เสียวฟัน ป้องกันได้ก่อนจะสายไป
อาการเสียวฟันเป็นอาการที่ทันตแพทย์มักพบในผู้ป่วยเป็นลำดับต้นๆ ซึ่งส่งผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน ทำให้พฤติกรรมการดื่มและทานอาหารเปลี่ยนแปลงไป วิธีป้องกันที่ทำได้ง่ายแค่ปรับพฤติกรรมการดูแลฟัน ก่อนที่จะสายจนเกินไป
อาการเสียวฟันนั้น พบได้บ่อยในกลุ่มอายุ 20-40 ปี โดยมากมักจะพบที่บริเวณคอฟันทางด้านแก้ม รองลงมาคือฟันตัดและฟันเขี้ยว พบน้อยมากที่สุดที่บริเวณฟันกราม
สาเหตุของอาการเสียวฟัน
DentSaid โดยราชวิทยาลัยทันตแพทย์แห่งประเทศไทย ได้กล่าวถึงอาการเสียวฟันว่า มีสาเหตุได้มากมายหลายประการ ไม่ว่าจะเป็น ฟันผุ ฟันแตก ฟันร้าว ฟันสึก เหงือกร่น รากฟันโผล่ และอีกมากมาย แต่อาการเสียวฟันจากภาวะเนื้อฟันไวเกิน หรือ dentin hypersensitivity นั้น เป็นภาวะที่พบได้ค่อนข้างบ่อย โดยมีสาเหตุมาจากการที่ฟันสูญเสียเคลือบฟันหรืออวัยวะปริทันต์ ทำให้เปิดเผยเนื้อฟันส่วนในที่นิ่มกว่า(บริเวณที่อยู่ใต้เคลือบฟัน) ออกมา
เนื้อฟันนั้นจะมีโครงสร้างที่มีลักษณะเป็นท่อที่มีของเหลวอยู่ภายใน และมีการเชื่อมต่อกับโพรงประสาทฟัน ซึ่งเป็นโครงสร้างที่มีเส้นประสาทมาเลี้ยง เมื่อมีสิ่งกระตุ้นไม่ว่าจะเป็นอุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงไป เช่น อาหารเครื่องดื่มร้อนเย็น สารเคมีที่มีความเข้มข้น การขูดขีด ขัดสี สิ่งกระตุ้นต่างๆ เหล่านี้จะทำให้เกิดการขยับของของเหลวในท่อเนื้อฟัน จนนำไปสู่การกระตุ้นของเส้นใยประสาททำให้เกิดอาการเสียวฟันจี๊ด และรู้สึกแปล๊บๆ ตามมาได้
วิธีป้องกันอาการเสียวฟัน
พฤติกรรมที่นำไปสู่การสูญเสียโครงสร้างที่คอยปกป้องเนื้อฟัน ไม่ว่าจะเป็นเคลือบฟัน เคลือบรากฟัน และอวัยวะปริทันต์ มีดังนี้
1. การบริโภคอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีความเป็นกรดสูง ซึ่งจะทำให้เกิดการละลายตัวของแร่ธาตุในโครงสร้างฟันได้
2. การแปรงฟันที่ผิดวิธี อย่างการแปรงฟันแบบถูไปมาแรงๆ ร่วมกับการใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงแข็งจนเกินไป รวมถึงการใช้ยาสีฟันที่มีผงขัดหยาบจนเกินไป
3. การมีโรคทางเดินอาหารบางชนิด เช่น กรดไหลย้อน ก็สามารถทำให้เกิดการละลายตัวของโครงสร้างฟันจากกรดภายในร่างกายของเราได้
4. นอนกัดฟัน ก็นำไปสู่การสึกของฟันที่มากกว่าปกติเช่นเดียวกัน การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างมาก
วิธีรักษาอาการเสียวฟัน
1. สูญเสียโครงสร้างฟันไม่มาก
ใช้ผลิตภัณฑ์ลดอาการเสียวฟัน เช่น ยาสีฟันลดอาการเสียวฟันอาจจะช่วยบรรเทาอาการได้ โดยสารลดอาการเสียวฟันในท้องตลาดนั้น มักจะมีกลไกการออกฤทธิ์อยู่หลักๆ 2 รูปแบบ คือ
- การลดการส่งกระแสประสาท
- การเหนี่ยวนำให้เกิดการอุดตันของท่อเนื้อฟัน ทำให้อาการเสียวฟันนั้นลดลง
2. สูญเสียโครงสร้างฟันมาก
หากการสึกของโครงสร้างฟันเกิดขึ้นมาในระดับที่เป็นโพรงฟันแล้ว การบูรณะฟันให้กลับมาดังเดิมเช่นการอุดฟันก็เป็นสิ่งจำเป็น เพื่อมิให้การสูญเสียโครงสร้างฟันลุกลามต่อไป
ดังนั้นการไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการเสียวฟันนั้นเป็นสิ่งจำเป็น เนื่องจากอาการเสียวฟันที่เกิดขึ้นนั้นมีสาเหตุได้มากมายหลายประการตามที่กล่าวมาข้างต้น ซึ่งหากปล่อยทิ้งเอาไว้ปัญหาต่างๆ เหล่านั้นอาจลุกลามจนทำให้การรักษามีความยุ่งยากซับซ้อนมากขึ้นได้
