35 ปี จำนำข้าวจาก "ป๋าเปรม" ถึง "ยิ่งลักษณ์"

นโยบายจำนำข้าวถูกนำมาใช้กว่า 35 ปี เพื่อดึงผลผลิตข้าวออกจากตลาดในช่วงต้นฤดูการเก็บเกี่ยว แต่นโยบายนี้ถูกปรับเปลี่ยนมาตลอดถึงยุคจำนำข้าวทุกเมล็ด ตันละ 15,000 บาท

กว่า 35 ปี ที่นโยบายจำนำข้าวถูกนำมาใช้ เพื่อช่วยเหลือชาวนาให้มีรายได้มากขึ้น เมื่อปีการผลิต 2525/2526 หลังจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร หรือ ธ.ก.ส. ทำโครงการเพื่อแก้ปัญหาราคาข้าวตกต่ำช่วงต้นฤดูการเก็บเกี่ยว

การจำนำข้าวในขณะนี้ ชาวนาได้รับเงินร้อยละ 80 ของมูลค่าข้าว และการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญเกิดขึ้นเมื่อปี 2529 เมื่อรัฐบาลดึงการจำนำข้าวมาเป็นนโยบายของรัฐบาล แต่ปีการผลิต 2534/2535 ชาวนาได้รับเงินจำนำข้าวเพิ่มขึ้นเป็น ร้อยละ 90 เพื่อช่วยให้ชาวได้รับเงินมากขึ้น ซึ่งราคาข้าวที่ตกต่ำต่อเนื่องหลายปี ทำให้ปีการผลิต 2541/2542 รัฐบาลเพิ่มวงเงินจำนำข้าวที่ชาวนาจะได้ เป็นร้อยละ 95 แต่ไม่ช่วยแก้ปัญหาราคาข้าวตกต่ำ

จุดเปลี่ยนอีกครั้งเกิดขึ้นเมื่อพรรคไทยรักไทย ชนะการเลือกตั้งเมื่อปี 2544 เพิ่มปริมาณข้าวที่รับจำนำ 2.5 ล้านตัน ในปี 2544 เป็น 9 ล้านตัน ในปีการผลิต 2545/2546 และเป็นจุดเริ่มต้นของการให้โรงสีเอกชนเข้ามาเป็นจุดเก็บข้าวเปลือก จากเดิมฝากข้าวที่จำนำไว้ที่ยุ้งฉางของชาวนา หรือ สถาบันเกษตรกร

หลังจากนั้นรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร ยังคงจำนำข้าวในปริมาณที่สูง และราคารับจำนำสูงกว่าตลาด ทำให้ชาวนาไม่มาไถ่ถอน และรัฐต้องเก็บข้าวไว้จำนวนมาก นโยบายจำนำข้าวถูกเว้นช่วงในรัฐบาลอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ตั้งแต่ปี 2552 รัฐบาลชุดนี้เลือกนำระบบประกันภัยนาข้าวมาใช้แทน

แต่เมื่อถึงรัฐบาล ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ในปี 2554 นำนโยบายจำนำข้าว ถูกนำมาใช้อีก ภายใต้การหาเสียงจำนำข้าวทุกเมล็ด ตันละ 15,000 บาท เป็นที่มาการใช้งบหลายแสนล้านบาท และข้าวค้างในสต๊อกจำนวนมาก ทำให้รัฐบาลไม่มีเงินหมุนเวียนเข้ามา และมีปัญหาจ่ายค่าจำนำข้าวให้ชาวนา ...จนนำมาสู่การประท้วงทั้งในต่างจังหวัด และในกรุงเทพฯ ช่วงต้นปี 2557 กว่าปัญหาเงินค้างจ่ายชาวนาจะได้ข้อยุติก็พ้นรัฐบาลยิ่งลักษณ์ไปแล้ว... (ชมคลิป)