ย้อนประวัติเฮลซิงกิ เจ้าภาพประชุมสุดยอดสหรัฐฯ-รัสเซีย

การประชุมสุดยอดระหว่างประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์​ของสหรัฐฯ และนายวลาดิมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย ที่กรุงเฮลซิงกิ ของฟินแลนด์ในวันนี้ เป็นอีกเวทีประชุมสุดยอดที่ทั่วโลกจับตามอง

แต่สำหรับกรุงเฮลซิงกิแล้ว มีประวัติเป็นเจ้าภาพการประชุมระดับสูงระหว่างผู้นำสหภาพโซเวียตและสหรัฐฯ มาหลายครั้ง ตั้งแต่สมัยสงครามเย็นแล้ว ไม่ว่าจะการประชุมของเลโอนิด เบรจเนฟ ประธานาธิบดีโซเวียต และประธานาธิบดีเจรัลด์ ฟอร์ดของสหรัฐฯ ในปี 1975, มิคาอิล กอร์บาชอฟ และจอร์จ เอช ดับเบิลยู บุช ในปี 1990 รวมถึงการประชุมระหว่างบอริส เยลต์ซิน และบิล คลินตัน ในปี 1997

ย้อนไปในปี 1975 มีผู้นำรัฐและสมาชิกระดับสูงพรรคคอมมิวนิสต์ของสหภาพโซเวียต 35 คน เข้าร่วมการประชุม ด้วยเป้าหมายคือ การสร้างสันติภาพถาวรในยุโรป...หากนับถึงความสำคัญแล้ว การประชุมในปีนั้น ถือเป็นการประชุมครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดของประวัติศาสตร์ยุโรปครั้งหนึ่งเลยทีเดียว เพราะประธานาธิบดีฟอร์ดได้ลงนามในข้อตกลงเฮลซิงกิ หรือเฮลซิงกิ แอคคอร์ด ที่ช่วยลดความตึงเครียดของสงครามเย็น รวมถึงเป็นก้าวแรกสู่การล่มสลายของสหภาพโซเวียตด้วย

และเมื่อประธานาธิบดีบุช พบกับกอร์บาชอฟ ที่กรุงเฮลซิงกิ ในอีก 15 ปีต่อมา ในปี 1990 ตอนนั้น เป็นช่วงวิกฤตอ่าวอาหรับ เพราะหนึ่งเดือนก่อนหน้านั้น ประธานาธิบดีอิรัก ซัดดัม ฮุสเซ็น ได้รุกรานคูเวต ความปรองดองของสหรัฐฯและโซเวียต ทำให้ตอนนั้น ซัดดัม ฮุสเซ็น เตือนสองผู้นำอย่าพยายามเข้ามาฟื้นฟูสถานการณ์ในตะวันออกกลาง

ทั้งนี้ บรรยากาศการประชุมในปี 1990 นั้น ค่อนข้างชื่นมื่น จัดขึ้นที่พระราชวังริมทะเล...กอร์บาชอฟ ยังมอบของขวัญเป็นรูปการ์ตูนล้อเลียนตัวเองและบุชอีกด้วย

ในปี 1997 บิล คลินตัน พบกับบอริส เยลต์ซิน ด้วยความคาดหวังที่ดีเช่นกัน แม้ความสัมพันธ์จะตึงเครียดจากการขยายกรอบความร่วมมือองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ หรือนาโต เพราะรัสเซียต่อต้านแผนของนาโต ที่จะรับประเทศในยุโรปตอนกลางและตะวันออกเข้าเป็นสมาชิก เพราะมองว่ารัสเซียถูกคุกคาม และจะเป็นความผิดพลาดใหญ่หลวงของชาติตะวันตก นับแต่สิ้นสุดสงครามเย็น

นับแต่นั้น บิล คลินตัน พบกับเยลต์ซินในระหว่างที่ยังดำรงตำแหน่งอีกถึง 15 ครั้ง รวมถึงเรียกเยลต์ซินเป็นเพื่อนอีกด้วย ดังนั้น เราพูดได้ว่า เฮลซิงกิ ซัมมิท เป็นจุดเริ่มต้นของประวัติศาสตร์การเมืองหลายเหตุการณ์ก็ว่าได้