พระยาเทพหัสดิน วีรบุรุษสงครามโลกและผู้บุกเบิกแท็กซี่ไทย

ในประวัติศาสตร์ไทย มีบุคคลผู้หนึ่งที่บทบาทของท่านไม่ได้จำกัดอยู่เพียงสมรภูมิรบ แต่ยังขยายมาสู่การบุกเบิกกิจการสำคัญที่พลิกโฉมการคมนาคมของประเทศ ท่านผู้นั้นคือ พระยาเทพหัสดิน (ผาด เทพหัสดิน ณ อยุธยา) อดีตแม่ทัพไทยผู้หาญกล้าที่นำกำลังพลไปร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่ 1 ณ ทวีปยุโรป และยังเป็นผู้ริเริ่มกิจการแท็กซี่ในประเทศไทยเป็นคนแรก บทความนี้จะพาท่านผู้อ่านไปทำความรู้จักกับวีรกรรมและคุณูปการอันยิ่งใหญ่ของท่านอย่างละเอียด ทั้งในฐานะนักรบผู้กล้าหาญและนักบุกเบิกผู้มองการณ์ไกล

จากสนามรบยุโรปสู่แผ่นดินสยาม: แม่ทัพผู้กรำศึกสงครามโลกครั้งที่ 1

พระยาเทพหัสดิน หรือ ผาด เทพหัสดิน ณ อยุธยา มีชื่อเดิมว่า ผาด เทพหัสดิน ณ อยุธยา เกิดเมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2427 ท่านเป็นบุตรชายของนายพลตรี พระยาประสานดุริยศัพท์ (แปลก เทพหัสดิน ณ อยุธยา) และคุณหญิงเลื่อน เทพหัสดิน ณ อยุธยา ท่านเข้ารับราชการทหารตั้งแต่ยังเยาว์วัย และด้วยความสามารถที่โดดเด่น ทำให้ท่านได้รับความไว้วางพระราชหฤทัยจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ให้เป็นผู้บัญชาการกองทหารอาสาของสยาม ที่ถูกส่งไปร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่ 1 ณ ทวีปยุโรป

การตัดสินใจเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 1 ของสยามในครั้งนั้น ถือเป็นการก้าวเข้าสู่เวทีโลกครั้งสำคัญ และเป็นการแสดงจุดยืนของสยามในฐานะประเทศเอกราช การนำทัพของพระยาเทพหัสดินและกองทหารอาสาไทย แม้จะไม่ได้มีบทบาทในการรบแนวหน้าโดยตรงมากนัก แต่ก็ถือเป็นการสร้างชื่อเสียงและเกียรติภูมิให้กับประเทศเป็นอย่างมาก ทหารอาสาไทยได้ปฏิบัติภารกิจสนับสนุนและงานที่สำคัญอื่น ๆ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความมีวินัย ความกล้าหาญ และความเสียสละของทหารไทย

ภายหลังสงครามสิ้นสุดลง พระยาเทพหัสดินได้นำกำลังพลส่วนหนึ่งกลับมายังสยามพร้อมกับเกียรติยศที่ได้รับจากการปฏิบัติหน้าที่อย่างสมเกียรติในต่างแดน ประสบการณ์จากการได้เห็นความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและการคมนาคมในยุโรป โดยเฉพาะอย่างยิ่งการใช้รถยนต์เพื่อการโดยสารส่วนบุคคล ได้จุดประกายแนวคิดบางอย่างในตัวท่าน ซึ่งต่อมาได้นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในประเทศไทย

กำเนิดแท็กซี่ไทย: จากแนวคิดสู่บริการสาธารณะ

เมื่อพระยาเทพหัสดินเดินทางกลับมายังสยาม ท่านได้มองเห็นโอกาสและศักยภาพในการนำรถยนต์มาใช้เป็นบริการสาธารณะ เพื่ออำนวยความสะดวกในการเดินทางให้กับประชาชนในกรุงเทพฯ ซึ่งในขณะนั้นการคมนาคมหลักยังคงเป็นการใช้รถลาก รถสามล้อ และเรือ ท่านจึงได้ริเริ่มจัดตั้งบริษัท "บริษัท แท็กซี่ สยาม" ขึ้นในปี พ.ศ. 2467 ถือเป็นจุดเริ่มต้นของกิจการแท็กซี่ในประเทศไทยอย่างเป็นทางการ

"ในระยะแรก "แท็กซี่ สยาม" ได้นำเข้ารถยนต์ Austin ซึ่งเป็นรถยนต์ขนาดเล็กยอดนิยมในยุคนั้น มาดัดแปลงเป็นรถโดยสารสาธารณะ โดยมีการกำหนดอัตราค่าโดยสารด้วย การคิดตามไมล์ ลักษณะคล้ายระบบมิเตอร์ในปัจจุบัน (ระยะทาง) ซึ่งถือเป็นความทันสมัยอย่างมากในยุคนั้น แนวคิดการใช้ระบบคำนวณค่าโดยสารตามระยะทางนี้เป็นสิ่งที่พระยาเทพหัสดินได้เห็นและนำมาประยุกต์ใช้จากยุโรป ทำให้การบริการแท็กซี่มีความโปร่งใสและเป็นมาตรฐาน"

กิจการแท็กซี่ของพระยาเทพหัสดินได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว เนื่องจากเป็นบริการที่สะดวกสบายและรวดเร็วในการเดินทาง การถือกำเนิดขึ้นของแท็กซี่ไม่เพียงแต่เป็นการเพิ่มทางเลือกในการเดินทางให้กับประชาชนเท่านั้น แต่ยังเป็นการปฏิวัติรูปแบบการคมนาคมในเมืองหลวง และเป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาบริการขนส่งสาธารณะด้วยรถยนต์ในประเทศไทยจนถึงปัจจุบัน

พระยาเทพหัสดิน (ผาด เทพหัสดิน ณ อยุธยา) เป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ไทยที่ไม่เพียงแต่เป็น วีรบุรุษผู้กล้าหาญในสมรภูมิสงครามโลกครั้งที่ 1 แต่ยังเป็น ผู้บุกเบิกกิจการแท็กซี่ในประเทศไทย ซึ่งได้สร้างคุณูปการอย่างมหาศาลต่อการพัฒนาการคมนาคมของประเทศ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ วิสัยทัศน์ที่กว้างไกล และความกล้าที่จะลงมือทำในสิ่งที่ยังไม่มีใครทำมาก่อน ทำให้ท่านเป็นแบบอย่างของผู้ที่นำความเจริญก้าวหน้ามาสู่สังคมไทยได้อย่างแท้จริง เรื่องราวของท่านเป็นเครื่องยืนยันว่า การรับใช้ชาติไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่การสู้รบ แต่ยังรวมถึงการพัฒนาและสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนและขับเคลื่อนประเทศไปข้างหน้า

อ้างอิง

SilpaMag / สถานทูตฝรั่งเศส / คมชัดลึก / ณัฐพล พลารชุน /