ปี2567 โลกเดือด-ทะเลเดือด สูงเป็นประวัติการณ์ ปัญหาสิ่งแวดล้อมเพียบ !

เหลือเวลาอีกไม่กี่วันก็จะหมดปี2567 และย่างก้าวสู่ปี2568 อย่างเป็นทางการ แน่นอนว่าปัญหาที่น่าจับตามองทั่วโลก รวมถึงประเทศไทยด้วยนั่นก็คือปัญหาสิ่งแวดล้อม โลกเดือด ทะเลเดือด สูงขึ้นเป็นประวัติการณ์ ภัยธรรมชาติ ที่รุนแรงยังคงต้องหน้าจับตามอง เพราะปี2567 ที่ผ่านมาโลกของเราสาหัสสากรรจ์เหลือเกิน โดยเฉพาะประเทศไทยได้รับผลกระทบจำนวนมาก ทั้งอากาศที่ร้อนขึ้น ภัยแล้ง เอลนีโญ-ลานีญา น้ำท่วม ภัยพิบัติมากมาย วันนี้ #SPRiNG จะพาไปย้อนดูว่าเราเจออะไรมาบ้าง และอนาคตปี2568 จะเป็นอย่างไร

มาเริ่มกันที่ “ผศ.ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์” รองคณบดีคณะประมง ม.เกษตรศาสตร์ ให้สัมภาษณ์ KEEP THE WORLD เมื่อ 19 พ.ค.67  ที่ผ่านมา พร้อมเผยว่า  อีก 70 ปีข้างหน้าเราจะเจอโลกเดือดขึ้นเรื่อยๆโหดขึ้นเรื่อยๆ ปะการังจะตายหมดใน 30 ปี และมีโอกาสที่ปลาจะหายไปจากท้องทะเล ป่าจะพินาศ มีไฟป่ามหาศาล ควันต่างๆจะโหดร้ายมากขึ้น นี่คืออีกหนึ่งมุมมองของนักวิชาการไทย

พร้อมกันนี้จะพามาดู ปี2567 ปีแห่งหายนะ ‘ปะการังฟอกขาว’ ว่าสถานการณ์ในไทย และทั่วโลกเป็นอย่างไร    

• รุนแรง ลามทั่วโลก 
• ปะการัง 54 ประเทศกำลังเจอปัญหา
• เกรตแบร์ริเออร์รีฟ ฟอกขาวครั้งใหญ่
• มหาสมุทรแปซิฟิก อินเดีย แอตแลนติก ฟอกขาวกว่า 12%
• ชายฝั่งแทนซาเนีย มอริเชียส บราซิล ทวีความรุนแรง
• หมู่เกาะแปซิฟิก ทะเลแดง อ่าวเปอร์เซีย น่าเป็นห่วง
• ฟลอริดา-แคริบเบียน ตายลงแล้ว
• ไทยฟอกขาว 60 – 80% ตายแล้ว 40%
• อ่าวไทยฟอกขาว 90% ฝั่งอันดามัน 60 -70%

นอกจากนี้ “ผศ.ดร.ธรณ์” ยังได้มีการโพสต์ส่วนตัว เมื่อ 6 พ.ค.67 ที่ผ่านมาว่า น้ำทะเลไทยร้อนที่สุดตั้งแต่เคยตรวจวัดมา หายนะปะการังฟอกขาวเพิ่งเริ่มต้น เราอาจเจอระดับรุนแรงสุด ที่ผ่านมาเป็นแค่เผาหลอก ทะเลเดือดระดับเผาจริงจะเริ่มนับจากนี้เป็นต้นไป และยังบอกเล่าถึงปัญหาโลกเดือดที่กระทบต่อสัตว์ทะเลหายากอีกว่า โลกร้อนขึ้นทรายร้อนขึ้น เต่ามะเฟืองเกือบทั้งหมดฟักเป็นเพศเมีย เหลือตัวผู้เพียงน้อยนิด ยิ่งเวลาผ่านไป โลกร้อนขึ้น ตัวผู้ยิ่งน้อยลง แม่เต่าบางตัวเจอตัวผู้ผสมพันธุ์เพียงไม่มาก ทำให้สัดส่วนของไข่ไม่มีเชื้อสูงขึ้น และไม่ได้รับการผสม

ปัญหาโลกเดือด ทะเลเดือดในไทยยังส่งผลถึง พะยูน “ก้องเกียรติ กิตติวัฒนาวงศ์” ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านวิจัยทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมในระบบนิเวศทางทะเลและชายฝั่ง กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ให้สัมภาษณ์ KEEP THE WORLD เมื่อ 29 พ.ย.67 ที่ผ่านมาว่า ไทยมีพะยูนอาศัยอยู่ทั้ง ทะเลอ่าวไทย อันดามัน แต่ฝั่งอันดามันน่าห่วงที่สุด ตั้งแต่ระนองไปจนถึงสตูล ตรังนี่น่าจะวิกฤตสุดๆ ตอนนี้เหลือไม่ถึง 10 ตัว สาเหตุที่ทำให้พะยูนตาย คือ โลกร้อน ทำให้หญ้าทะเลตาย ซึ่งเป็นอาหารหลักของพวกมัน

ส่วนสาเหตุที่ทำให้พะยูนตายจำนวนมากแบบนี้มีอยู่ 2 ปัจจัยหลัก คือ ปัจจัยแรก 60% ของการตายของพะยูนไทย คือ ภาวะโลกร้อน อุณหภูมิโลกที่สูงขึ้น ส่งผลอย่างเห็นได้ชัดต่อหญ้าทะเล อันเป็นอาหารหลักของพะยูน โดยไม่กี่ปีที่ผ่านมา ภาวะโลกร้อนทำให้พื้นที่หญ้าทะเลจังหวัดตรังและกระบี่หายไปแล้วมากกว่า 20,000 ไร่ เป็นผลให้พะยูนขาดอาหาร มีการอพยพย้ายถิ่นไปยังทะเลอื่นที่ยังพอมีหญ้าทะเล ดังนั้น ในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา สาเหตุการตายของพะยูน 60% มาจากการป่วยจากการขาดอาหาร

และปัจจัยที่สอง อีก 40% ของการตายพะยูนมาจากอุบัติเหตุและกิจกรรมของมนุษย์ เช่น ติดอุปกรณ์ประมง ถูกเรือชน จากการสัญจรทางน้ำที่รวดเร็วเกินไป เพราะพะยูนเค้าจะหากินหญ้าทะเลบริเวณน้ำตื้นค่ะ ใบพัดเรืออาจไปโดนได้

ล่าสุด ดร.เฉลิมชัย ศรีอ่อน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เปิดเผยว่า จากสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทำให้เกิดสถานการณ์หญ้าทะเลเสื่อมโทรมในพื้นที่ฝั่งทะเลอันดามัน ซึ่งเป็นแหล่งหญ้าทะเลที่สำคัญและเป็นแหล่งอาศัยหลักของพะยูนในประเทศไทย โดยเฉพาะจังหวัดตรัง ซึ่งถือเป็นเมืองหลวงของพะยูน ส่งผลกระทบทำให้พะยูนเกิดภาวะขาดแคลนอาหารและต้องอพยพไปยังพื้นที่ใหม่ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) ในฐานะหน่วยงานรับผิดชอบดำเนินการแก้ไขปัญหาดังกล่าว

โดยกำหนด 4 มาตรการ เพื่อแก้ไขปัญหาวิกฤติพะยูนเกยตื้นและหญ้าทะเลเสื่อมโทรม ประกอบด้วย

• 1.เร่งเพิ่มประสิทธิภาพการสำรวจประชากรพะยูนด้วยอากาศยานไร้คนขับชนิดปีกตรึง (Fixed-wings Unmanned Aerial Vehicle: Fixed-wings UAV) และ แบบสำรวจการพบเห็นพะยูนให้เป็นปัจจุบัน เพื่อให้ทราบจำนวน พื้นที่การแพร่กระจายที่เปลี่ยนแปลงไป รวมถึงสำรวจสุขภาพของพะยูนแต่ละตัวว่ามีความสมบูรณ์ หรือ มีอาการป่วย เพื่อหามาตรการช่วยเหลือไม่ให้พะยูนตายจากการขาดอาหาร
• 2.หาแนวทางประกาศพื้นที่คุ้มครองและบังคับใช้มาตรการ เพื่อป้องกันอันตราย จากการประกอบกิจกรรมในทะเล โดยจะร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น การออกประกาศพื้นที่คุ้มครองพะยูนชั่วคราว คาดว่าจะประกาศ 3 จุด ประกอบด้วย หน้าหาดราไวย์ อ่าวบางโรง และอ่าวบางขวัญ
• 3.ค้นหาและช่วยเหลือพะยูนที่ยังมีชีวิตและอ่อนแอ โดยเร่งฟื้นฟูแหล่งอาหาร รวมถึงกำหนดแผนงานในระยะเร่งด่วนที่จะเพิ่มอาหารให้กับพะยูนในธรรมชาติ และ ดูแลพะยูนที่ผอมเป็นพิเศษโดยเสริมอาหารทดแทนหญ้าทะเล ในพื้นที่จังหวัดตรัง และ ภูเก็ต รวมถึงศึกษาแนวทางการกั้นคอกเพื่อดูแลพะยูนที่มีสภาพร่างกายอ่อนแอในธรรมชาติ พร้อมทั้งพัฒนาและเตรียมความพร้อมของศูนย์ช่วยชีวิตสัตว์ทะเลหายากจังหวัดตรัง และ ศูนย์ช่วยชีวิตสิรีธาร จังหวัดภูเก็ต
• 4.เตรียมบ่อกุ้งร้างหรือสถานที่เพื่อเป็นแหล่งเพาะพันธุ์หญ้าทะเลร่วมกับภาคเอกชนและชุมชน พร้อมทั้งเร่งศึกษานวัตกรรมการฟื้นฟูหญ้าทะเลในธรรมชาติ

พร้อมกันนี้ ได้มอบหมายให้กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (ทช.) กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช (อส.) จัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการร่วมพิทักษ์พะยูน ทส.พร้อมเสนอของบกลางประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2568 เป็นจำนวนเงิน 615 ล้านบาท เพื่อใช้ในการดำเนินงานกิจกรรมอนุรักษ์พะยูนและแหล่งหญ้าทะเล

ส่วนในปี2568 ผศ.ดร.ธรณ์ ได้เล่าเรื่องราวผ่าน Carbon Markets Club คลับรักษ์โลก ลดก๊าซเรือนกระจก แห่งแรกในประเทศ พร้อม 5 คำทำนาย ผ่านการคาดการณ์จากข้อมูลต่างๆที่มีอยู่ในปัจจุบัน ดังนี้

• โลกอยู่ในภาวะแบบไหน ปกติหรือลานีญา
• ระบบนิเวศทางทะเลยังคงย่ำแย่ พะยูนยังคงตาย
• Rain Bomb เกิดบ่อยขึ้นและหนักขึ้น
• คนหากินกับทะเลยังเดือดร้อน
• ปี 68 คือปีแห่งการเรียนรู้และปรับตัว

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ฉลามต้องทิ้งบ้านตามแนวปะการังเพราะโลกร้อนทำน้ำทะเลเดือด

• COP29 รุมสับ 2 ยักษ์ใหญ่ "จีน-อินเดีย" ไม่ควรได้รับเงินทุนแก้โลกเดือด

• เริ่มแล้ว! ประชุม COP29 เวทีเแก้ปัญหาโลกเดือด ไทยโชว์ Thailand Pavilion