ญี่ปุ่นสร้างคาสิโนรีสอร์ตแห่งแรก! "MGM Osaka" หลังศึกษานาน 25 ปี

MGM Osaka เดิมพันครั้งใหญ่ของญี่ปุ่น เปิดทางคาสิโนถูกกฎหมายครั้งแรกในประวัติศาสตร์

MGM Osaka ไม่ได้เป็นเพียงโครงการลงทุนขนาดใหญ่เท่านั้น แต่ยังเปรียบเสมือน การเดิมพันครั้งสำคัญของญี่ปุ่น ในการเปิดรับวัฒนธรรมใหม่ ๆ เข้าสู่ประเทศที่มีแนวคิดอนุรักษ์นิยมฝังรากลึกมานาน

ความสำเร็จหรือความล้มเหลวของโครงการนี้ จะกลายเป็นบทเรียนสำคัญ สำหรับการวางยุทธศาสตร์เศรษฐกิจระยะยาว รวมถึงการสร้างสมดุลระหว่างการพัฒนาและความยั่งยืนทางสังคมในศตวรรษที่ 21

ในขณะที่ประเทศในเอเชียต่างเร่งช่วงชิงบทบาทผู้นำด้านการท่องเที่ยวและการลงทุน ญี่ปุ่นอาจไม่ได้เลือกเส้นทางที่ปลอดภัยที่สุด  แต่กลับเลือกทางเดินที่กล้าหาญที่สุด

ผลักดันนโยบายที่ยืดเยื้อมานานกว่า 20 ปี

เบื้องหลังการมาถึงของ MGM Osaka ในวันนี้ ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงชั่วข้ามคืน แต่เป็นผลลัพธ์ของกระบวนการผลักดันนโยบายที่ยืดเยื้อมานานกว่า 20 ปี ท่ามกลางแรงต้านจากทั้งภายในประเทศและความกังวลด้านจริยธรรม ก่อนที่ญี่ปุ่นจะยอมเปิดทางให้คาสิโนถูกกฎหมายเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์

แนวคิด Integrated Resort (IR) ที่รวมรีสอร์ท โรงแรม ศูนย์ประชุม และคาสิโน เริ่มถูกหยิบยกขึ้นมาพูดถึงตั้งแต่ต้นทศวรรษ 2000 ท่ามกลางความต้องการกระตุ้นเศรษฐกิจ การท่องเที่ยว และการลงทุนในประเทศที่กำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างรวดเร็ว

แม้แนวคิดนี้จะคล้ายกับ “เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์” ที่เคยถูกพูดถึงในไทย แต่ญี่ปุ่นต้องเผชิญแรงต้านจากภาคประชาชนและนักการเมืองสายอนุรักษ์นิยมอย่างต่อเนื่อง จนแนวทางการพัฒนาดังกล่าวไม่สามารถเดินหน้าได้เต็มที่

อย่างไรก็ตาม วันนี้ โครงการ MGM Osaka กำลังจะกลายเป็นจริง  และ น่าจับตาว่า ประเทศที่อนุรักษ์นิยมที่สุดประเทศหนึ่งในโลก จะเดินหน้ากับการเปลี่ยนแปลงนี้ได้อย่างไร

จุดเริ่มต้นของแนวคิด Integrated Resort (IR) ที่รวมรีสอร์ท โรงแรม ศูนย์ประชุม และคาสิโน เริ่มถูกพูดถึงในญี่ปุ่นตั้งแต่ช่วงต้นทศวรรษ 2000 หรือเมื่อ 25 ปีก่อน เหตุผลสำคัญไม่ต่างจากประเทศไทย คือมาจากความต้องการกระตุ้นเศรษฐกิจ การท่องเที่ยว และการลงทุนในประเทศที่เข้าสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างรวดเร็ว

ต่างกันแค่เพียงนิยามความหมายในการเข้าถึงการรับรู้ของประชาชนไทยในนาม "เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์" หรือ "สถานบันเทิงครบวงจร" ที่มีคาสิโนอยู่ภายในโครงการไม่ต่างกัน

ปี 2016: รัฐสภาญี่ปุ่นผ่าน “กฎหมายส่งเสริมรีสอร์ทแบบบูรณาการ” (IR Promotion Law) ซึ่งเป็นกฎหมายเบื้องต้นที่ยอมรับว่า IR เป็นแนวทางที่สามารถพิจารณาได้

ปี 2018: รัฐสภาผ่าน “กฎหมายการดำเนินการ IR” (IR Implementation Law) ซึ่งอนุญาตให้มีการเปิด IR ได้สูงสุด 3 แห่งทั่วประเทศ โดยมีเงื่อนไขเข้มงวด เช่น

• คนญี่ปุ่นต้องเสียค่าธรรมเนียมเข้าเล่นคาสิโน
• จำกัดจำนวนครั้งที่เข้าเล่นได้ในแต่ละสัปดาห์
• มีระบบตรวจสอบประวัติผู้เล่นอย่างละเอียด

การแข่งขันของเมืองต่าง ๆ และชัยชนะของโอซาก้า

• เมืองใหญ่หลายแห่ง เช่น โยโกฮาม่า, นางาซากิ และวาคายามะ เสนอตัวเป็นเจ้าภาพโครงการ IR
• อย่างไรก็ตาม โอซาก้ามีความได้เปรียบทั้งด้านโครงสร้างพื้นฐาน ประชากร และความพร้อมของภาคธุรกิจ
• ในปี 2021 รัฐบาลท้องถิ่นโอซาก้าได้คัดเลือกกลุ่ม MGM-Orix เป็นผู้พัฒนาอย่างเป็นทางการ พร้อมส่งข้อเสนอ (IR application) ให้รัฐบาลกลาง
• เมษายน 2023 รัฐบาลญี่ปุ่นประกาศอนุมัติข้อเสนอของโอซาก้าอย่างเป็นทางการ ถือเป็น IR แห่งแรกของประเทศ

ข้อถกเถียงตลอดทาง

แม้จะได้รับอนุมัติแล้ว แต่โครงการยังต้องเผชิญกับความท้าทายหลายด้าน

• กลุ่มต่อต้านคาสิโนจัดกิจกรรมเรียกร้องให้ยกเลิกโครงการ และยื่นเรื่องขอจัดลงประชามติระดับท้องถิ่น
• การก่อสร้างบนเกาะยูเมะชิมะต้องเผชิญกับปัญหาด้านวิศวกรรม เนื่องจากเป็นพื้นที่ถมทะเลที่ยังไม่เสถียร ต้องใช้เทคโนโลยีการเสริมฐานรากขนาดใหญ่
• ความกังวลเรื่องความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ และศักยภาพในการฟื้นตัวของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวหลังโควิด-19

Fact Sheet: MGM Osaka

โปรเจกต์รีสอร์ทครบวงจร (IR) แห่งแรกของญี่ปุ่น

• ทำเล: เกาะยูเมะชิมะ (Yumeshima Island), อ่าวโอซาก้า
• มูลค่าการลงทุน: 1.27 ล้านล้านเยน (ประมาณ 311,500 ล้านบาท)
• กำหนดเปิด: ฤดูใบไม้ร่วง ปี 2030
• คาดนักท่องเที่ยว: มากกว่า 20 ล้านคน/ปี
• การจ้างงาน: มากกว่า 15,000 ตำแหน่ง

เบื้องหลังเมกะโปรเจกต์นี้คือการร่วมทุนระหว่างสองยักษ์ใหญ่ระดับโลก ได้แก่ MGM Resorts International จากสหรัฐอเมริกา และ Orix Corporation จากญี่ปุ่น ซึ่งถือหุ้นเท่ากันที่ 42.5% เสริมด้วยพันธมิตรท้องถิ่นอย่าง Panasonic, Kansai Electric Power และ West Japan Railway ที่ถือรวมกันอีก 15% สะท้อนพลังของการรวมตัวทั้งระดับประเทศและระดับท้องถิ่น เพื่อผลักดันให้รีสอร์ตแห่งนี้เกิดขึ้นจริง

MGM Osaka ถูกออกแบบให้เป็น “เมืองในเมืองเดียว” (City within a city) ที่รวมครบทุกมิติแห่งการพักผ่อนและการทำธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นโรงแรมหรูระดับโลก ศูนย์ประชุมและนิทรรศการ (MICE) ร้านค้า ร้านอาหาร สวนสนุก และ คาสิโนแบบจำกัดพื้นที่ ซึ่งตามกฎหมาย IR ใหม่ของญี่ปุ่น จะไม่เกิน 3% ของพื้นที่โครงการ

จุดยุทธศาสตร์: ทำไมต้อง “ยูเมะชิมะ”?

ยูเมะชิมะ (Yumeshima) คือเกาะเทียมที่ถูกถมขึ้นบริเวณอ่าวโอซาก้า ตั้งแต่ช่วงปี 1990s ด้วยจุดประสงค์ดั้งเดิมเพื่อรองรับกิจกรรมด้านอุตสาหกรรมหนัก แต่เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไป ยูเมะชิมะกลับกลายเป็น “พื้นที่ทองคำ” ที่พร้อมสำหรับการพัฒนาใหม่แบบไม่มีข้อจำกัด—กลายเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญในแผนพัฒนาเมืองโอซาก้าสู่อนาคต

และไม่ใช่เรื่องบังเอิญที่โครงการ MGM Osaka Integrated Resort เลือกปักหมุดที่นี่ เพราะยูเมะชิมะมีข้อได้เปรียบที่หาไม่ได้จากพื้นที่อื่น:

• อยู่ใกล้สนามบินนานาชาติคันไซ และยังเดินทางสะดวกจากใจกลางเมืองโอซาก้า
•  เป็นพื้นที่โล่งขนาดใหญ่ ที่สามารถออกแบบวางผังเมืองใหม่ทั้งหมด โดยไม่มีโครงสร้างเดิมมากวนใจ
• ตั้งอยู่ในแนวเชื่อมต่อการพัฒนาเมือง และโซนเศรษฐกิจพิเศษในภูมิภาคคันไซ—กลายเป็นประตูสู่เมืองอัจฉริยะแห่งอนาคต

MGM Osaka กับบทบาท “เร่งเครื่อง” โครงสร้างพื้นฐานทั้งเกาะ

หนึ่งในผลพลอยได้ของโครงการ MGM Osaka คือการ “จุดระเบิด” การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานครั้งใหญ่ของโอซาก้า โดยเฉพาะรอบๆ ยูเมะชิมะ ซึ่งจะกลายเป็นเกาะที่มีระบบคมนาคมครบวงจรที่สุดแห่งหนึ่งในญี่ปุ่น

ไฮไลต์ที่กำลังเกิดขึ้นจริง:

• สถานี Yumeshima Station จะเปิดให้บริการในเดือนมกราคม 2025 เป็นสถานีรถไฟใต้ดินสาย Chuo Line ที่เชื่อมตรงจากใจกลางโอซาก้ามายังเกาะยูเมะชิมะและพื้นที่จัดงาน Expo 2025 โดยตรง
• ขยายเส้นทางรถไฟ Kintetsu Nara Line เพื่อเชื่อมต่อจากจังหวัดนาราและเมืองใกล้เคียงเข้าสู่เกาะยูเมะชิมะ โดยไม่ต้องเปลี่ยนขบวนหลายต่อ ช่วยลดเวลาการเดินทางและเพิ่มความสะดวกให้กับนักท่องเที่ยว
• สร้างทางด่วนและสะพานใหม่ เพื่อรองรับการเดินทางด้วยรถยนต์ และระบบขนส่งสาธารณะอื่น ๆ ที่จะมีปริมาณมากขึ้นจากงาน Expo และการเปิด MGM Osaka

 ทั้งหมดนี้ไม่ได้เป็นเพียงแค่การ “อำนวยความสะดวกให้รีสอร์ท”
แต่เป็นการลงทุนที่สร้าง “ทุนทางโครงสร้างพื้นฐาน” ให้เมืองโอซาก้าในระยะยาว ทั้งด้านการท่องเที่ยว การอยู่อาศัย และการดึงดูดนักลงทุนต่างชาติ

“คาสิโน” กับข้อถกเถียงทางสังคม

แม้โครงการนี้จะมีภาพลักษณ์ของความทันสมัยและความหวังทางเศรษฐกิจ แต่ คำว่า “คาสิโน” ยังคงสร้างแรงต้านจากภาคประชาชนจำนวนไม่น้อย โดยเฉพาะจากกลุ่มที่กังวลว่า:

• คนญี่ปุ่นอาจตกเป็นเหยื่อของการพนันเกินตัว
•  หนี้ครัวเรือนอาจเพิ่มขึ้น
• อาจกลายเป็นช่องทางของการฟอกเงิน
•  เสี่ยงเพิ่มอัตราอาชญากรรมในพื้นที่

เพื่อลดความกังวลเหล่านี้ รัฐบาลญี่ปุ่นจึงกำหนดกฎเข้มข้นมาก:

• คนญี่ปุ่นต้อง จ่ายค่าธรรมเนียม และ จำกัดจำนวนครั้งในการเข้าคาสิโนต่อสัปดาห์
• ต้องผ่านระบบตรวจสอบ ประวัติและสุขภาพการเงิน ก่อนอนุญาตให้เข้า
• รัฐบาลท้องถิ่นมี อำนาจร่วมในการควบคุมและกำกับดูแล