ศูนย์จีโนมฯ เตือนระวัง "เดลตาครอน XBC" แพร่เชื้อเร็วเหมือนโอมิครอน โจมตีปอด

 ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล โพสต์แจ้งเตือนให้เฝ้าระวังโรคโควิด-19 เชื้อ “เดลตาครอน XBC” ลูกผสมระหว่างเชื้อเดลต้า และโอมิครอน BA.2 ที่ล่าสุดพบว่าเริ่มมีผู้ป่วยติดเชื้อหลักร้อยรายในประเทศฟิลิปปินส์ โดยระบุว่า

 ระวัง “เดลตาครอน XBC” ลูกผสมระหว่าง “เดลตา” และ “โอมิครอน BA.2” พบระบาดในฟิลิปปินส์มากกว่า 193 ราย! กลายพันธุ์ไปมากกว่า XBB และ BQ.1

 นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกจับตามอง 'เดลตาครอน' โดยเฉพาะในช่วงการระบาดของโควิด19 ปลายปีที่ 3 ซึ่งโอมิครอนกำลังอ่อนกำลังลง และดูเหมือน 'เดลตาครอน' หลายสายพันธุ์กำลังระบาดขึ้นมาแทนที่ เช่น XBC, XAY, XBA และ XAW (ภาพ1) โดยเฉพาะเดลทาครอน “XBC” มีการกลายพันธุ์ต่างไปจากโควิด19 สายพันธ์ดั้งเดิม “อู่ฮั่น” มากที่สุดถึงกว่า “130” ตำแหน่ง (ภาพ2)

 จากการถอดรหัสพันธุ์กรรมทั้งจีโนมของ "เดลตาครอน" พอจะประเมินได้ว่าเป็นไวรัสโควิดที่มีศักยภาพในการโจมตีปอดอย่าง “เดลตา” และอาจแพร่ระบาดได้รวดเร็วเหมือน “โอไมครอน”

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• กรมวิทย์ฯ เผยไทยเจอโอไมครอน 99.95% พบเข้าข่ายเดลตาครอน 73 ราย ส่ง Gisaid ตรวจ

• WHO ยืนยัน 'โควิดเดลตาครอน' นี่คือสิ่งที่ทุกคนควรรู้

• ดร.อนันต์ เผยพบ "เดลตาครอน" ในอังกฤษ คาดเป็นลูกผสมของจริงไม่ใช่ปนเปื้อน

เมื่อต้นปี 2565 ที่ผ่านมา มีรายงานการตรวจพบ "เดลตาครอน" ในประเทศฟิลิปปินส์ระยะหนึ่งจากนั้นได้สูญหายไป ไม่เกิดการระบาดรุนแรงขยายวงกว้าง แต่มาในช่วงปลายปี 2565 กลับพบ “เดลตาครอน” ในประเทศฟิลิปปินส์อีกครั้งในรูปแบบของโควิดสายพันธุ์ XBC, XBA, XAY และ XAW ระบาดขึ้นมาใหม่ (ภาพ3)

ในกรณีที่เลวร้ายที่สุด (worst-case scenario) ลูกผสมเดลต้า-โอไมครอนอาจมีอันตรายพอๆ กับสายพันธุ์เดลต้า ซึ่งคร่าชีวิตผู้ที่ติดเชื้อไปประมาณ 3.4% ซึ่งสูงกว่าอัตราการเสียชีวิตของโอไมครอนเกือบสองเท่า

ตามผลการศึกษาในปี 2565 ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature Reviews Immunology นอกจากนี้ “เดลตาครอน”อาจมีความสามารถในการแพร่ติดต่อได้อย่างรวดเร็วเช่นเดียวกับโอมิครอน

 แต่การทำนายความรุนแรงของสายพันธุ์ลูกผสมหรือสายพันธุ์ย่อยอุบัติใหม่เป็นเรื่องยาก เนื่องจากนักวิทยาศาสตร์ไม่แน่ใจว่าเหตุใดโอมิครอนจึงดูเหมือนจะก่อโรคโควิด-19 ที่รุนแรงน้อยกว่า เมื่อเทียบกับเดลตา

 ผู้เชี่ยวชาญทั่วโลกยังไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้ว่าทำไมโควิด-19 จึงเปลี่ยนจาก “โรคทางเดินหายใจส่วนล่าง” ในช่วง 2 ปีแรกที่เดลตาและสายพันธุ์ก่อนหน้าระบาด มาเป็น “โรคทางเดินหายใจส่วนบน” ที่มีความรุนแรงลดลงในปีที่ 3 การเปลี่ยนแปลงอาจเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงนอกเหนือไปจากโปรตีนหนามซึ่งไวรัสใช้ในการเกาะติดเซลล์ของมนุษย์และหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกัน

ทำไมประเทศไทยควรกังวล

 เพราะประเทศฟิลิปปินส์เป็นหนึ่งในอาเซียนที่อยู่ใกล้ประเทศไทยขณะนี้ตรวจพบผู้ติดเชื้อโอมิครอน XBB จำนวนถึง 81 รายพร้อมไปกับพบลูกผสม XBC ใน 11 จังหวัด ถึง 193 ราย ในขณะที่สิงคโปร์ มาเลเซีย อินโดนิเชีย บรูไน กัมพูชา ก็พบ XBB และ XBC ด้วยเช่นกัน

 บรรดานักวิทยาศาสตร์อาเซียนได้ช่วยกันถอดรหัสพันธุกรรมไวรัสโคโรนา 2019 และแชร์ไว้บนฐานข้อมูลรหัสพันธุกรรมโควิดโลก “กิสเสด (GISAID)”

ประเทศที่พบลูกผสม XBB 

• สิงคโปร์ 1137 ราย 12.154%

• อินโดนีเซีย 90 ราย 0.623%

• บรูไน 77 ราย 4.254%

• มาเลเซีย 32 ราย 0.358%

• ฟิลิปปินส์ 20 ราย 0.490%

• กัมพูชา 1 ราย 0.197%

ประเทศที่พบลูกผสม XBC 

• ฟิลิปปินส์ 35 ราย 0.857%

• บรูไน 15 ราย 0.829%

• สิงคโปร์ 1 ราย 0.011%

• มาเลเซีย 1 ราย 0.011%

 จากฐานข้อมูลรหัสพันธุกรรมโควิดโลก “กิสเสด (GISAID)” ยังไม่พบสายพันธุ์ลูกผสม “XBB” และ “XBC” ในประเทศไทย

ที่มา : Center for Medical Genomics