คลายปม! ร่างพ.ร.บ.ทรัพยากรน้ำ รัฐเก็บภาษีน้ำจริงหรือไม่ ?

ภายหลังมีการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ ทำให้เกษตรกรกังวลว่าการเรียกเก็บค่าน้ำจะส่งผลให้ต้นทุนสูงขึ้น แต่หลักเกณฑ์ดังกล่าวยังคงเป็นเพียงแนวคิดเท่านั้น...

เสียงสะท้อนจากความกังวลของชาวบ้านลุ่มน้ำแม่กลอง จังหวัดสมุทรสงคราม ที่มีต่อร่าง พ.ร.บ.ทรัพยากรน้ำ โดยเฉพาะการเก็บค่าน้ำ ที่กำหนดไว้ในกฎหมายว่าอาจทำให้ต้นทุนของผู้ประกอบการสูงขึ้น เป็นอีกหนึ่งความเห็นที่ต้องการให้รัฐบาลหยิบยกไปพิจารณา

ขณะที่ นายวรศาสน์ อภัยพงษ์ อธิบดีกรมทรัพยากรน้ำ อธิบายว่า หลักการของร่างกฎหมายฉบับนี้ เจาะจงเฉพาะการใช้น้ำนอกเขตชลประทาน โดยตัวกฎหมายแบ่งการใช้น้ำเป็น 3 ประเภท

ประเภทแรก คือ น้ำพื้นฐานที่ใช้ดำรงชีพ ซึ่งกำหนดไว้ว่าในกรณีทำนาต้องมีที่นาไม่เกิน 50 ไร่ ซึ่งส่วนนี้จะไม่ถูกเก็บค่าน้ำและมีสิทธิได้รับการจัดสรรน้ำไปใช้เป็นกลุ่มแรก

ประเภทที่ 2 กลุ่มเกษตรกร ปศุสัตว์ เพื่อการพาณิชย์ จะเก็บค่าน้ำไม่เกิน 50 สตางค์ต่อลูกบาศ์กเมตร ขณะที่โรงแรม ร้านอาหาร จะเก็บค่าน้ำ 1-3 บาท ต่อลูกบาศ์กเมตร ส่วนธุรกิจสนามกอล์ฟ การประปาสัมปทาน จะเก็บค่าน้ำไม่เกิน 3 บาทต่อลูกบาศ์กเมตร โดยทั้งประเภทที่ 1 และ 2 หากเกิดความเสียหายจนไม่ได้ผลผลิต ก็สามารถทำเรื่องขอยกเว้นค่าน้ำได้

ประเภทที่ 3 ภาคการเกษตรและอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ การผลิตพลังงานไฟฟ้าขนาดใหญ่ และกิจการอื่นๆ ที่ใช้น้ำในปริมาณมาก เก็บค่าน้ำไม่ต่ำกว่า 3 บาทต่อลูกบาศ์กเมตร และจะใช้น้ำได้ในกรณีที่มีน้ำเหลือจากประเภทที่ 1 และ2 เพราะตามประมวลกฎหมายแพ่ง มาตรา 1355 เจ้าของที่ดินที่อยู่ริมแหล่งน้ำจะใช้น้ำได้เท่าที่จำเป็น สอดคล้องกับกฎหมายฉบับใหม่ที่การันตีว่า กลุ่มเกษตรกรจะเป็นกลุ่มแรกที่จะมีน้ำใช้

ทั้งนี้ ผู้ใช้น้ำทั้ง 3 ประเภท จะต้องไปจดทะเบียนองค์กรผู้ใช้น้ำ พร้อมทำแผนบริหารจัดการน้ำมาเสนอ จึงจะได้รับการจัดสรรปริมาณน้ำตามที่จดทะเบียนไว้ แต่ในฤดูแล้งผู้ใช้น้ำประเภทที่ 3 จะต้องเฉลี่ยน้ำกลับมาให้ส่วนรวม ตามเงื่อนไขประกอบการอนุญาตด้วย

ซึ่งปัจจุบัน กฎหมายฉบับนี้ ยังเหลือขั้นตอนเปิดรับฟังความเห็นจากประชาชน รวมถึงทบทวนอัตราค่าน้ำ

ด้าน พลเอก ฉัตรชัย สาริกัลยะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ออกมายืนยันว่ารัฐบาลไม่มีแนวคิด เก็บค่าน้ำกับเกษตรกร เพราะมองว่าเป็นการเพิ่มภาระ สวนทางกับนโยบายของรัฐบาลที่ต้องการลดต้นทุนให้กับเกษตรกร

สอดคล้องกับสิ่งที่ พลเอก อกนิษฐ์ หมื่นสวัสดิ์ ประธานกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ ระบุไว้ ว่าจะยังไม่มีการเก็บค่าน้ำจากเกษตรกร เพราะอาจขัดต่อรัฐธรรมนูญมาตรา 73 ที่ระบุว่ารัฐต้องมีกลไกช่วยลดต้นทุนให้ภาคการเกษตร