รายงาน : "ฟื้นผืนป่า" สร้างบาดแผลกลางใจชาวบ้าน

หลังรัฐบาลเริ่มนโยบายทวงคืนผืนป่า ความขัดแย้งระหว่างเจ้าหน้าที่รัฐกับชาวบ้านก็เกิดขึ้น เพราะมีความเข้าใจที่ไม่ตรงกัน เพราะชาวบ้านก็ยึดเหตุผลทำกินมาตั้งแต่บรรพบุรุษ และอยู่ก่อนประกาศเขตอุทยาน ซึ่งชาวบ้านต่างก็มีเหตุผล แต่เจ้าหน้าที่ก็ทำตามกฎหมาย

นโยบาย "ทวงคืนผืนป่า" ของรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา มุ่งมั่นที่จะเพิ่มพื้นที่ป่าของไทย หลังลดลงอย่างน่าใจหาย ในหลายทศวรรษ โดยตั้งเป้าจะฟื้นผืนป่าของประเทศให้ถึง 40 เปอร์เซนต์ของพื้นที่ประเทศ หรือให้มีพื้นที่ป่ารวมไม่ต่ำกว่า 128 ล้านไร่

เมื่อนโยบายทวงคืนผืนป่าของรัฐบาลเริ่มดำเนินการ หลายพื้นที่ก็ประสบปัญหา และตามมาด้วยการขัดแย้งระหว่างรัฐกับชาวบ้าน ทำให้ยิ่งสร้างบาดแผลลงลึกจากการเสียสมดุล เพราะมีมุมมองที่ต่างกัน

ความเดือดร้อนก็ตกไปที่ชาวบ้านโดยเฉพาะเกษตรกรผู้ยากจน ผู้มีรายได้น้อย ผู้ไร้ที่ดินทำกินจำนวนไม่น้อยทั่วประเทศต้องสูญที่ดินทำกินที่พวกเขาบอกว่าอยู่อาศัยผืนป่าทำกินมาตั้งแต่ครั้งบรรพบุรุษ ซึ่งก็มีหลายอุทยานที่สร้างความขุ่นเคืองให้กับชาวบ้าน

อย่างพื้นที่อุทยานแห่งชาติทับลาน จ.นครราชสีมา ที่เหมือนปัญหานี้ก่อเกิดมานานกว่า 20 ปี เพราะมีทั้งพื้นที่คาบเกี่ยวระหว่างอุทยานกับ ส.ป.ก. รวมทั้งที่ดินที่ชาวบ้านอยู่ก่อนประกาศเขตอุทยาน แต่เหมือนจะเริ่มมีวี่แววแล้วว่าจะลงเอยอย่างไร เพราะรอแค่กฤษฎีกาตีความ

ย้อนไปเมื่อปี 2541 คณะรัฐมนตรี มีมติให้กรมป่าไม้และกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช สำรวจการถือครองของราษฎรที่ทำมาหากินในป่า อ.วังน้ำเขียว ก็เป็นหนึ่งในพื้นที่ถูกสำรวจ ซึ่งปี 2543 ก็ได้มีการร่วมกันเดินแนวเขตแล้ว

จากข้อมูลการสำรวจของกระทรวงมหาดไทย ช่วงปี 2551 ที่ผ่านมาระบุว่า มีผู้บุกรุกที่ดินของรัฐทั่วประเทศรวม 370,000 ราย เนื้อที่กว่า 6 ล้านไร่ แยกเป็นบุกรุกป่าสงวนแห่งชาติ 58,000 ราย เนื้อที่ 1.5 ล้านไร่ พื้นที่อุทยานแห่งชาติ 37,000 ราย เนื้อที่กว่า 6 แสนไร่ ที่ดินราชพัสดุ 190,000 ราย เนื้อที่ 2.1 ล้านไร่ ที่ดินสาธารณประโยชน์ 55,000 ราย เนื้อที่ 1.1 ล้านไร่ และบุกรุกที่ดินรัฐประเภทอื่น ๆ เช่น ที่ดิน ส.ป.ก. 25,000 ราย เนื้อที่ 490,000 ไร่