ธีรรัตน์ สำเร็จวาณิชย์ สส.เพื่อไทย ลุยใช้เทคโนโลยี ปราบแก๊งคอลเซ็นเตอร์

ปัญหาแก๊งคอลเซ็นเตอร์คอยดูดเงินในกระเป๋าด้วยลูกไม้ต่างๆมากมายไม่ว่าจะเป็นการโทรมาหลอกว่าเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ หรือการส่งลิ้งค์ผ่าน SMS ให้เรากดแล้วดูดเงินในบัญชีของเราไป

ปัญหานี้เป็นปัญหาใหญ่ระกับชาติที่เรียกได้ว่าใครทำได้ทำสำเร็จจริงๆจะได้ใจประชาชนไปอย่างจริงๆ

SPRiNG มีโอกาสพูดคุยกับหญิงแกร่งแห่งรัฐสภาพี่อิ่ม หรือ นาวสาวธีรรัตน์ สำเร็จวาณิชย์ สส.เขตลาดกระบัง กรุงเทพมหานคร พรรคเพื่อไทย (พท.) และในฐานะประธานคณะกรรมาธิการ (กมธ.) สื่อสาร โทรคมนาคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ผู้มีแนวคิดจะดึงเทคโนโลยีมาปราบแก๊งคอลเซ็นเตอร์ตัวร้าย จะเป็นอย่างไรต้องห้ามพลาด

คอลเซ็นเตอร์ปัญหาใหญ่ระดับชาติ

เมื่อพูดถึงปัญหาของแก๊งคอลเซ็นเตอร์ที่คอยกวนใจและคอยก่อกวนประชาชนด้วยการดึงเงินในบัญชีของประชาชนไปนั้น ในมุมของพี่อิ่ม ธีรรัตน์ มองว่าปัยหานี้ร้ายแรงและรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ จะเห้นได้จากมีการร้องเรียนมาทาง กมธ. เป็นอัตราที่สูงอยู่ มีทั้งผู้ที่ถูกหลอกให้โอนเงินหลักพันล้านรวมกันหลายๆ คน และโทรมาหลอกให้ลงทุนหลักล้านก็มี เราจึงต้องหาเส้นทางวิธีการที่มิจฉาชีพใช้หลอกพี่น้องประชาชนเพื่อจะเป็นข้อมูลให้กับพี่น้องประชาชนในการป้องกันตนเองด้วย

สิ่งที่ กมธ.พบวิธีการ คือ 1.เราต้องป้องกันตรวจสอบว่ามิจฉาชีพอยู่ที่ไหนแล้วจึงเข้าไปทลายศูนย์ที่ตั้งของมิจฉาชีพ มีทั้งจับเองภายในประเทศ และขอความร่วมมือรัฐบาลของต่างประเทศในการจับกุม 2.การปราบปราม คือการที่เราไปตามจับบัญชีม้า เราไปดำเนินการให้ความรู้แก่คนที่หลอกให้เปิดบัญชีฉะนั้นจะเห็นว่ามีการช่วยเหลือประชาชนไม่ให้ถูกหลอกได้อีก

หลายกรณีมิจฉาชีพมีการเปลี่ยนแปลงวิธีการตลอดเวลาบางทีเบอร์โทรศัพท์ที่โทรมาหาผู้เสียหายก็เป็นเบอร์แบบทางการ แต่พอรับสายมาแล้วกลายเป็นคอลเซ็นเตอร์ เพราะมิจฉาชีพใช้วิธีการเกี่ยวสัญญาณ ปรับเปลี่ยนตัวเลขเบอร์โทรศัพท์ให้ดูน่าเชื่อถือว่าเป็นเบอร์ของเจ้าหน้าที่โดยตรง โดยเทคโนโลยีที่มิจฉาชีพนำมาใช้นั้นค่อนข้างล้ำเพราะมิจฉาชีพลงทุนกับเรื่องพวกนี้เยอะเพื่อให้ได้ผลตอบแทนเข้ามา เมื่อหลอกได้จำนวน 10-20 คนก็ได้ทุนคืนแล้วที่เหลือนั้นคือกำไร

เช่นเดียวกันหน่วยงานรัฐต้องลงทุนกับเทคโนโลยีเพื่อต่อสู้และปราบปรามมิจฉาชีพเหล่านี้ ให้ได้ด้วยเหมือนกัน 

วิธีเหนือเมฆของแก๊งคอลเซ็นเตอร์

พี่อิ่มกล่าวว่า วิธีที่แตกต่างออกไปและดูเหนือชั้นของมิจฉาชีพบางกลุ่มคือการโทรมาบอกว่าเป็นหน่วยงานของรัฐ หรือศาล แล้วระบุจะตรวจสอบทรัพย์สินและบอกว่าข้อมูลของเรานั้นถูกแฮคข้อมูลแล้วให้เรายืนยัน กลายเป็นว่าสิ่งที่เรากดยืนยันไปนั่นแหละคือการที่เราหลงกลมิจฉาชีพเหล่านี้

หรือจะอีกกรณีการการส่ง SMS มาโดยมีข้อความว่าหากคุณได้รับข้อความนี้แสดงว่าบัญชีของคุณถูกรุกล้ำโดยบุคคลอื่น หากไม่ใช่คุณให้กดยืนยันตัวตน ทำให้คนที่ได้รับข้อความดังกล่าวเกิดตกใจและกดลิ้งค์นั้นเข้าไป กลายเป็นว่าการที่กดเข้าไปเป็นการถูกหลอกโดยมิจฉาชีพนั้นๆ นั่นเอง ดังนั้นเราต้องให้ความรู้กับประชาชนว่าอย่าพึ่งรีบไปกดเข้าลิ้งค์นั้นหากยังไม่มั่นใจ

ปัญาและทางออกปราบแก๊งคอลเซ็นเตอร์

บุคลากรน้อยต้องเติมเต็ม

พี่อิ่มเปิดเผยว่า หลังการเรียกตั้งได้เยี่ยมศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมออนไลน์ (AOC) อยารูว่าเขาสามารถช่วยเหลือประชาชนได้จริงหรือไม่ เพราะเป็นศูนย์ที่อยู่ในรูปแบบบูรณาการจากหลายหน่วยงาน ไม่ว่าตำรวจไซเบอร์ ธนาคาร หรือ สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) ทำงานร่วมกัน และสามารถเป็นศูนย์ที่ทำงานครบจบที่เดียว

แต่ปัญหาที่เจอคือ AOC ค่อนข้างมีจำนวนบุคลากรที่น้อย ทางหน่วยงานแจ้งว่าสามารถรองรับจำนวนคู่สายที่โทรเข้ามาร้องเรียนได้ 100 คู่สาย แต่อันที่จริงมีคนรีบเพียง 70 คู่สาย เท่ากับอีก 30 สายที่โทรเข้ามาร้องเพลงก็ต้องรอต่อไป ช่วยระหว่างที่รอร้องเรียนมิจฉาชีพสามารถทำอะไรได้เยอะมากเพราะเงินสามารถโอนออกจากบัญชีภายใน 1-3 นาที

เมื่อเรารีบทราบว่าเป็นปัญหาได้นำเรื่องดังกล่าวนำเรียนไปทางรัฐบาลทางท่าน ประเสริฐ จันทรรวงทอง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ได้มีการเพิ่มคู่สายรับเรื่องร้องเรียนเพิ่มมากขึ้น

ธนาคารต้องให้ความร่วมมือ

ปัญหาอีกอย่างหนึ่งคือ การขอความร่วมมือจากสมาคมธนาคารเพราะเราพบว่าบัญชีที่สามารถระงับได้คือบัญชีที่ถูกโอนไปบัญชีแรกเท่านั้น แต่บัญชีที่ 2 ที่ 3 ต่อๆ ไปไม่สามารถระบุได้เลยว่าสามารถระงับได้หรือไม่เป็นของมิจฉาชีพจริงๆ หรือเปล่า เพราะว่าธนาคารไม่ได้ให้ข้อมูลส่วนนั้นมา

ทางเราจึงได้นำเรื่องเรียนไปถึงกระทรวงการคลังให้ขอความร่วมมือไปยังสมาคมธนาคารไทย ให้นำข้อมูลเหล่านี้ให้กับตำรวจด้วยจะได้ทันในการแก้ปัยหาหากมีเงินโอนจากบัญชีที่ 1 ต่อไปที่บัญชีที่ 2 หรือ 3 ถ้าแก้ปัญหาส่วนนี้ได้ การระงับเงินที่โอนเงินไปให้กับมิจฉาชีพก็จะทำได้อย่างรวดเร็วมากยิ่งขึ้น

โดยพี่อิ่ม ให้ข้อมูลว่า วิธีที่จะลดการสูยเสียได้นั้นในต่างประเทศทำแล้วคือ ก่อนที่จะมีการโอนเงินจากบัญชีของเราไปสู่อีกบัญชี ในกรณีที่บัญชีที่เราจะโอนไปนั้นเป็นบัญชีใหม่ เป็นบัญชีที่ไม่เคยทำธุรกรรมด้วยกันเลย อาจมีการชลอการโอนเงินไว้ก่อนประมาณ 30 นาทีเป็นอย่างน้อยเพราะในช่วงเวลานั้นอาจมีการถ่ายโอนเงินได้ ดังนั้นเราได้นำเสนอไปทางสมาคมธนาคารไทยขอความร่วมมือในเรื่องนี้

แต่ก็ได้มีข้อกังวลชี้แจงกลับมาว่าจะกลายเป็นการละเมิดสิทธิของผู้ที่โอนเงินหรือไม่ในกรณีที่เขาทำธุกรรมค้าขายจริงๆ ไม่ได้มีการหลอกลวง และในเรื่องข้อกังวลเกี่ยวกับการลงทุนทางเราจึงเสนอเงื่อนไปว่า ให้ทำเป็นเรื่องของการยินยอมของเจ้าของบัญชีว่าเขาจะเข้าร่วมกับการชลอการโอนเงินหรือไม่ แต่ถ้าท่านไหนมั่นใจว่าไม่ถูกหลอกก็ไม่ต้องยินยอมในเงื่อนไขนี้และสามารถโอนเงินได้ตามปกติ

ทางเราได้นำข้อมูลนี้แจ้งไปที่สมาคมธนาคารไทย ธนาคารก็ตอบรับและจะนำเรื่องนี้ไปศึกษาต่อไป เพื่อจะนำมาซึ่งการปฏิบัติได้จริง เป็นอีกแนวทางที่จะแก้ไขปัญหานี้

“ณ วันนี้มิจฉาชีพทำทุกทาง ลงทุนกับเรื่องการดูดเงินจากบัญชีประชาชนสูง ในส่วนของเราต้องทำในสิ่งที่ป้องกันการสูญเสียที่เกิดขึ้น น่าจะเป็นอกีทางหนึ่งที่สามารถนำมาบบังคับใช้ได้”

“เราเองก็ต้องตำหนิไปที่ธนาคารด้วยที่อาจขาดความรอบคอบในการตรวจสอบ เพราะเราพบว่าการเปิดบัญชีม้าพบในธนาคารที่กำลังสร้างผลงาน เพิ่มยอดลูกค้า เพราะฉะนั้นการตรวจสอบของเขาก็อาจที่จะหละหลวมไปทำให้มีบัญชีม้าเพิ่มมากขึ้น ฉะนั้นแล้วสิ่งที่เราทำได้คือการขอความร่วมมือจากธนาคารให้เขาร่วมมือเป็นส่วนหนึ่งปกป้องลุกค้าให้รอบคอบมากที่สุดเพื่อจะลดความสูญเสียตรงนี้ให้ได้”

วันนี้เราต้องดูภาพรวมว่าประชาชนถูกหลอกวันนึงหลายพันคน สูญเสียเงินหลักล้านถึงร้อยล้าน รวมๆ กันถึงหลักหมื่นล้าน เป็นการสูญเสียที่เราไม่อยากให้มีการสูญเสียไปมากกว่านี้

พี่อิ่มกล่าว

ปัญหามิจฉาชีพมีหลายเบอร์

ส่วนปัญหาเรื่องที่มิจฉาชีพมีหลายเบอร์ หรือมีซิมทือถือมากเกินไปทางท่าน ประเสริฐ จันทรรวงทอง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมได้สั่งระงับหมดแล้ว ได้คุยกับทางคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ หรือ กสทช.แล้ว ว่าการซื้อซิมมือถือต้องมีการยืนยันตัวตน

ฉะนั้นหากคุณยืนยันตัวตนเกินจำนวนซิมที่กำหนดคุณก็จะไม่สามารถซื้อซิมใหม่ได้อีก วันนี้แม้กระทั่งคนที่มีซิมไม่มากแต่โทรออกผิดปกติยังจะถูกตรวจสอบด้วยเหมือนกัน เพราะจะถือว่าผิดปกติ จะเห็นได้ว่าทางรัฐบาลเองได้มีการปิดการใช้ซิมที่มีความสุ่มเสี่ยงว่าเป็นซิมของมิจฉาชีพไปเป็นจำนวนมากอีกด้วย

ปัญหาถูกหลอกโอนเงินเป็นปัญหาของทั่วโลก

พี่อิ่มกล่าวเพิ่มว่า ปัญหาถูกมิจฉาชีพหลอกโอนเงินจากบัญชีนั้นเป็นปัญหาของทั่วโลก หลายๆ ประเทศก็มีปัญหานี้ เราจึงต้องหันกลับมามองว่าจะทำยังไงเพื่อหาทางออก หาทางป้องกันคนในประเทศของเราให้ได้มากที่สุดก่อน วิธีการชะลอการโอนเงินเป็นวิธีที่หลายๆ ประเทศกำลังใช้กันอยู่

การใช้ Cloud First รวมข้อมูลแก้ปัญหาให้กับประชาชน

ทางกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ได้มีนโยบาย Cloud First ที่ตั้งใจจะให้มีระบบการรวมข้อมูลในถังข้อมูล เพื่อจะให้เกิดการกระจายข้อมูลและใช้ข้อมูลไปในทิศทางเดียวกัน สื่อสารได้ตรงกัน เป็นการทำงานแบบบูรณาการ

ตัวอย่างเช่น หากเราสามารถนำข้อมูลของประชาชนที่จะต้องรับการบริการจากโรงพยาบาลมาอยู่ใน Cloud First ต่อไปบัตร 30 บาท Plus ที่รักษาทุกโรค ทุกโรงพยาบาลจะสามารถส่งข้อมูลไปสู่โรงพยาบาลที่เราเข้าไปรับการรักษาได้เลยไม่ต้องไปขอข้อมูลที่โรงพยาบาลต้นสังกัดอีกต่อไป จะเป็นการลดงบประมาณของแต่ละกระทรวง หรือหน่วยงานที่จะมาของบประมาณในการสร้างถังเก็บข้อมูลของตัวเองได้อีกด้วย

ในเรื่องข้อกังวลในเรื่องความปลอดภัยหากมีการใช้ Cloud First จะถูกนำข้อมูลออกมาขายนั้น พี่อิ่มกล่าวว่า ในเรื่องความปลอดภัยทาง กมธ.ได้สอบถามไปที่กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแล้ว ได้ให้ความมั่นใจว่าระบบที่นำมาใช้จะต้องป้องกันมิจฉาชีพทางออนไลนืให้ได้มากที่สุดคือป้องกันให้ได้ 100 เปอร์เซ็นต์

ต้องมีการลงทุนขั้นสูงในการหาระบบที่ดีที่สุดมาใช้งาน และหากมีการเจาะระบบของรัฐบาลวิธีการที่ดีคือการตรวจสอบซึ่งกันและกันไม่ให้ระบบการสั่งการอยู่ที่จุดใดจุดหนึ่ง แต่จะต้องมีระบบสำรองขึ้นมาด้วยสำหรับกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินเพื่อที่จะสามารถเข้าถึงข้อมูลและป้องกันเฮกเกอร์มาล้วงข้อมูลมาทำอะไรที่ทำให้ระบบผิดปกติ

ดังนั้นการเขียนข้อมูลการกำหนดเงื่อนไขตั้งแต่เริ่มโครงการนั้นจำเป็นเพื่อให้ไปถึงคำว่า E-Government ให้ได้จริงๆ

ผลักดันรัฐบาลไม่ให้ถูก Disruption โดยเทคโนโลยี

พี่อิ่ม กล่าวว่าในโลกปัจจุบันต้องยอมรับว่า AI คอมพิวเตอร์ มาทำงานแทนที่คนเป็นจำนวนมาก แต่สิ่งที่ระบบเหล่านี้ไม่มีคือการตัดสินใจ หรือการนำสิ่งใหม่ๆ มาใช้ยังไงก็ต้องให้มนุษย์นำเข้ามา จึงมั่นใจว่าถูกแม้ AI หรือ คอมพิวเตอร์จะฉลาดอย่างไร แต่ว่ายังไงก็ต้องพึ่งความสามารถของมนุษย์อยู่ดี

เพราะฉะนั้นสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นกับเมืองไทยคือการสร้างบุคลากรทางด้านดิจิทัลให้เพียงพอกับสิ่งที่กำลังจะเปลี่ยนแปลงไปในระบบอัตโนมัติ คิดว่ามนุษย์และ AI ต้องไปควบคู่กันจะบอกว่าประเทศไทยไม่ทันเทคโนโลยีก็เท่ากับว่าเราดูถูกตัวเอง ดังนั้นนอกจากเราต้องตามให้ทันแล้วต้องไปให้ล้ำกว่าเทคโนโลยีอีกหนึ่งขั้นด้วย

ฉะนั้นสิ่งที่รัฐบาลกำลังวางแผนและทำให้เกิดขึ้นจริง คือการลงทุนด้านบุคลากรที่มาเติมเต็มด้านดิจิทัล ระบบ AI ที่กำลังเข้ามาให้สมบูรณ์ที่สุดเท่าที่จะทำได้