ม.157 เอาผิดนักการเมืองทุจริต

นับแต่มีการก่อตั้งศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองในปี 2540 เพื่อพิจารณาคดีตามความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการ ซึ่งปรากฏชื่อนักการเมืองจำนวนมากตกเป็นจำเลยโดยเฉพาะความผิดตามมาตรา 157 

มาตรา ๑๕๗ ผู้ใดเป็นเจ้าพนักงาน ปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ เพื่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้หนึ่งผู้ใด หรือปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยทุจริต ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่หนึ่งปีถึงสิบปี หรือปรับตั้งแต่สองพันบาทถึงสองหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการ หนึ่งข้อกฎหมายสำคัญที่คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ หรือ ป.ป.ช. ชี้มูลความผิดบรรดาเจ้าพนักงาน รวมไปถึงนักการเมือง จนนำไปสู่สรุปสำนวนคดีส่งฟ้องต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง คงหนีไม่พ้นมาตรา 157 แห่งประมวลกฎหมายอาญา มีนักการเมืองไม่ต่ำกว่า 10 รายที่ตกเป็นจำเลยจากข้อกล่าวหาตามมาตรานี้

ปมทุจริตยากระทรวงสาธารณสุข ดูเหมือนจะเป็นคดีแรกที่เข้าสู่การพิจารณา และศาลมีคำพิพากษา จำคุก 6 ปี อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข นายจิรายุ จรัสเสถียร เมื่อปี 2545 และ จำคุกนายรักเกียรติ สุขธนะ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กับคดีรับสินบนบริษัทยา แต่คดีนี้ศาลลงโทษสถานหนักตามมาตรา 149 ฐานเรียกรับสินบน ให้จำคุก 15 ปี และยังมีคดีอื่นรวมโทษ 17 ปี 6 เดือน เขาหลบหนีโทษจำคุก แต่สุดท้ายถูกจับได้ เมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน 2547 และถูกปล่อยตัวตั้งแต่ 29 ตุลาคม พ.ศ. 2552

อดีตรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี นายวัฒนา อัศวเหม เป็นอีกคนที่ถูกกล่าวหา และศาลพิพากษาเมื่อวันที่ 18 สิงหาคม 2551 สมัยที่เขาดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย กับคดีทุจริตที่ดินคลองด่าน คดีนี้ ศาลพิพากษาจำคุก 10 ปี ฐานทุจริตต่อหน้าที่ราชการ และนายวัฒนา ยังคงหนีคดีมาจนทุกวันนี้

นายประชา มาลีนนท์ คดีทุจริตจัดซื้อรถ-เรือดับเพลิง ของ กทม. มูลค่า 6,687 ล้านบาท แม้จะมีความผิดตามมาตรา 157 แต่ศาลสั่งลงโทษตาม พระราชบัญญัติการเสนอราคาต่อหน่วยงานรัฐฯ ซึ่งเป็นบทหนักสุด จำคุก 12 ปี เขาหนี ไม่มาฟังคำพิพากษา และยังหลบหนีจนปัจจุบัน

อีกคนสำคัญ นายทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรีคนแรกที่ถูกดำเนินคดีตามมาตรา 157 ทุจริตประมูลซื้อที่ดินรัชดาภิเษก เป็นคดีที่อัยการสูงสุดยื่นฟ้อง นายทักษิณ และคุณหญิงพจมาน ชินวัตร คดีนี้ทำให้นายทักษิณ หนีคดีจนทุกวันนี้ และเป็นคดีแรกที่ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองให้ยกฟ้องคุณหญิงพจมาน แต่ให้จำคุกนายทักษิณ 2 ปี พร้อมให้ออกหมายจับ ซึ่งคดีจะหมดอายุความในวันที่ 12 สิงหาคม 2566

นายทักษิณ ยังตกเป็นจำเลยอีกหลายคดี ที่ศาลต้องจำหน่ายคดีไว้เป็นการชั่วคราว พร้อมให้ออกหมายจับ เพราะไม่สามารถนำตัวมาเพื่อพิจารณาคดีได้ และคดีร่ำรวยผิดปกติจากการขายหุ้นชินฯ และให้ริบเงินจากคดีร่ำรวยผิดปกติจากการขายหุ้นชินฯ มูลค่ากว่า 46,000 ล้านบาท

แต่ในรัฐบาลชุดนี้ มีบรรดารัฐมนตรีและข้าราชอีกไม่น้อย ที่ถูกกล่าวหา ชี้มูลความผิด และคดีถูกนำขึ้นสู่การพิจารณาต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง หลายคนถูกพิพากษาให้จำคุก และอยู่รับโทษจริง แต่หลายคนหนีคดี และมีไม่น้อย ที่หนีคำพิพากษา

นายสมชาย วงศ์สวัสดิ์ เป็นนายกรัฐมนตรีอีกคนที่ถูกกล่าวหาตามมาตรา 157 ในคดีสั่งสลายการชุมนุมพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย คดีนี้ศาลยกฟ้องเนื่องจากพยานหลักฐานรับฟังไม่ได้ว่าจำเลยปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ

ล่าสุด น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร กนายกรัฐมนตรีคนที่ 28 และเป็นนายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของไทย กับข้อกล่าวหาตามความผิดประมวลกฎหมายอาญามาตรา 157 และพระราชบัญญัติ ป.ป.ช. กรณีปล่อยปละเลยให้เกิดการทุจริต และปล่อยปละละเลยให้เกิดความเสียหายในโครงการรับจำนำข้าวมูลค่า 5 แสนล้านบาท โทษสูงสุดจำคุกถึง 10 ปี ที่ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองนัดพิพากษาคดีในวันที่ 25 สิงหาคม 2560

[embed]https://youtu.be/rafd3zsNN6U[/embed]