EU สั่งปรับ Apple, Meta เฉียด 800 ล้านดอลลาร์ ฝ่าฝืน กม. ตลาดดิจิทัล

คณะกรรมาธิการยุโรป ประกาศปรับ Apple และ Meta รวม 700 ล้านยูโร (ราว 29,400 ล้านบาท) นับเป็นการบังคับใช้กฎหมาย DMA ครั้งแรก ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อสร้างการแข่งขันที่เท่าเทียมในตลาดดิจิทัล

Apple : ถูกปรับ 500 ล้านยูโร เนื่องจากจำกัดนักพัฒนาแอปไม่ให้แจ้งผู้ใช้ถึงช่องทางการซื้อแอปหรือบริการที่ถูกกว่านอก App Store ซึ่งขัดต่อกฎ "anti-steering" ของ DMA

Meta : ถูกปรับ 200 ล้านยูโร จากการใช้โมเดล "ยินยอมหรือจ่าย" (Consent or Pay) บน Facebook และ Instagram ในอดีต ซึ่งบังคับให้ผู้ใช้ต้องเลือกระหว่างยินยอมให้ใช้ข้อมูลเพื่อโฆษณา หรือจ่ายเงินเพื่อเลี่ยงโฆษณา โดย EU เห็นว่าโมเดลนี้จำกัดทางเลือกและเสรีภาพในการให้ความยินยอมของผู้ใช้

Apple มองว่าเป็นการพุ่งเป้าที่ไม่เป็นธรรม และยืนยันว่าได้พยายามปฏิบัติตามกฎแล้ว

Meta วิจารณ์ว่าเป็นการขัดขวางธุรกิจสหรัฐฯ และเปรียบการบังคับเปลี่ยนโมเดลธุรกิจเหมือนการเก็บ "ภาษี"

ทั้งสองบริษัทต้องชำระค่าปรับภายใน 60 วัน หรืออาจเจอโทษปรับเพิ่ม กฎหมาย DMA อนุญาตให้ปรับได้สูงสุดถึง 10% ของรายได้ทั่วโลก (หรือ 20% หากผิดซ้ำ)

แต่ค่าปรับครั้งนี้ยังต่ำกว่าเพดานสูงสุด การตัดสินนี้อาจส่งผลต่อความสัมพันธ์ทางการค้าระหว่าง EU และสหรัฐฯ

ค่าปรับครั้งประวัติศาสตร์นี้ นับเป็นการบังคับใช้กฎหมายตลาดดิจิทัล (Digital Markets Act - DMA) เป็นครั้งแรก

กฎหมายดังกล่าวเป็นเครื่องมือสำคัญที่ EU ออกแบบมาเพื่อควบคุมอำนาจของบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ที่เรียกว่า "ผู้เฝ้าประตู" (Gatekeepers) และเพื่อส่งเสริมให้เกิดการแข่งขันที่ยุติธรรมมากขึ้นในระบบนิเวศดิจิทัลของยุโรป

จากการสอบสวนที่ดำเนินมานานกว่าหนึ่งปี คณะกรรมาธิการฯ พบว่า Apple ได้ละเมิดกฎที่เรียกว่า "anti-steering" หรือการห้ามปิดกั้นการนำเสนอทางเลือก

ภายใต้กฎหมาย DMA กำหนดให้นักพัฒนาแอปพลิเคชันที่เผยแพร่แอปผ่าน App Store ของ Apple จะต้องมีอิสระในการแจ้งให้ลูกค้าทราบถึงข้อเสนอ หรือช่องทางการซื้อที่อาจมีราคาถูกกว่าภายนอกแพลตฟอร์ม App Store ได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย และสามารถนำทางผู้ใช้งานไปยังช่องทางเหล่านั้นได้

อย่างไรก็ตาม คณะกรรมาธิการฯ พบว่า Apple ได้วางข้อจำกัดทั้งทางเทคนิคและสัญญาหลายประการ ซึ่งส่งผลให้นักพัฒนาไม่สามารถสื่อสารข้อเสนอทางเลือกได้อย่างอิสระ และทำให้ผู้บริโภคไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลหรือข้อเสนอที่อาจถูกกว่าได้อย่างเต็มที่

ในส่วนของ Meta คณะกรรมาธิการฯ พบว่าในช่วงระหว่างเดือนมีนาคมถึงพฤศจิกายน 2024 บริษัทไม่ได้ให้ทางเลือกที่เพียงพอแก่ผู้ใช้งานตามที่กฎหมาย DMA กำหนด โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากการใช้โมเดล "ยินยอมหรือจ่าย" (Consent or Pay) ที่เริ่มใช้ในเดือนพฤศจิกายน 2023

ภายใต้กฎหมาย DMA บทลงโทษสำหรับการละเมิดอาจสูงถึง 10% ของรายได้ทั่วโลกต่อปี และอาจเพิ่มเป็น 20% หากเป็นการกระทำผิดซ้ำ แม้ว่าค่าปรับที่ประกาศในครั้งนี้จะยังคงต่ำกว่าเพดานสูงสุดที่เป็นไปได้ แต่ก็ถือเป็นสัญญาณที่ชัดเจนว่า EU เอาจริงกับการบังคับใช้กฎหมายนี้

การดำเนินการครั้งนี้เกิดขึ้นท่ามกลางบรรยากาศความตึงเครียดทางการค้าระหว่างสหภาพยุโรปและสหรัฐอเมริกา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อฝ่ายบริหารของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ เคยแสดงท่าทีไม่พอใจและมองว่ากฎระเบียบของ EU มุ่งเป้าเล่นงานบริษัทเทคโนโลยีของอเมริกาอย่างไม่เป็นธรรม

ที่มา : CNN