8 องค์กร ผู้นำในการลดปัญหาขยะพลาสติก

ประเทศไทยทิ้งขยะพลาสติกลงทะเลมากที่สุดเป็นอันดับ 6 ของโลก ด้วยปริมาณขยะพลาสติกกว่า 2 ล้านตันต่อปี หรือประมาณ 2 แสนล้านใบ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเล็งเห็นถึงปัญหานี้จึงได้จับมือร่วมกับทุกภาคส่วนรณรงค์เลิกใช้พลาสติกหุ้มฝาขวดน้ำ งดใช้กล่องโฟม ถุงพลาสติกหูหิ้ว พร้อมรณรงค์ให้เลิกใช้หลอดพลาสติก หันมาใช้ถุงผ้า และพกแก้วน้ำมาเอง โดยไทยตั้งเป้าที่จะลดปริมาณขยะลงทะเล 50 เปอร์เซ็นต์ให้ได้ภายในปี 2570

แต่การแก้ไขปัญหาขยะที่ได้ผลที่สุดต้องมาจากความร่วมมือของประชาชนที่ตระหนักในการลดใช้พลาสติก การใช้ซ้ำ และการคัดแยกเพื่อรีไซเคิล รวมถึงทิ้งขยะให้เป็นที่เป็นทางอีกด้วย ซึ่งตอนนี้มีหลากหลายหน่วยงาน องค์กรต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน รวมถึงภาคประชาชนได้ร่วมใจกันเพื่อลดปัญหาขยะพลาสติกนี้

หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ

หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ หรือสวนโมกข์กรุงเทพ เป็นหนึ่งสถานที่ที่รณรงค์ให้ลดขยะในทุกกิจกรรมเพื่อเป็นการปลูกฝังให้คนหันมาใส่ใจในสิ่งแวดล้อม รวมถึงการลดขยะ และยังเป็นการปฏิบัติธรรมอย่างหนึ่ง เพียงลดความสะดวกสบายลง แต่ช่วยโลกได้ แถมช่วยให้ไม่เบียดเบียนสัตว์อีกด้วย

กิจกรรมที่นี่ไม่ว่าจะร่วมฟังธรรม รับศีล ทำบุญใส่บาตรพระสงฆ์ ถวายภัตตาหารเพล และร่วมกินข้าวก้นบาตรในชามแมว ก็จะเน้นให้ทุกคนที่มาช่วยกันลดปริมาณขยะโดยแนะนำให้ปฏิบัติดังนี้

1. ชวนหิ้วปิ่นโต ตะกร้า พกกระติก งดโฟมและถุงพลาสติกมาทำบุญ
2. ข้าวสวยหลังจากตักบาตรเหลือเป็นจำนวนมาก จึงขอให้นำข้าวมาน้อยๆ ตอนใส่บาตรใส่เฉพาะข้าวสวยรูปละช้อนก็เพียงพอแล้ว ส่วนกับข้าวต้องเอาไปจัดรวมกันเพื่อถวายพระ
3. ทางสวนโมกข์กรุงเทพ ได้จัดที่ล้างจานไว้ให้สำหรับล้างภาชนะ พยายามไม่ใช้ถุงพลาสติก ส่วนที่ทิ้งขอความร่วมมือในการแยกขยะเพื่อนำไปรีไซเคิลต่อได้
4. ตั้งสติก่อนทิ้ง เพื่อให้ขยะที่สามารถรีไซเคิลได้ไม่เลอะเทอะเสียหาย
5. หิ้วกระติกน้ำส่วนตัวมาด้วย ทางสวนโมกข์มีจุดกดน้ำให้บริการทานได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ส่วนน้ำขวดพลาสติกไม่จำเป็นต้องนำมาถวายพระ เพราะที่สวนโมกข์กรุงเทพนี้ ถวายน้ำแบบใส่กระติกให้พระ
6. เตรียมพกตะกร้ามาด้วย หากอยากซื้อพืช ผัก ปลอดสารพิษกลับบ้าน

ขยะที่แยกแล้วจำพวก เศษอาหารจะนำไปทำปุ๋ย ส่วนขยะถุงพลาสติก(ถ้ามี)ล้างทำความสะอาด เพื่อนำไปรีไซเคิลต่อ ซึ่งปัจจุบันพบว่าสามารถลดปริมาณขยะพลาสติกได้เป็นจำนวนมาก และที่สำคัญได้รับเสียงตอบรับที่ดีจากคนที่มาร่วมกิจกรรม หลายเสียงบอกว่าได้นำการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมนี้ไปใช้จริงในชีวิตประจำวันอีกด้วย

สภากาชาดไทย

สภากาชาดไทยออกโครงการ “วน” เพื่อรณรงค์ให้คนที่มาเที่ยวงานกาชาดปีนี้ เปลี่ยนพฤติกรรมก่อขยะได้ง่ายๆ โดยการงดโฟมแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง รวมถึงให้นำพลาสติกไปบริจาคได้ พลาสติกทุก 1 กิโลกรัม จะเปลี่ยนเป็นเงินบริจาคบำรุงสภากาชาดไทย 5 บาท

สิ่งที่รับบริจาคคือ ถุงและพลาสติกที่สะอาดและแห้ง ไม่ว่าจะเป็นถุงชอปปิง ฟิล์มหุ้มขวดน้ำ ฟิล์มหุ้มกล่องนม พลาสติกกันกระแทก ถุงน้ำตาลทราย ถุงน้ำแข็ง ถุงยา ถุงขนมปัง ซองไปรษณีย์พลาสติก ห่อสินค้าผ้าอนามัย ห่อทิชชู ห่อผ้าอ้อมเด็ก ถุงผักผลไม้ ถุงหูหิ้ว พลาสติกเหล่านี้จะนำกลับมารีไซเคิลเพื่อให้หมุนเวียนอยู่ในระบบ ช่วยลดปริมาณขยะพลาสติกที่จะออกสู่สิ่งแวดล้อม หากสนใจบริจาคสามารถนำส่งถุงพลาสติกได้ที่ศูนย์อำนวยการด้านสิ่งแวดล้อมงานกาชาด สวนลุมพินีประตู 2 (แยกพระราม 4/วิทยุ) โดยนำไปให้ได้ตั้งแต่วันนี้จนถึงวันที่ 24 พฤศจิกายน 2562 เวลา 15.00 - 19.00 น.

กรมสวัสดิการแรงงาน

กรมสวัสดิการแรงงาน มีนโยบายลดและคัดแยกขยะมูลฝอย โดยรณรงค์ให้บุคลากรของหน่วยงาน ข้าราชการ พนักงานราชการ และลูกจ้าง ร่วมกันลดการใช้ถุงพลาสติก แก้วพลาสติก กล่องโฟมบรรจุอาหารและคัดแยกขยะก่อนทิ้งลงถังขยะ เพื่อลดปริมาณขยะลง เป็นการอนุรักษ์และดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม

ถังขยะในหน่วยงานทั้งหมดจึงถูกเปลี่ยนเป็นถังแบบคัดแยกขยะ 4 ประเภท เพื่อง่ายต่อการกำจัดหรือนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป โดยมีเป้าหมายลดปริมาณการใช้โฟมภายในหน่วยงานให้เป็นศูนย์ ซึ่งข้าราชการและเจ้าหน้าที่ในหน่วยงานต้องเริ่มต้นที่ตัวเองเพื่อเป็นตัวอย่างให้แก่ผู้มาติดต่อราชการและชุมชนต่อไป

ซีพี ออลล์

เมื่อวันที่ 7 เดือน 11 ที่ผ่านมา ซีพี ออลล์ ได้ประกาศเจตนารมณ์ลดและเลิกใช้ถุงพลาสติกที่ร้านเซเว่นอีเลฟเว่น ด้วยโครงการปฏิเสธถุงได้แต้ม ทางเซเว่นอีเลฟเว่นทุกสาขาทั่วประเทศจะให้แต้ม 10 แต้มกับลูกค้าที่ปฏิเสธการใช้ถุงพลาสติกและชำระเงินผ่านบัตร 7 Value Card นอกจากนี้ยังมีโครงการลดการใช้ถุงพลาสติกอย่าง โครงการปฏิเสธถุง…ได้ใจ ใช้ถุงผ้า…บอกลาถุงพลาสติก นอกจากนี้ยังมีโครงการร่วมกับหน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐ ภาคประชาสังคม องค์กรปกครองในท้องถิ่น รวมถึงรณรงค์ในพื้นที่เกาะที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ เช่น เกาะลันตา เกาะยาวน้อย เกาะยาวใหญ่ เกาะหลีเป๊ะ เกาะพีพี เกาะเต่า และเกาะเสม็ด ซึ่งได้รับความร่วมมือจากผู้บริโภคและนักท่องเที่ยวที่มาใช้บริการได้เป็นอย่างดี

กรมอนามัย

กรมอนามัยรณรงค์งดใช้ถุงพลาสติกและขอความร่วมมือให้ใช้ถุงผ้าแทนมาอย่างต่อเนื่อง จากการสำรวจพบว่าบุคลากรทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาคของกรมอนามัยใช้พลาสติกประมาณ 14 ชิ้นต่อคนต่อวัน หรือประมาณ 18 ล้านชิ้นต่อปี ส่วนใหญ่เป็นการใช้ถุงพลาสติกหูหิ้วประมาณ 4 ล้านใบต่อปี ขณะที่การจัดอาหารและเครื่องดื่มสำหรับการประชุมมีการใช้ขวดน้ำพลาสติก หลอดพลาสติก กล่องพลาสติก และช้อนส้อมพลาสติกก่อให้เกิดขยะพลาสติกประมาณ 93,600 ชิ้นต่อปี กรมอนามัยจึงขอความร่วมมือให้ร้านจำหน่ายอาหารและเครื่องดื่มในบริเวณกรมลดราคาให้แก่ผู้ที่นำแก้วหรือภาชนะส่วนตัวมาใส่น้ำหรืออาหาร รวมทั้งลดการใช้ภาชนะที่เป็นพลาสติกสำหรับจัดอาหารกลางวัน อาหารว่างและเครื่องดื่มในการจัดประชุมของกรมอนามัย โดยให้ใช้วัสดุอื่นที่สามารถใช้ซ้ำได้หรือย่อยสลายได้ง่ายแทน รวมถึงต้องแยกขยะให้ถูกต้องด้วย เพื่อเป็นการลดปริมาณขยะพลาสติกที่ย่อยสลายยาก ลดภาระในการนำไปกำจัด และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการจัดการขยะพลาสติกซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดภาวะโลกร้อน อีกทั้งเพื่อเป็นต้นแบบในการลดปริมาณขยะอย่างยั่งยืนและขยายผลสู่หน่วยงานภาครัฐต่อไป

โรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข

กระทรวงสาธารณสุขได้รณรงค์ไม่แจกถุงพลาสติกใส่ยาตามโรงพยาบาล(เฉพาะถุงหิ้ว ไม่ใช่ถุงซิป)ในสังกัดทุกแห่ง พร้อมกับรณรงค์ให้นำถุงผ้า กระเป๋า หรือตะกร้ามารับยาที่โรงพยาบาลแทนการใช้ถุงพลาสติก จนถึงวันนี้เห็นผลได้อย่างชัดเจน โดยสามารถลดการใช้ถุงพลาสติกไปได้ถึง 87 เปอร์เซ็นต์ หรือ 344,043.2 กิโลกรัม ช่วยประหยัดเงินในการสั่งซื้อถุงหิ้วพลาสติกได้กว่า 24 ล้านบาท และยังได้ช่วยลดปริมาณขยะพลาสติกอีกด้วย

ผลตอบรับของผู้รับบริการก็พึงพอใจกับการรณรงค์นี้ และมากกว่า 90 เปอร์เซ็นต์ คิดว่าการใช้ถุงผ้าใส่ยาดีกว่าการใช้ถุงหิ้วพลาสติก ส่วนใหญ่สะดวกที่จะนำถุงผ้ามาจากบ้านและไม่คิดว่าเป็นการเพิ่มภาระแต่อย่างใด

เดอะมอลล์ กรุ๊ป

บริษัท เดอะมอลล์ กรุ๊ป จำกัด ประกาศเจตนารมณ์เป็นห้างสรรพสินค้าและซูเปอร์มาร์เก็ตปลอดถุงพลาสติก โดยเปิดโครงการ เดอะมอลล์ กรุ๊ป โก กรีน ขึ้น งดบริการถุงพลาสติกทุกวัน และรณรงค์ให้ลูกค้านำถุงผ้ามาชอปปิง

ส่วนลูกค้าที่ปฏิเสธรับถุงพลาสติก จะได้รับคะแนน M Point สูงสุด 200 คะแนนต่อวัน โดยกูร์เมต์มาร์เก็ต และโฮมเฟรชมาร์ทสูงสุด 100 คะแนน และห้างสรรพสินค้าสูงสุด 100 คะแนน นอกจากนี้ ในแผนกกูร์เมต์มาร์เก็ตและโฮมเฟรชมาร์ทยังได้เพิ่มแคชเชียร์ช่องพิเศษ GREEN LANE เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ลูกค้าที่ไม่รับถุงพลาสติกหรือนำถุงผ้ามาชอปปิงเองอีกด้วย

เซ็นทรัล รีเทล

บริษัท เซ็นทรัลรีเทล คอร์ปอเรชั่น จำกัด จัดแคมเปญ Central Love the Earth: Say No to Plastic Bags เพื่อประกาศเจตนารมณ์การเป็นห้างค้าปลีกที่ปลอดถุงพลาสติก ตั้งเป้าลดปริมาณถุงพลาสติกภายในปี 2562 มากกว่า 150 ล้านใบ ซึ่งมีผลกับห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลทุกสาขา ทั้งห้างสรรพสินค้าเซน ห้างสรรพสินค้าโรบินสัน ซูเปอร์สปอร์ต บีทูเอส ออฟฟิศเมท ร้านค้าในกลุ่มเซ็นทรัล มาร์เก็ตติ้ง กรุ๊ป (ซีเอ็มจี) เพาเวอร์บาย ไทวัสดุ บ้านแอนด์บียอนด์ และออโต้วัน

โดยลูกค้าที่ปฏิเสธไม่รับถุงพลาสติกจะได้คะแนนสะสมเดอะวันเพิ่ม 10 คะแนน ส่วนเซ็นทรัล ฟู้ด ฮอลล์ ท็อปส์ มาร์เก็ต ท็อปส์ ซูเปอร์สโตร์ ท็อปส์ เดลี่ และร้านมัทสึโมโตะ คิโยชิ จะงดแจกถุงพลาสติกแก่ลูกค้าเพิ่มเป็นทุกวันอังคารในแต่ละสัปดาห์ หลังได้รับผลตอบรับดีจากการงดแจกถุงพลาสติกทุกวันที่ 4 ของเดือน โดยลูกค้าจะได้รับคะแนนสะสมเดอะวันพิเศษ 8 คะแนน ซึ่งเซ็นทรัลระบุว่าโครงการ Central Love the Earth ในช่วง 11 ปีที่ผ่านมาสามารถลดถุงพลาสติกได้กว่า 95 ล้านใบแล้ว