4 เมษายน วันเกิดสมเด็จฮุนเซน - วันแห่งการเปลี่ยนแปลงกัมพูชา

สำหรับวันที่ 4 เมษายน นั้น ประเทศเพื่อนบ้านของไทยอย่างประเทศกัมพูชาเอง วันนี้ก็ถือว่ามีความหมายความสำคัญเอาเรื่องอยู่ เพราะนอกจากจะเป็นวันเกิดสมเด็จฮุนเซน (4 เมษายน พ.ศ.2494) นายกรัฐมนตรีประเทศกัมพูชาแล้ว ยังเป็นวันที่เกิดความเปลี่ยนแปลงทางสังคมการปกครองครั้งใหญ่อีกด้วยเช่นกัน ภายใต้ความสับสนวุ่นวายทางการเมือง การสู้รบภายในประเทศที่มีต่อเนื่องยาวนาน

เนื่องเพราะในอดีต วันที่ 4 เมษายน พ.ศ.2519 เป็นวันที่ เขมรแดง จับกุมและบังคับให้ เจ้านโรดม สีหนุ พ้นจากตำแหน่งประมุขแห่งรัฐ ทั้งที่ได้ร่วมมือกับ เจ้านโรดม สีหนุ ก่อการปฏิวัติ พยายามยึดอำนาจการปกครองในกัมพูชาคืนจาก นาย ลอน นอน อดีตคนสนิทของ เจ้านโรดม สีหนุ ที่หักหลังโค่นล้มอำนาจจน เจ้านโรดม สีหนุ ต้องหนีไปตั้งรัฐบาลพลัดถิ่นที่ประเทศจีน

เรื่องราวภายหลังที่ เขมรแดง บุกยึดกรุงพนมเปญ คืนจาก นาย ลอน นอน ได้นั้น เขมรแดงที่ร่วมมือกับ เจ้านโรดม สีหนุ มาตลอด ก็ได้ยอมยกตำแหน่งประมุขแห่งรัฐให้ แต่....จะว่าไปแล้ว ตำแหน่งประมุขแห่งรัฐที่เขมรแดงมอบให้ เจ้านโรดม สีหนุ นั้น ก็เป็นเพียงแค่หัวโขน เพราะอำนาจการปกครองที่แท้จริงก็ยังคงอยู่ในมือเขมรแดง เพราะหลังจากเขมรแดงบุกยึดกรุงพนมเปญได้แล้ว ก็มีคำสั่งขับไล่ชาวกัมพูชากว่าสองล้านคนออกจากกรุงพนมเปญ สองล้านคน !!! ไม่ใช่จำนวนน้อยๆเลย ใครที่อายุอานามขึ้นหลัก 4 แล้ว ในวัยเยาว์อาจจะพอคุ้นตา กับภาพข่าวการอพยพหนีภัยสงครามตามแนวชายแดนในสมัยก่อนอยู่บ้าง ตอนนั้นในกรุงพนมเปญก็จะเหลือไว้แค่เจ้าหน้าที่ระดับสูงของเขมรแดงและคนงานอีกจำนวนหนึ่งเท่านั้นเอง

แต่ด้วยเหตุนี้เองนั่นแหละ ที่ทำให้ เจ้านโรดม สีหนุ โกรธมากและแสดงตัวต่อต้านเขมรแดงทันที ทั้งที่ก่อนหน้านี้นับปี เจ้านโรดม สีหนุ ก็ถือเป็นส่วนหนึ่งในขบวนการเขมรแดงแท้ๆ แต่การแสดงตัวต่อต้านเขมรแดงอย่างชัดเจนของ เจ้านโรดม สีหนุ นี้ ทำให้ท้ายที่สุดแล้ว เขมรแดงจำต้องจับกุมคุมขัง เจ้านโรดม สีหนุ ไว้ในพระราชวังพร้อมกับชายา 3 ปี จนได้พ้นออกมาจากการคุมขังอีกครั้งในปี พ.ศ.2522

แถมท้ายให้อีกสักนิด เกี่ยวกับ เจ้านโรดม สีหนุ รื้อไปค้นไป จะพบว่า เจ้านโรดม สีหนุ เป็นกษัตริย์ที่สละราชสมบัติไปลงสู่สนามการเมือง จึง ถือเป็นบุคคลผู้ที่ครองตำแหน่งทางการเมืองการปกครองมากที่สุดคนหนึ่งในโลกใบนี้ นั่นคือ เจ้านโรดม สีหนุ เคยเป็นทั้งกษัตริย์ นายกรัฐมนตรี ประธานาธิบดี และประมุขรัฐ...

เรื่องราวของประวัติศาสตร์ประเทศเพื่อนบ้าน ไม่ใกล้ ไม่ไกล ที่บังเอิญไปมีความสัมพันธ์ กับวันที่ 4 เมษายน ก็นำมาเล่าสู่กันฟังด้วยประการฉะนี้...