ปัญหาฝุ่นพิษ PM2.5 ทำผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง-หืด พุ่งสูงจนน่าห่วง
(สธ.) เผยสถานการณ์ฝุ่น PM2.5 เพิ่มความเสี่ยงผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง และโรคหืดอาการกำเริบ ปี 66 ผู้ป่วยเพิ่มขึ้นจาก 1.8 หมื่นราย เป็นกว่า 2 หมื่นราย เดินหน้า “คลินิกคุณภาพ” ให้บริการสุขภาพเชิงรุกถึงในสถานพยาบาลระดับปฐมภูมิ ลดความเสี่ยงอาการกำเริบรุนแรง
ปัจจุบันสถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 เป็นปัญหาอย่างมากโดยเฉพาะสุขภาพ ส่งผลให้ผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง และโรคหืด เป็นหนึ่งในโรคระบบทางเดินหายใจที่พบบ่อย และมีอัตราการนอนโรงพยาบาล และเสียชีวิตเพิ่มสูงขึ้น และยังเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตเป็นอันดับต้นๆ ของโลก
สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
สาเหตุของการเกิดโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ปัจจัยหลักมาจากการสูบบุหรี่เป็นระยะเวลานาน และการอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีมลพิษทางอากาศ เมื่อปอดได้รับสารพิษทำให้การทำงานของปอดผิดปกติ หรือหลอดลมเกิดความเสียหาย หลอดลมอักเสบ และลุกลามไปยังบริเวณถุงลมในปอด ทั้งยังมีเรื่องของพันธุกรรม และการขาดสาร Alpha-1 Antitrypsin ที่ทำให้เกิดการเร่งภาวะถุงลมโป่งพองก่อนวัยอันควร แม้จะไม่ได้สูบบุหรี่
อาการของโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
- ไอแห้ง
- หายใจลำบาก
- แน่นหน้าอก
- เหนื่อยหอบ เหนื่อยง่าย
- ในผู้ป่วยที่มีโรคปอดอักเสบเรื้อรังร่วมด้วย อาจมีเสมหะเยอะ ซึ่งเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
วิธีรับมือฝุ่น PM 2.5 ในกลุ่มโรคหอบหืด ปอดอุดกั้นเรื้อรัง
- หากมีอาการ เช่น เริ่มเป็นหวัด สัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ ไอ หายใจดังวี๊ด หายใจสั้นลง ไอเวลากลางคืน ควรใช้ยาตามที่แพทย์สั่ง ซึ่งจะมียากิน ยาพ่นบรรเทาอาการและยาพ่นควบคุมการอักเสบของหลอดลม
- หลังพ่นยาแล้วอาการไม่ดีขึ้น ให้รีบพบแพทย์ที่โรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุด
- หลีกเลี่ยงการออกกำลังกาย หรือทำงานหนักกลางแจ้ง
- ปิดประตูหน้าต่างให้มิดชิดและทำความสะอาดโดยใช้ผ้าชุบน้ำ
- ลดการใช้รถยนต์ส่วนตัว
- ลดกิจกรรมที่ทำให้เกิดฝุ่นภาพในบ้าน เช่น งดสูบบุหรี่ ใช้เต่าถ่าน จุดธูปเที่ยน และการเผาขยะ
- ควรใส่หน้ากากอนามัย หรือหน้ากาก N95
ลดผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจ โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง-โรคหืด
นพ.สุรโชค ต่างวิวัฒน์ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานเปิดการประชุมเสวนาการบริหารนโยบายสุขภาพโดยเน้นคุณค่าสำหรับโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังและโรคหืด และบรรยายพิเศษ “ความท้าทายนโยบายการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ เพื่อตอบสนองประชาชนในด้านระบบทางเดินหายใจ ปี 2567” โดยมี นพ.สุรชัย โชคครรชิตชัย ประธานคณะกรรมการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ (Service Plan) สาขาโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง คณะกรรมการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ (Service Plan) สาขาโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และสาขาโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ทั้งในส่วนกลางและระดับเขตสุขภาพ และผู้แทนจาก สปสช. เข้าร่วมงาน
นพ.สุรโชค กล่าวว่า จากข้อมูล Health Data Center (HDC) กระทรวงสาธารณสุข เดือนพฤศจิกายน 2566 พบว่า สถานการณ์โรคปอดอุดกั้นเรื้อรังมีผู้ป่วยเพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก จากในปี 2563 - 2565 มีผู้ป่วยประมาณ 18,000 ราย แต่ในปี 2566 พบผู้ป่วยสูงกว่า 20,000 ราย สาเหตุส่วนหนึ่งมาจากสถานการณ์ปัญหาฝุ่น PM 2.5 ที่ส่งผลให้อัตราการป่วย อัตราการกำเริบเฉียบพลัน การนอนโรงพยาบาลและการเสียชีวิตด้วยโรคระบบทางเดินหายใจเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งจากการประเมินสถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 คาดการณ์ว่าในช่วงต้นปีนี้ สถานการณ์จะยังอยู่ในระดับที่น่ากังวล เนื่องจากยังอยู่ในช่วงฤดูหนาว รวมถึงมีปัญหาหมอกควันข้ามแดน และการเผาพื้นที่ทางการเกษตร
คลินิกคุณภาพ บริการสุขภาพเน้นคุณค่า
นพ.สุรโชค กล่าวต่อว่า กระทรวงสาธารณสุขจึงสนับสนุนให้มีการพัฒนา “คลินิกคุณภาพ” ที่ให้บริการสุขภาพโดยเน้นคุณค่า (Value-based Healthcare) ซึ่งเป็นรูปแบบการบริการทางการแพทย์ที่มุ่งเน้นให้ผู้ป่วยได้รับบริการที่ดี เกิดคุณค่าสูงสุดในการรักษาพยาบาล โดยขยายบริการไปถึงระดับปฐมภูมิ เพื่อให้สามารถดูแลรักษาผู้ป่วยโรคระบบทางเดินหายใจในเชิงรุกได้อย่างกว้างขวาง พร้อมทั้งมีการพัฒนาคุณภาพการบริการอย่างต่อเนื่อง
นอกจากนี้ ที่ผ่านมายังได้รับมอบอุปกรณ์ทดสอบสมรรถภาพปอด (Peak Flow Meter) จากเครือข่ายคลินิกโรคหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังอย่างง่าย (Easy Asthma and COPD Clinic หรือ EACC) ซึ่งได้ส่งมอบไปยังโรงพยาบาลในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขกว่า 900 แห่งทั่วประเทศ สำหรับใช้ในการคัดกรองประเมินอาการเบื้องต้นในผู้ป่วยโรคหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ช่วยลดโอกาสเกิดอาการกำเริบรุนแรงจนต้องเข้าห้องฉุกเฉินหรือต้องนอนโรงพยาบาลด้วย
ข้อมูลจาก : โรงพยาบาลพยาไท , กระทรวงสาธารณสุข
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
