เปิด 8 ฐานทัพสหรัฐอเมริกา ที่เคยตั้งในไทย มีที่ไหนบ้าง ตั้งฐานทัพเมื่อใด

การเป็นเรื่องที่ร้อนแรงขึ้นมา กับกระแสข่าว การตั้งฐานทัพสหรัฐอเมริกาในไทย ที่กลายเป็นพลุไฟสว่างวาบขึ้นมาบนท้องฟ้าอีกครั้ง ภายหลังการเลือกตั้ง 2566 และชัยชนะเลือกตั้งครั้งแรกของพรรคก้าวไกล โดยเรื่อง ข่าว การตั้งฐานทัพสหรัฐอเมริกาในไทย ถูกจุดชนวนมาจาก ตัวแทนจากศูนย์รวมประชาชนปกป้องสถาบัน (ศปปส.) เข้ายื่นหนังสือที่สถานเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย โดยมีใจความสำคัญ คือ เรียกร้องให้อเมริกาหยุดแทรกแซงกิจการภายในประเทศ ไม่เลือกข้าง และเคารพสถาบันหลักของไทย

จากนั้นในเวลาต่อมา “รังสิมันต์ โรม” โฆษกพรรคก้าวไกล ยืนยันหนักแน่นว่า ข้อมูลดังกล่าวไม่เป็นความจริง!  และพรรคก้าวไกล ก็ไม่ได้มีการพูดคุยกับอเมริกาในการเปิดประเทศเพื่อการตั้งฐานทัพแต่อย่างใด

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• โรม ปัด "ก้าวไกล" ไม่มีแผนให้อเมริกา ตั้งฐานทัพในไทย เตือนกลั่นกรองเฟกนิวส์
• ดร.ปณิธาน วิเคราะห์ ! จะเกิดอะไรขึ้นต่อไป หลังอิหร่านโจมตีฐานทัพสหรัฐ
• กองทัพอากาศ ย้ำความจำเป็นต้องมีเครื่องบินรบฝูงใหม่ แม้สหรัฐ ไม่ขาย F-35A

• สำรวจฐานทัพสหรัฐอเมริกาทั่วโลก มีที่ไหนบ้าง : ในอดีตเคยตั้งฐานทัพในไทย

อีกฟากหนึ่ง “ฟูอาดี้ พิศสุวรรณ” ที่ปรึกษานโยบายการต่างประเทศ พรรคก้าวไกล ได้ให้ความเห็นเสริม พรรคก้าวไกลไม่เคยมีการพูดถึงการตั้งฐานทัพสหรัฐอเมริกา ในไทยเลย  และ ฟูอาดี้ มองว่า ทางสหรัฐฯก็ไม่ได้มีความต้องการด้วย เพราะต้องใช้งบประมาณค่อนข้างมาก และประเทศไทยก็ไม่ได้มีปัญหาด้านความมั่นคงในลักษณะนั้น และล่าสุดของล่าสุด นิโคล ฟ็อกซ์ โฆษกสถานเอกอัครทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย อัดคลิป ย้ำไม่มีการหารือตั้งฐานทัพในไทย

อย่างไรก็ตาม เมื่อเรื่อง การตั้งฐานทัพสหรัฐอเมริกาในไทย กลายเป็นที่สนใจ  SPRiNG ขอชวนไปดูกันว่า ในไทย ในยุคสงครามเย็น ว่าเคยมี ฐานทัพอเมริกาตั้งจุดไหนบ้าง และมีวัตถุประสงค์อะไรในการตั้ง และผลกระทบต่างๆนั้นเป็นอย่างไร
 

• ที่มาที่ไปของการตั้งฐานทัพสหรัฐอเมริกาในไทย ในอดีต 
.
จุดเริ่มต้นของการ ตั้งฐานทัพสหรัฐอเมริกาในไทย คงต้องย้อนไปถึง ช่วงเวลาสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่ง อเมริกาทิ้งระเบิดปรมาณูบนเกาะฮิโรชิมะและเมืองนางาซากิ  

จบสงคราม "สหรัฐอเมริกา” ขึ้นเป็นผู้นำโลก ยุคใหม่ และตัดสินใจดำเนินนโยบายปิดล้อม เพื่อป้องกันการขยายตัวของคอมมิวนิสต์ในประเทศแถบอินโดจีนทันที  โดย อเมริกาตัดสินใจรีบเข้ามาขยายอิทธิพลแถบเอเชียเพื่อป้องกันการขยายตัวของคอมมิวนิสต์ เพราะใจหนึ่งก็หวั่นเกรง  พลังของ “จีน” ภายใต้การนำของ “เหมา เจ๋อตง” ที่วางรากระบบสังคมนิยมได้สำเร็จแล้ว 
.
ตรรกะ ณ เวลานั้น   สหรัฐฯ ประเมิน ว่า หากปล่อยให้จีนครอบงำ และมีประเทศใดประเทศหนึ่งในภูมิภาคเดียวกันเป็นคอมมิวนิสต์ ประเทศอื่นๆ ก็จะทยอยเปลี่ยนแปลงการปกครองตามไปด้วย 

โดยสถานการณ์ในตอนนั้น นอกจากเวียดนามเหนือ นำโดย เวียดมินห์ จะเอาชนะกองทหารฝรั่งเศสได้สำเร็จ ลาวและกัมพูชาเองก็มีเหตุการณ์ความไม่สงบเกิดขึ้นเช่นกัน อเมริกาเห็นประเทศไทยที่ยังไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปสู่คอมมิวนิสต์ แต่ก็กลัวว่า อาจเกิดขึ้นในสักวันเพราะรายล้อมไปด้วยลาว เวียดนาม และกัมพูชา จึงดำเนินยุทธศาสตร์ด้วยการให้ความช่วยเหลือกับไทยอย่างเต็มที่ ทั้งเงินทุนสนับสนุนจากองค์การเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศของสหรัฐอเมริกา (USAID) มากมาย รวมถึงการขอเข้ามาตั้งฐานทัพในไทยถึง 8 แห่ง

ประเทศไทยในรัฐบาล จอมพล ป.พิบูลสงคราม ภายหลังจากการรัฐประหาร “ปรีดี พนมยงค์” ก็เกิดความระแวง เพราะขั้วอำนาจของตัวเองยังไม่แข็งแรงแกร่งเท่าไร  
.
คณะรัฐบาลจอมพล ป. จึงตัดสินใจใช้นโยบายการต่างประเทศเป็นหนทางเอาตัวรอด มองว่าระบบคอมมิวนิสต์จะเป็นตัวบ่อนทำลายชาติบ้านเมือง จึงนำประเทศไทยเข้าไปผูกพันกับอเมริกาอย่างเหนียวแน่น ณ ตอนนั้น อเมริกาที่มีเงินทุนพรั่งพร้อมและต้องการขึ้นเป็นมหาอำนาจของโลก จึงอัดฉีดทั้งเงินทุนสนับสนุนด้านเศรษฐกิจและการทหาร

และผลที่ตามมา  “ไทย” ก็ได้กลายเป็นสนามรบระหว่างสหรัฐอเมริกาและเวียดนามทันที โดยก่อนหน้าที่อเมริกาจะเข้ามาใช้พื้นที่ในไทยเป็นฐานทัพ อเมริกาได้ใช้วิธีส่งกำลังทหารมาทำลายกองกำลังคอมมิวนิสต์เรื่อยๆ ซึ่งมีการประเมินว่า จำนวนทหารที่ส่งมามีมากถึงครึ่งล้านทีเดียว นั่นจึงทำให้ค่าใช้จ่ายในการสู้รบแต่ละครั้งมีจำนวนไม่น้อย

เมื่อเล็งเห็นประเทศไทยที่มีภูมิรัฐศาสตร์พร้อมรบ ประหยัดค่าใช้จ่ายในการส่งทหารมาแต่ละครั้งได้ ไทยจึงได้รับบทบาทผู้ให้บริการ 3 ด้าน ได้แก่

การให้ที่ตั้งฐานทัพ  โดย ณ เวลานั้นจะตรงกับช่วงเวลาที่ John F. Kennedy จอห์น เอฟเคนเนดี้เป็นประธานาธิบดี ในช่วงปี 1961 หรือ พ.ศ 2504 
ที่ตั้งอุปกรณ์สืบราชการลับ

ศูนย์พักผ่อนและพักฟื้นของทหารอเมริกัน

ทางการไทยอนุญาตให้อเมริกาเข้ามาตั้งฐานทัพได้ทั้งหมด 8 แห่ง 

1. ฐานทัพอากาศดอนเมือง กรุงเทพฯ (พ.ศ.2504-2513)  : สหรัฐฯ เริ่มติดตั้งระบบเตือนภัยทางอากาศ
2. ฐานทัพอากาศตาคลี จ.นครสวรรค์ (พ.ศ.2504-2514)  : ฐานทัพกองบินขับไล่ที่ 421, 255 และ 390 ของกองทัพอากาศสหรัฐฯ / กองบินที่ 4 ย้ายจากดานัง เวียดนามใต้ มาประจำการที่นี่
3. ฐานทัพอากาศโคราช จ.นครราชสีมา (พ.ศ.2505-2518) : สหรัฐฯ เริ่มส่งเจ้าหน้าที่มาประจำการในปี 2505 เริ่มปฏิบัติการโจมตีจากฐานทัพนี้ในปี 2507 
4. ฐานทัพเรือนครพนม จ.นครพนม (พ.ศ.2505-2519)  :  ฐานปฏิบัติการพิเศษของกองทัพอากาศ, ฐานปฏิบัติการอิเล็กทรอนิกส์, ฐานปฏิบัติการเฮลิคอปเตอร์และการลำเลียง, ฐานกองบินปฏิบัติการพิเศษ และสนับสนุนการรบในลาว
5. ฐานทัพอากาศน้ำพอง จ.ขอนแก่น (พ.ศ.2505-2509) : รองรับหน่วยบินทิ้งระเบิดขับไล่ของนาวิกโยธินสหรัฐฯ ซึ่งย้ายมาจากฐานทัพดานังในเวียดนาม
6. ฐานทัพอากาศอุดร จ.อุดรธานี (พ.ศ.2507-2519)  :  ฐานส่งหน่วยบินขับไล่, ฐานปฏิบัติการเครื่องบินขับไล่ RF-4C มีภารกิจในอินโดจีน และส่งยุทธปัจจัยสนับสนุนการรบในลาว, กองบินส่งกำลังบำรุงที่ 13, โรงเรียนฝึกบินให้กองทัพอากาศลาว, สำนักงานของ CIA ดูแลทหารรับจ้างในลาว และสำนักงานของแอร์อเมริกาและคอนติเนนตัลแอร์เซอร์วิสเซส 
7.ฐานทัพอากาศอุบล จ.อุบลราชธานี (พ.ศ.2508-2517)  : ฐานส่งกองบินขับไล่ที่ 8 และสำนักงาน CIA เพื่อประสานหน่วยข่าวในลาว 
8 สนามบินทหารเรืออู่ตะเภา จ.ระยอง (พ.ศ.2508-2519)  :ฐานวางแผนทางยุทธ์ศาสตร์, หน่วยสนับสนุนการต่อสู้ที่ 635 และฐานเครื่องบินทิ้งระเบิด B-52 ที่รัฐบาลไทยอนุญาตให้ใช้ในปี 2510

ทราบกันหรือไม่ ในช่วงเวลา ปี 2504-2519  (1961-1976)  ประเทศสหรัฐอเมริกา มีประธานาธิบดี ไปแล้ว 4 คน ได้แก่ จอห์น เอฟ เคนเนดี้, ลีนดอน บี. จอห์นสัน , ริชาร์ด นิกสัน และ เจรัลด์ ฟอร์ด 

และ มีการประมาณการว่า 80 เปอร์เซ็นต์ของการทิ้งระเบิดในเวียดนาม ในช่วงสงครามเวียดนาม ที่เริ่มต้นอย่างเป็นทางการ เมื่อปี 2507 (ปี 1964) มาจากกองกำลังทหารอเมริกาในฐานทัพไทย โดยรัฐบาลไทยได้ส่งกองกำลังทหารไปร่วมรบกับทหารอเมริกันอีกราว 11,000 คน 

สนามบินบ่อฝ้าย จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ถูกใช้เป็นสถานีทดลองโปรยฝนเคมี ทหารไทยถูกส่งเข้าร่วมรบใน

สงคราม หลายเมืองในประเทศไทยกลายเป็นสถานตากอากาศ (R&R) ให้แก่ทหารอเมริกันในช่วงระหว่างสงคราม

อย่างไรก็ตาม เมื่อสงครามเวียดนามยุติลงจากการลงนามข้อตกลงปารีสเมื่อปี ค.ศ.1973 (หรือปี 2516 ) ในเวลาต่อมา 

ไทยได้รับผลกระทบโดยตรงในแง่ความสัมพันธ์กับประเทศแถบอินโดจีนโดยเฉพาะเวียดนาม รัฐบาลหลังจากนั้นต้องเผชิญกับแรงเสียดทานด้านการต่างประเทศกับเพื่อนบ้าน หลังการสรุปบทเรียนเสร็จสิ้นลง “สงครามเวียดนาม” นับเป็นสมรภูมิที่เลวร้ายและไร้ซึ่งความชอบธรรมอย่างถึงที่สุด เวียดนามกลายเป็นหนึ่งในหมากของ “สงครามตัวแทน” ที่อเมริกาใช้เป็นเครื่องมือช่วงชิงอำนาจความเป็นหนึ่ง ทั้งยังสร้างผลกระทบ-ทิ้งร่องรอยสงครามในพื้นที่ไว้มากมาย

ที่มา bangkokbiznews และ BBC sac