อดีตสู่ปัจจุบัน ... 'การทูตกีฬา' แก้ปัญหาความขัดแย้งโลก!

  ‘เกาหลีเหนือ’ และ ‘เกาหลีใต้’ หันกลับมาเจรจาครั้งแรกในรอบ 2 ปี โดยชู ‘กีฬา’ เป็นวาระสำคัญของการเจรจา ...     ‘Sport Diplomacy’ หรือ ‘การทูตผ่านกีฬา’ ที่ทั่วโลกคุ้นเคยกันดี คือ ‘ปิงปอง ดิบโพลเมซี’ เกิดขึ้นในช่วงปี 70 ยุคที่ ‘สงครามเย็น’ เย็นยะเยือกมากกว่าโอลิมปิกฤดูหนาวเสียอีก แต่การที่ ‘นักกีฬาปิงปอง’ อเมริกันเจอกับจีนโดยบังเอิญ กลายเป็นจุดเริ่มต้นของความสัมพันธ์ ‘จีน-สหรัฐอเมริกา’ ในปัจจุบัน     เรื่องราวเกดขึ้นในปี 2514 กับการแข่งขัน ‘ปิงปอง’ ที่ประเทศญี่ปุ่น ... ‘เกล็น โคแวน’ นักปิงปองชาวอเมริกัน ขึ้นรถบัสไปกับทีมไม่ทัน จึงกระโดดขึ้นรถบัสนักกีฬาอีกทีมหนึ่ง ซึ่งปรากฏว่าเป็นรถของนักกีฬาทีมชาติจีน โดยในตอนนั้น กลุ่มนักกีฬาจีนก็ลังเลใจว่า “จะทำอย่างไร?” เพราะเคยได้รับคำสั่งว่า “อย่าพูดคุยกับพวกคนอเมริกัน อย่าเช็กแฮนด์ และอย่าแลกเปลี่ยนของที่ระลึกกัน”     แต่นักกีฬาปิงปองของจีนที่ชื่อว่า ‘จวง เจ๋อต้ง’ กลับตัดสินใจเริ่มบทสนทนาผ่านล่าม ซึ่งถือว่าเป็นความกล้าอย่างมากในยุคที่จีนกำลังอยู่ในช่วงปฏิวัติวัฒนธรรม โดยเขาบอกว่า การตัดสินใจคุยกับนักกีฬาอเมริกัน เพราะมองว่า เขาคนนี้ไม่ได้มีบทบาทด้านนโยบายของชาติ แต่เป็นเพียงนักกีฬาและเป็นเพียงชาวอเมริกันธรรมดาคนหนึ่ง พร้อมกันนี้ ‘จวง เจ๋อต้ง’ ยังตัดสินใจให้ภาพเขียนเป็นของที่ระลึกแก่ ‘เกล็น โคแวน’ ด้วย และวันต่อมา ‘เกล็น โคแวน’ ก็นำเสื้อยืดที่มีสัญลักษณ์ของสันติภาพ และคำว่า “เลท อิท บี” มาให้ ‘จวง เจ๋อต้ง’     ภาพที่ทั้ง 2 คน ได้เจอกัน ถูกเผยแพร่ออกไปอย่างรวดเร็ว หลังจากนั้นไม่นาน ประธาน ‘เหมา เจ๋อตง’ ได้เชิญทีมปิงปองของสหรัฐอเมริกามาเยือนจีน และร่วมแข่งปิงปองนัดมิตรภาพในจีน และปีต่อมา ‘ริชาร์ด นิกสัน’ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้เดินทางเยือนจีน ถือเป็นจุดเริ่มต้นการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างจีนและสหรัฐอเมริกาอย่างเป็นทางการในปี 2522     ปี 2487 กลุ่มคนผิวสีในแอฟริกาใต้ ซึ่งเพิ่งผ่านพ้นจากยุคนโยบายการแบ่งแยกสีผิว มีความรู้สึกเกลียดชัง ‘กีฬารักบี้’ เพราะเป็นกีฬาของคนขาว ซึ่งปกครองพวกเขาอย่างกดขี่มานาน แต่ประธานาธิบดี ‘เนลสัน แมนเดลา’ ตัดสินใจจ้าง ‘ฟรองซัวส์ ปีนาร์’ นักรักบี้ชื่อดัง ให้เข้ามาช่วยสมานรอยร้าวของสังคมนี้ โดยเรียกเขามาพบก่อนที่แอฟริกาใต้จะเป็นเจ้าภาพการจัด ‘เวิลด์คัพ’ ของ ‘รักบี้’ ในปี 2538 และให้เขาเป็นโค้ชทีมชาติของแอฟริกาใต้     ท้ายสุด แอฟริกาใต้เข้าสู่รอบสุดท้ายและได้ชัยชนะในเวิลด์คัพนี้ ซึ่งนัดชิงแชมป์ตอน ‘เนลสัน แมนเดลา’ เดินเข้าสนาม เขาได้สวมเสื้อทีมชาติและหมวกแก๊บสีเขียว เมื่อผู้คนในสนามเห็นเขาเดินเข้ามา ทุกอย่างก็นิ่งสนิท และผู้คนต่างพากันตะโกนร้องเรียกชื่อ ‘เนลสัน’ กันก้องสนาม ภาพความประทับใจและความพยายามในการใช้ ‘กีฬาสร้างปรองดอง’ ในสังคมนี้ ถูกถ่ายทอดผ่านภาพยนตร์ฮอลลิวูด เรื่อง ‘Invictus’ โดยมี ‘มอร์แกน ฟรีแมน’ รับบท ‘เนลสัน แมนเดลา’ และ ‘แมท เดมอน’ ในบทของ ‘ฟรองซัวส์ ปีนาร์’     กรณีล่าสุด คือ ‘การทูตมวยปล้ำ’ ระหว่างสหรัฐอเมริกาและอิหร่าน เมื่อเดือน ก.พ. 2560 นายโดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ใช้มาตรการแบนการเดินทางเข้าประเทศ 7 ชาติมุสลิม ซึ่งมีอิหร่านรวมอยู่ด้วย ทางอิหร่านจึงตอบโต้ด้วยการปฏิเสธวีซ่าสำหรับ ‘นักมวยปล้ำ’ อเมริกัน ที่ต้องการเข้าไปแข่งขัน ‘มวยปล้ำโลก’ ซึ่งจัดขึ้นที่อิหร่าน     แต่ท้ายที่สุด อิหร่านก็ยอมให้วีซ่ากับนักกีฬาอเมริกัน หลังศาลสหรัฐฯ ตัดสินระงับการบังคับใช้ ‘แทรเวลแบน’ ดังกล่าวออกไปก่อน หัวหน้าโค้ชทีมชาติของสหรัฐฯ ระบุว่า สมาพันธ์มวยปล้ำอิหร่านพยายามโน้มน้าวรัฐบาลของพวกเขา ให้ออกวีซ่าให้นักกีฬาอเมริกัน และนี่คือ การแสดงถึงจิตใจที่ดีงามและความเคารพในกีฬามวยปล้ำของฝั่งอิหร่าน     ขณะที่ ประธานสมาพันธ์มวยปล้ำอิหร่าน ระบุว่า เราคงจะเรียกการแข่งขันกีฬาว่า เวิลด์คัพไม่ได้ ถ้าไม่มีนักกีฬาจากสหรัฐอเมริกา ท่ามกลางความวุ่นวายทางการเมืองระหว่างประเทศ นักกีฬาของทั้ง 2 ฝั่ง ระบุว่า ความวุ่นวายนี้จะไม่มีทางเกิดขึ้นในหมู่นักกีฬา     แน่นอนว่า สิ่งที่เรากำลังจะเห็นในเร็ว ๆ นี้ คือ ‘การทูตสเก็ตลีลา’ ที่นักกีฬาเกาหลีเหนือ 2 คน จะเข้าลงชิงชัยในมหกรรมโอลิมปิกฤดูหนาวในเดือน ก.พ. นี้ รัฐบาลเกาหลีใต้และคณะกรรมการโอลิมปิกสากลเปิดทางรอเกาหลีเหนือ แม้ผ่านเส้นตายการยื่นใบสมัครไปแล้ว ... และท้ายที่สุด ฝันก็เป็นจริง เมื่อเกาหลีเหนือตัดสินใจส่งนักกีฬาสเก็ตลีลา 2 คน เข้าร่วม ซึ่งเกาหลีเหนือไม่ได้ส่งตัวแทนเข้าร่วมโอลิมปิกฤดูหนาวมาตั้งแต่ปี 2535 แล้ว     และไม่แน่ว่า ในการแข่งขันครั้งนี้ คนทั้งโลกจะได้เห็นนักกีฬาของ 2 เกาหลี เดินเข้าสนามพร้อมกันอีกด้วย เหมือนครั้งสุดท้ายที่เกิดขึ้นเมื่อ 18 ปีที่แล้ว ในการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูร้อนที่ซิดนีย์ของออสเตรเลียนั่นเอง