"หุ่นยนต์ปิ้งหมู" นวัตกรรมฝีมือเด็กไทย มจธ. ช่วยปิ้ง-ย่างหน้าเตา

เมื่อเทคโนโลยีหุ่นยนต์เริ่มเคลื่อนเข้าสู่ชีวิตประจำวันอย่างใกล้ชิดมากขึ้น แนวคิดในการพัฒนาเครื่องมือช่วยแบ่งเบาภาระของแรงงานในระดับปฏิบัติการก็ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป “ปิ้ง ปิ้ง” หุ่นยนต์ปิ้งหมูฝีมือของนักศึกษาชั้นปีที่ 3 จาก สถาบันวิทยาการหุ่นยนต์ภาคสนาม (ฟีโบ้) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) จึงเป็นหนึ่งในกรณีศึกษาที่น่าสนใจของการประยุกต์ใช้หุ่นยนต์เพื่อแก้ปัญหาในบริบทแรงงานจริง ที่ได้แรงบันดาลใจจากร้านขายหมูปิ้ง

จุดเริ่มต้นของ “หุ่นยนต์ปิ้งหมู”

“ปิ้ง ปิ้ง หุ่นยนต์ปิ้งหมู” เป็นผลงานการออกแบบและพัฒนาโดย นายวริทธิ์ธร คงหนู หรือ เด่น  และ นายชวภณ วชิรานิรมิต หรือ ไออุ่น นักศึกษาชั้นปีที่ 3 สถาบันวิทยาการหุ่นยนต์ภาคสนาม (ฟีโบ้) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.)

“พวกเราเดินผ่านร้านหมูปิ้งแถวมหาวิทยาลัยทุกวัน ก็เห็นแม่ค้าต้องยืนปิ้ง ยืนพลิกหมูอยู่ตลอดเวลา บางวันมีออเดอร์เยอะก็ต้องคอยพลิกไม้หลายรอบกว่าจะสุก ลูกค้าต้องยืนรอ เลยคิดว่า ถ้ามีหุ่นยนต์มาช่วยปิ้งแทนได้ ก็น่าจะช่วยให้แม่ค้าไม่ต้องเสียแรงมาก แถมยังมีเวลาทำอย่างอื่น เช่น รับลูกค้า เตรียมของ หรือพูดคุยกับลูกค้าได้มากขึ้น”

จากปัญหาหน้างาน สู่การออกแบบที่ใช้งานได้จริง

ทีมนักศึกษาเริ่มต้นจากการศึกษาขั้นตอนของการปิ้งหมูอย่างละเอียด ตั้งแต่การหยิบไม้ จับ การพลิก การดูระดับความสุก ไปจนถึงการเคลื่อนย้าย ทีมจึงพัฒนา ต้นแบบหุ่นยนต์รุ่นแรก (Demo 1) ที่ใช้ระบบแขนกลแบบ Co-operation Robot มาช่วยในการพลิกไม้หมูให้ได้บนเตาทีละด้าน โดยให้มนุษย์เป็นผู้ตรวจดูว่าหมูไม้ไหนสุกแล้วจึงหยิบออก ส่วนไม้ที่ยังไม่สุก หุ่นจะทำหน้าที่พลิกต่อไป

Demo 1 สามารถพลิกหมูได้ครั้งละ 8 ไม้ และพลิกได้แค่ด้านเดียว เพราะเตายังมีขนาดเล็ก ขณะเดียวกัน หมูแต่ละไม้มีขนาดและวิธีเสียบที่ต่างกัน จึงสุกไม่พร้อมกันทั้งหมด ทีมจึงออกแบบให้หุ่นพลิกหมูอย่างเป็นจังหวะไม้ต่อไม้ และเน้นการทำงานร่วมกันระหว่างคนกับหุ่นยนต์ เพื่อแบ่งเบาภาระและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน

เป้าหมายต่อไป: หุ่นยนต์ปิ้งหมูที่ "ตัดสินใจ" ได้เอง

ในระยะถัดไป ทีมพัฒนาวางเป้าหมายในการต่อยอดสู่ Demo 2 โดยมุ่งเน้นให้หุ่นยนต์สามารถตรวจจับระดับความสุกของหมูได้โดยอัตโนมัติ ว่าหมูไม้ไหนสุก ไม้ไหนยังไม่สุก พร้อมกับเสริมระบบหยิบ-วางหมูแบบอัตโนมัติทั้งหมด รวมถึงควบคุมอุณหภูมิของเตาอย่างแม่นยำ

อย่างไรก็ตาม หนึ่งในความท้าทายที่สำคัญคือการตรวจจับ “ความสุก” ของหมูที่ไม่สามารถเห็นได้จากด้านบน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่โดนความร้อนโดยตรง ทีมจึงอยู่ระหว่างการศึกษาการใช้เซนเซอร์และเทคโนโลยีการมองเห็น (machine vision) เพื่อประเมินระดับการสุกอย่างแม่นยำ

รวมถึงเพิ่มระบบที่ให้หุ่นยนต์นำหมูที่สุกแล้วออกไปวางบนถาด และหยิบหมูสดไม้ใหม่ออกมาปิ้งบนเตาได้ รวมทั้งจะเพิ่มความเร็วในการพลิกหมู และระบบควบคุมความร้อนของเตาให้ทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

นวัตกรรมที่มาพร้อมการเรียนรู้แบบลงมือจริง

“ปิ้ง ปิ้ง” หุ่นยนต์ปิ้งหมู เป็นหนึ่งในผลงานที่จัดแสดงในงานครบรอบ 30 ปีของฟีโบ้ ภายใต้ธีม “Robotics ไทยแทร่” ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อให้นักศึกษาได้พัฒนาหุ่นยนต์ที่เชื่อมโยงกับบริบทวัฒนธรรมไทยและชีวิตจริง โดยใช้ทรัพยากรในห้องปฏิบัติการมาสร้างนวัตกรรมที่สามารถทดลองใช้งานได้จริง

ผศ. ดร.สุภชัย วงศ์บุณย์ยง ผู้อำนวยการสถาบันวิทยาการหุ่นยนต์ภาคสนาม  เน้นว่า “เทคโนโลยีไม่ใช่แค่เรื่องเทคนิค แต่ต้องตอบโจทย์การใช้งานจริง และคุ้มค่าในการลงทุน แม้หุ่นยนต์ปิ้งหมูเวอร์ชันต้นแบบจะยังไม่พร้อมสำหรับร้านค้าทั่วไป แต่ก็ถือเป็นก้าวแรกของการประยุกต์ใช้หุ่นยนต์และ AI ในธุรกิจอาหาร โดยอาจต่อยอดได้ทั้งในร้านอาหารระดับพรีเมียม หรือใช้สร้างประสบการณ์ใหม่ ๆ ในกิจกรรมการตลาด ซึ่งต่อเนื่องจากผลงานด้านเทคโนโลยีอาหารของฟีโบ้ที่ผ่านมา เช่น หุ่นยนต์ลวกก๋วยเตี๋ยว หุ่นยนต์ตักไอศกรีม และหุ่นยนต์ชงน้ำ ที่เคยสร้างการเปลี่ยนแปลงจากระบบแรงงานคนสู่ระบบอัตโนมัติในชีวิตประจำวัน”