เบื้องลึก! กม.ส่งผู้ร้ายข้ามแดน ชนวนประท้วงใหญ่ในประวัติศาสตร์ฮ่องกง
เจาะลึก ที่มาของร่างกฎหมายผู้กระทำผิดที่หลบหนีและการช่วยเหลือทางกฎหมายซึ่งกันและกันในคดีอาชญากรรม อะไรคือชนวนเหตุของความขัดแย้ง ที่ทำให้ชาวฮ่องกงพร้อมใจกันออกมาชุมนุมต่อต้านร่างกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดนในครั้งนี้
ฮ่องกง มีสถานะเป็นเขตบริหารพิเศษของจีน ซึ่งเป็นไปตามข้อตกลงเมื่ออังกฤษส่งมอบฮ่องกงคืนสู่จีนในปี 1997 หลังปกครองฮ่องกงมานานถึง 156 ปี ที่ให้ฮ่องกงอยู่ภายใต้หลักการ หนึ่งประเทศ สองระบบ โดยรัฐบาลจีนตกลงที่จะให้ฮ่องกงสามารถปกครองตนเองได้เป็นเวลา 50 ปี ซึ่งครอบคลุมการให้เสรีภาพในการแสดงออก การคงตลาดเสรี และการปกครองภายใต้ระบบกฎหมายคอมมอนลอว์แบบอังกฤษ
สำหรับกฎหมายที่กำลังเป็นประเด็นประท้วงอยู่ในขณะนี้คือ ร่างกฎหมายผู้กระทำผิดที่หลบหนีและการช่วยเหลือทางกฎหมายซึ่งกันและกันในคดีอาชญากรรม (ฉบับแก้ไข) โดยรัฐบาลฮ่องกงเป็นผู้เสนอเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ครอบคลุมการส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนให้จีนแผ่นดินใหญ่และเขตอำนาจอื่นๆที่ไม่มีข้อตกลงส่งผู้ร้ายข้ามแดนกับฮ่องกง
ร่างกฎหมายนี้มีที่มาจาก คดีที่หนุ่มฮ่องกงคนหนึ่งสังหารแฟนสาวขณะไปเที่ยวไต้หวัน และหนีกลับฮ่องกง ต่อมาทางการฮ่องกงจับกุมเขาและเขาถูกตัดสินโทษในคดีฟอกเงิน แต่ก็ไม่สามารถส่งตัวกลับไปไต้หวันเพื่อดำเนินคดีต่อที่นั่นได้เพราะไม่มีกฎหมายส่งตัวผู้ร้ายระหว่างกัน
ทางการฮ่องกงให้เหตุผลว่า จำเป็นต้องมีกฎหมายใหม่นี้เพื่อไม่ให้ฮ่องกงกลายเป็นที่หลบตัวของเหล่าอาชญากร
อย่างไรก็ตาม ผู้คนที่คัดค้านร่างกฎหมายนี้มองว่า กฎหมายนี้อาจเป็นช่องทางที่จะทำให้ผู้ที่เห็นต่างทางการเมืองและนักเคลื่อนไหวสิทธิมนุษยชนที่รอดพ้นจากการคุมตัวของจีนแผ่นดินใหญ่ ถูกจับและส่งตัวไปให้จีนซึ่งมีการใช้กฎหมายตามอำเภอใจได้
ร่างกฎหมายดังกล่าวยังบังคับใช้กับพลเมืองฮ่องกง ชาวต่างชาติที่พำนักในฮ่องกง รวมถึงผู้คนที่เดินทางผ่านฮ่องกง ไม่ว่าจะมาเที่ยวหรือทำธุรกิจก็ตามด้วย นอกจากนี้ นักวิจารณ์ตั้งข้อสังเกตว่า ร่างกฎหมายนี้ยังมอบให้ผู้บริหารสูงสุดฮ่องกง ซึ่งถูกเลือกโดยรัฐบาลจีน เป็นผู้ดูแลเรื่องคำขอส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดน ต่างจากปัจจุบัน ที่สภานิติบัญญัติของฮ่องกงนั้นมีอำนาจในการยับยั้งการส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดน
ด้าน รัฐบาลฮ่องกงอ้างว่า ร่างแรกของกฎหมายนี้ได้มีการปรับแก้แล้วเพื่อปกป้องสิทธิมนุษยชน และให้คำมั่นว่าจะมีการไต่สวนอย่างเป็นธรรม และจะไม่มีการส่งตัวผู้ต้องหาในคดีการเมืองให้กับจีน นอกจากนี้ยังมีการเพิ่มเงื่อนไขคือ จะส่งตัวผู้ต้องหาเฉพาะคดีที่มีโทษจำคุกมากกว่า 7 ปี จากเดิมที่เสนอไว้ 3 ปี และครอบคลุมเฉพาะคดีอาชญกรรมร้ายแรง เช่น การฆาตกรรมและการปล้น เป็นต้น
