แลนซ์ อาร์มสตรอง พังเพราะคำโกหก "ฮีโร่" กลายเป็น "คนไร้ค่า" ในชั่วข้ามคืน

แลนซ์ อาร์มสตรอง: จากวีรบุรุษผู้พิชิตมะเร็ง สู่บทเรียนราคาแพงของการโกหก

ในหน้าประวัติศาสตร์วงการกีฬา มีเพียงไม่กี่ชื่อที่เคยทะยานขึ้นสู่จุดสูงสุดและร่วงหล่นสู่จุดต่ำสุดได้อย่างน่าทึ่งเท่ากับ แลนซ์ อาร์มสตรอง นักปั่นจักรยานชาวอเมริกันผู้สร้างตำนานคว้าแชมป์ "ตูร์ เดอ ฟรองซ์" 7 สมัยซ้อน ระหว่างปี 1999-2005  และกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งความหวังของผู้คนทั่วโลกในฐานะผู้พิชิตมะเร็ง แต่เบื้องหลังตำนานคือเครือข่ายแห่งการหลอกลวงที่ซับซ้อนที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์กีฬา ซึ่งท้ายที่สุดได้ทำลายทุกสิ่งที่เขาสร้างมาด้วยมือของตัวเอง

สิ่งที่เกิดขึ้นกับ แลนซ์นั้น อาจจะมีความคล้ายคลึง เคสในเมืองไทย อย่าง "ลุงพล" ที่สุดท้ายแล้วความจริง ก็ไล่ล่าทั้งคู่จนทัน แลนซ์ อาร์มสตรอง ถูกเปิดโปงโดยคำให้การของเพื่อนร่วมทีมและหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่แน่นหนา จนต้องยอมจำนนและสารภาพความจริงเขาสูญเสียทุกสิ่ง ทั้งแชมป์ เกียรติยศ และความน่าเชื่อถือ - ส่วนลุงพล แม้จะปฏิเสธมาตลอด แต่ในที่สุดศาลชั้นต้น-ศาลอุทธรณ์ก็ได้มีคำพิพากษาลงโทษจำคุกจากพยานหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ 

โดย เรื่องราวของ แลนซ์ อาร์มสตรอง จึงเป็นมากกว่าบันทึกการแข่งขัน แต่เป็นกรณีศึกษาที่ทรงพลังถึงผลลัพธ์อันเลวร้ายของการโกหกหลอกลวงที่กัดกินทุกอย่าง แม้กระทั่งตัวตนของ "แลนซ์" เอง 

วีรบุรุษเสือหมอบ Road Bike : ตำนานที่สร้างแรงบันดาลใจให้โลก

ก่อนที่โลกจะจดจำเขาในฐานะจอมโกหก แลนซ์ อาร์มสตรอง เคยเป็นวีรบุรุษอย่างแท้จริง เรื่องราวของเขาไม่ได้เริ่มต้นที่เส้นชัยของ ตูร์ เดอ ฟรองซ์ แต่เริ่มขึ้นในปี 1996 เมื่อเขาถูกวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งอัณฑะในระยะลุกลามไปยังปอดและสมอง ด้วยวัยเพียง 25 ปี และโอกาสรอดชีวิตที่แพทย์ประเมินไว้แค่ 50% โลกของนักกีฬาหนุ่มอนาคตไกลได้พังทลายลง

"ผมเข้า MRI สแกน และพบว่าในสมองของผมมีจุดอยู่ 2 จุด ผมต้องเข้ารับการผ่าตัด - พวกเขาผ่ากะโหลกผมเหมือนกับผ่าลูกฟักทอง"

แลนซ์เคยให้สัมภาษณ์ถึงการผ่าตัดสมองที่น่าสะพรึงในช่วงวัยรุ่น แต่แทนที่จะยอมจำนนต่อโชคชะตา เขากลับเปลี่ยนความกลัวให้เป็นพลัง เขาศึกษาโรคร้ายที่เผชิญอย่างละเอียด และต่อสู้กับมันด้วยจิตใจของนักสู้ที่ไม่ยอมแพ้

การกลับมาของเขาไม่ใช่แค่ปาฏิหาริย์ แต่เป็นชัยชนะที่จับต้องได้ เขากลับมาควบจักรยาน และไต่เต้าสู่จุดสูงสุดด้วยการคว้าแชมป์ ตูร์ เดอ ฟรองซ์ Tour de France  ตั้งแต่ปี 1999 ถึง 2005 ชัยชนะของเขาไม่ได้เป็นเพียงเรื่องของกีฬาอีกต่อไป แต่มันคือสัญลักษณ์ว่ามนุษย์สามารถเอาชนะอุปสรรคที่เลวร้ายที่สุดได้ มูลนิธิ "Livestrong" และสายรัดข้อมือสีเหลืองที่ขายได้กว่า 80 ล้านเส้นทั่วโลก คือเครื่องยืนยันถึงอิทธิพลที่มากมายของเขาในฐานะผู้สร้างแรงบันดาลใจระดับโลก

เมื่อความจริงไล่ล่าทันคำลวง

แต่แล้วรอยร้าวก็เริ่มปรากฏขึ้น ในยุคที่วงการจักรยานถูกครอบงำด้วยวัฒนธรรมการใช้สารกระตุ้น (โด๊ป) ความสำเร็จที่เหนือมนุษย์ของแลนซ์ก็ตกเป็นเป้าของความสงสัย เมื่อเพื่อนร่วมทีมและคู่แข่งเริ่มถูกจับได้ คำถามที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ก็ดังขึ้น: "แล้วแลนซ์ล่ะ?"

คำตอบของเขาในตอนนั้นคือการปฏิเสธอย่างแข็งกร้าวและเกรี้ยวกราด เขาใช้ชื่อเสียงและอิทธิพลของตนฟ้องร้องทุกคนที่ตั้งคำถาม และตราหน้าพวกเขาว่าเป็นคนขี้อิจฉา แต่ความจริงมีวิธีไล่ล่าของมันเอง องค์กรต่อต้านการใช้สารกระตุ้นของสหรัฐอเมริกา (USADA) ได้เริ่มการสืบสวนเชิงลึก และสิ่งที่พวกเขาค้นพบได้สั่นสะเทือนวงการกีฬาทั้งโลก

รายงานของ USADA ของสหรัฐฯ สรุปว่า แลนซ์ อาร์มสตรอง ไม่ได้เป็นเพียงผู้ใช้สารกระตุ้น แต่เขาคือ ศูนย์กลางของ "โปรแกรมการโด๊ปที่ซับซ้อน เป็นมืออาชีพ และประสบความสำเร็จที่สุดเท่าที่วงการกีฬาเคยเห็นมา" เขาบีบบังคับเพื่อนร่วมทีมให้โด๊ปยา ข่มขู่คนที่คิดจะเปิดโปง และสร้างวัฒนธรรมแห่งความเงียบงันขึ้นมา

ผลลัพธ์คือการล่มสลายที่สมบูรณ์ ในปี 2012 เขาถูกริบแชมป์ ตูร์ เดอ ฟรองซ์ ทั้ง 7 สมัย และถูกแบนจากวงการจักรยานตลอดชีวิต ไม่ให้ยุ่งเกี่ยวอีกต่อไป ตำนานที่เขาสร้างขึ้นมาได้กลายเป็นเพียงภาพลวงตา

คำสารภาพที่ไม่สิ้นสุด: การแสดงที่ล้มเหลวต่อหน้าสาธารณชน
เมื่อจนมุมด้วยหลักฐาน แลนซ์เลือกที่จะ "สารภาพ" ในรายการทอล์กโชว์ของ โอปราห์ วินฟรีย์ ในปี 2013 นี่คือโอกาสสุดท้ายที่เขาจะกอบกู้ความน่าเชื่อถือที่เหลืออยู่บ้างด้วยการพูดความจริงอย่างหมดเปลือก แต่เขากลับเลือกที่จะโกหกต่อไป

แม้จะยอมรับว่าใช้สารกระตุ้น แต่คำสารภาพของเขากลับเต็มไปด้วยการบิดเบือน เขายอมรับในสิ่งที่โลกรู้อยู่แล้ว แต่ปฏิเสธข้อกล่าวหาที่ร้ายแรงที่สุด เช่น การบีบบังคับเพื่อนร่วมทีม ทราวิส ไทการ์ต ซีอีโอของ USADA กล่าวหลังจบรายการว่า แลนซ์ยังคง "โกหกต่อไปอย่างหน้าตาย" ในหลายประเด็นสำคัญ ซึ่งข้อมูลที่ USADA มีนั้นขัดแย้งกับคำพูดของเขาอย่างสิ้นเชิง

การสารภาพแบบครึ่งๆ กลางๆ นี้กลับยิ่งตอกย้ำภาพลักษณ์คนหลอกลวงของเขา ผลสำรวจพบว่าชาวอเมริกันเพียง 37% เท่านั้นที่เชื่อในคำพูดของเขา มันไม่ใช่การแสดงความสำนึกผิด แต่เป็นการพยายามควบคุมความเสียหายที่ล้มเหลวโดยสิ้นเชิง

การโกหก: ราคาที่ต้องจ่าย รุนแรงเสมอ 

การโกหกซ้ำซ้อนได้นำมาซึ่งผลกระทบที่ถาวร ผู้สนับสนุนรายใหญ่ต่างถอนตัว ชื่อเสียงของเขากลายเป็นสิ่งเสื่อมเสีย และทรัพย์สินมหาศาลต้องร่อยหรอไปกับการต่อสู้คดีความและการชดใช้ค่าเสียหาย เขาเปลี่ยนจาก "ฮีโร่" กลายเป็น "คนไร้ค่าในเวลาข้ามคืน" ตามคำพูดของเขาเอง

แลนซ์ได้ออกมาเปิดเผยว่าเขากำลังต่อสู้กับภาวะ PTSD หรือความผิดปกติทางจิตใจหลังเผชิญเหตุการณ์รุนแรง แต่ด้วยประวัติการหลอกลวงของเขา สังคมจึงเกิดคำถามว่านี่คือความเจ็บปวดที่แท้จริง หรือเป็นเพียงอีกหนึ่งเรื่องเล่าเพื่อเรียกความเห็นใจ

เรื่องราวของแลนซ์ อาร์มสตรอง จึงไม่ใช่แค่บันทึกความสำเร็จและความล้มเหลวของนักกีฬาคนหนึ่ง แต่เป็นบทเรียนสากลที่ย้ำเตือนว่า ความไว้วางใจที่ถูกทำลายนั้นยากจะสร้างคืน และคำโกหก ไม่ว่าจะถูกปั้นแต่งอย่างสวยหรูแบบใดก็ตาม  สุดท้ายแล้วก็จะย้อนกลับมาทำลายผู้พูดเสมอ 

นี่คือราคาที่แพงที่สุดที่เขาต้องจ่าย ซึ่งดูเหมือนว่าจะต้องจ่ายไปตลอดชีวิต

ที่มา :  cnn cnn reuters bbc