รวมทุกปัญหาการจัดการ เลือกตั้ง 2566 ของ กกต.

ใกล้เลือกตั้ง66 เข้ามาทุกที่ การทำงานของกกต.เป็นที่จับตามองยิ่งขึ้น เราเลยรวบรวมประเด็นที่ประชาชนจับตาการทำงานของ กกต. ปี66 มาให้

1.จำนวนบัตรเลือกตั้ง
กำลังเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์กันเลยสำหรับประเด็นนี้ ปีนี้จำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้งมีทั้งหมด 52,287,045 คน แต่กกต.พิมพ์บัตรเลือกตั้งออกมาทั้งหมด 57 ล้านใบ เท่านั้นยังไม่พอ ยังพิมพ์สำรองเพิ่มอีก 5%  หรือราว 2.6 ล้านใบ เท่ากับว่ามีบัตรมากกว่าจำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 7.3 ล้านใบเลยทีเดียว
จากประเด็นนี้ทำให้ คุณประเสริฐ จันทรรวงทอง เลขาธิการพรรคเพื่อไทย  ตั้งคำถามถึงกกต. ว่า พิมพ์บัตรเลือกตั้งออกมาเยอะเกินความจำเป็นไหม เท่านั้นยังไม่พอยังเชิญชวนให้ประชาชนช่วยกันจับตามองการเลือกตั้งครั้งนี้ เพื่อป้องกันการทุจริตด้วย
ทาง กกต. ก็ออกมาชี้แจงเรื่องนี้แล้ว โดยนายแสวง บุญมี เลขาธิการของกกต.  ชี้แจงว่าการพิมพ์บัตรเลือกตั้งเกินจำนวนคนมีสิทธิเลือกตั้ง ไม่ใช่เรื่องผิดปกติ มันการบริหารจัดการ ช่วยในการทำงานให้สะดวกมากขึ้น

2 ล้านฉบับ - กกต. นำจ่ายบัตรเลือกตั้งเป็นเล่ม ไม่ได้เป็นฉบับ โดยเล่มสุดท้ายจะเป็นการสำรองให้กับทุกหน่วยเลือกตั้ง 95,000 หน่วย แม้บางหน่วยใช้บัตรเลือกตั้งสำรอง 1-2 ฉบับ แต่จะถือว่าเสียไปแล้วทั้งเล่ม

2 ล้านฉบับ - บัตรเลือกตั้งสำหรับคณะกรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) ซึ่งในวันเลือกตั้งสามารถเพิ่มชื่อลงคะแนนได้ในหน่วยที่ตนปฏิบัติภารกิจ ซึ่งมีราว 10 คน/หน่วย รวม 95,000 หน่วย >> ต้องสำรอง 2 ล้านฉบับ

1 ล้านฉบับ - สำรองในลักษณะเดียวกันกับการจัดให้มีการเลือกตั้งล่วงหน้าใน 400 เขตเลือกตั้ง และเพื่ออำนวยความสะดวกให้กับคนที่อยู่ในบางพื้นที่ที่ไม่สามารถจัดให้มีการเลือกตั้งได้ เช่น ประเทศซูดาน

ข่าวที่เกี่ยวข้อง 

• ตัวอย่างบัตรเลือกตั้ง66 ทั้ง 2 ใบ สีไหนเลือกอะไร? และห้ามทำอะไรกับบัตรบ้าง
• ชวนแจ้งเบาะแส รายงานความผิดปกติเลือกตั้งล่วงหน้า 7 พ.ค. report.vote62.com
• เปิด 9 กลโกงเลือกตั้ง 2566 แบบบ้านๆ ระดับขั้นแอดวานซ์ ได้ผลลัพธ์เกิดคาด

2. เรื่องบัตรเลือกตั้ง  (บัตรโหล)
การเลือกตั้งปีนี้ทาง กกต. กำหนดให้มีบัตรเลือกตั้ง 2 ใบคือ
- บัตรเขียวใช้สำหรับเลือกส.ส.บัญชีรายชื่อหรือปาร์ตี้ลิสต์ พูดให้เข้าใจง่ายมันคือบัตรไว้เลือก พรรคที่ชอบ ซึ่งบัตรใบนี้ไม่มีปัญหา เพราะรายละเอียดมีให้ครบทั้งเบอร์พรรค โลโก้พรรค แล้วก็ชื่อของพรรค 
- บัตรม่วง ที่ใช้เลือกส.ส. แบบแบ่งเขต ซึ่งมันเป็นบัตรโหล ไม่มีรายละเอียดอะไรเลย นอกจากเบอร์ผู้สมัครเลือกตั้งเพียงอย่างเดียว หลายคนก็ตั้งคำถามว่าการทำบัตรเลือกตั้งลักษณะนี้ มันทำให้ง่ายต่อการเข้าใจผิดหรือเปล่า เพราะเบอร์ผู้สมัครถึงแม้จะอยู่พรรคการเมืองเดียวกันแต่ถ้าอยู่กันคนละเขตก็มีเบอร์ผู้สมัครที่ต่างกันแถมเบอร์ผู้สมัครก็ไม่ได้ตรงกับเบอร์ของพรรคการเมืองด้วย
เรื่องนี้ทางกกต. ก็ออกมาชี้แจงแล้ว ว่าทั้งหมดเป็นตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย นายแสวง บุญมี เลขาธิการกกต. ยังย้ำด้วยว่าที่ต้องทำบัตรให้มีลักษณะแตกต่างกันแบบนี้ เพื่อกันความสับสน ถ้าสมมุติทำให้มีลักษณะเหมือนกันแต่คนละสีคนก็อาจจะสับสนได้อีกว่าบัตรแต่ละใบใช้เลือกอะไรและอาจจะทำให้เกิดการร้องเรียนกกต. ได้

 

3. เรื่องการแบ่งเขตเลือกตั้ง
การแบ่งเขตเลือกตั้งปีนี้ เชื่อว่าตอนแรกหลายๆคนงง ว่าแบ่งยังไง เพราะมีการแบ่งเขตที่แตกต่างไปจากครั้งก่อน โดยการเลือกตั้งครั้งก่อนมี ส.ส.แบ่งเขต 350 คน
ทำให้มีเขตเลือกตั้งทั้งหมด 350 เขต แต่ปีนี้ ส.ส.แบบแบ่งเขตมี 400 คน ทำให้เขตในการเลือกตั้งเพิ่มมาอีก 50 เขตเลือกตั้ง ซึ่งการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ทำให้มี 13 จาก 33 เขตเลือกตั้งของ กทม. ที่มีแต่แขวงล้วน ไม่มีเขตหลัก สอดคล้องกับความเห็นของแกนนำ กทม. ซึ่งระบุว่า “การสับเขต” สร้างความสับสนให้ประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง และส่งผลกระทบต่อผู้เล่นดั้งเดิมที่ทำพื้นที่มานาน ทำให้อดีต ส.ส. “อ่อนกำลังลง” และ “ไม่มีแชมป์เดิม” อีกต่อไป

4. เรื่องระบบลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้าล่ม แต่ไม่มีการเพิ่มเวลาให้
การเลือกตั้งปีนี้ กกต. กำหนดวันเลือกตั้งไว้คือวันอาทิตย์ที่ 14 พฤษภาคม แต่ก็อำนวยความสะดวกให้คนที่ไม่สะดวกไปเลือกตั้งวันจริง ได้เลือกตั้งล่วงหน้า
โดยเปิดให้ลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้าตั้งแต่วันที่ 25 มีนาคมถึง 9 เมษายน เป็นการเลือกตั้งล่วงหน้าทั้งในเขต นอกเขต และนอกราชอาณาจักร แต่ปรากฏว่า ระบบลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้าดันล่มตอนประมาณ 20:00 น. ในวันที่ 9 เมษายนวันสุดท้ายพอดี ทางกกต. ชี้แจงเรื่องนี้ว่าเวลาดังกล่าวมีคนเข้าไปลงทะเบียนเยอะเกินไปเพราะระบบสามารถรองรับคนได้ 4,000 คนต่อวินาที แต่เวลาดังกล่าวมีคนเข้าไปมากกว่านั้นทำให้ระบบมันล่ม และสุดท้ายก็ไม่มีการขยายเวลาลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้าให้ และข้อมูลจำนวนคนที่ลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้าสำเร็จคือ  2,350,969 คน 

5. การบินไปดูงานต่างประเทศ
จากประเด็นเรื่องของระบบลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้าล่ม ประชาชนเรียกร้องให้กกต.แสดงความรับผิดชอบต่อปัญหานี้ แต่มีการเปิดเผยว่า เจ้าหน้าที่กกต. 6 ท่าน อยู่ระหว่างเดินทางไปศึกษาดูงานต่างประเทศในเดือนเมษายน ซึ่งก็ใกล้การเลือกตั้งของประเทศไทยด้วย แถมปัญหาการลงทะเบียนก็ยังไม่เคลียร์เลยทำให้หลายคนถามถึงความเหมาะสมการไปต่างประเทศครั้งนี้ของกกต. รวมถึงตั้งข้อสังเกตเรื่องการใช้งบไปศึกษางานต่างประเทศครั้งนี้ด้วย
กกต.ได้ออกมาชี้แจงเรื่องนี้ว่าการเดินทางไปศึกษาดูงานต่างประเทศเป็นการร่วมมือกันระหว่าง กกต. กับกระทรวงการต่างประเทศ ทางกระทรวงการต่างประเทศได้เชิญให้ กกต. ไปดูงานนอกประเทศ ทางกกต. ก็เห็นว่าเป็นประโยชน์จึงตัดสินใจไป ซึ่งงบประมาณในการบินครั้งนี้อยู่ในงบที่มีการเสนอให้สภาทุกๆปีอยู่แล้ว  และการเดินทางของ กกต. ทั้ง6 ท่านก็ไม่ได้ไปพร้อมกันแต่เวลาจะคาบเกี่ยวกันบ้างในบางคน ซึ่งทางมีงานด่วนหรืองานอะไรก็มีการประชุมออนไลน์กันอยู่แล้ว

6. เรื่องการไม่รายงานผลแบบไม่เรียลไทม์
ปีนี้ทางกกต. จะไม่มีการนับคะแนนแบบเรียลไทม์อีกต่อไป และยกเลิกแอพพลิเคชั่นรายงานผลอย่างไม่เป็นทางการออกไป และนำระบบนับผลตคะแนนแบบ ECT Report เข้ามาใช้แทน สำหรับกลไกการรายงานผลการเลือกตั้งรอบนี้สรุปได้ ดังนี้ หลังกปน.นับคะแนนเสร็จ และตรวจสอบความถูกต้องเสร็จแล้วส่งต่อให้กับคณะกรรมการรวมคะแนนกรอกข้อมูลลงแบบรายงาน ส.ส. 5/18 และติดประกาศหน้าหน่วยเลือกตั้ง ทำให้ประชาชนได้เห็นคะแนนแรกหลังจากนั้นเจ้าหน้ากรอกข้อมูลผลการนับคะแนนลงระบบ ECT Report  สื่อมวลชนที่เชื่อมต่อกับระบบ ECT Report สามารถนำผลการเลือกตั้งออกมาเปิดเผย

โดยทางนายแสวง บุญมีให้เหตุผลเรื่องนี้ว่า เพื่อป้องกันความผิดพลาดในการกรอกคะแนนเนื่องจากทาง กปน. ประจำหน่วยเลือกตั้งทำงานมาแล้วไม่ต่ำกว่า 15-18 ชม.
และการเลือกตั้งครั้งนี้มีการใช้บัตร 2 ใบ มันเลยมีความเสี่ยงที่จะมีความผิดพลาดในขั้นตอนการกรอกคะแนน แต่ทาง กกต. ก็ยืนยันว่าคนไทยทุกคนจะทราบผลการเลือกตั้งคืนวันเลือกตั้งไม่ต้องรอข้ามวันถึงทราบผลแน่นอน แต่อย่างไรก็ตามหลายคนก็ยังตั้งข้อสงสัยว่า การไม่รายงานผลคะแนนแบบเรียลไทม์ มีเจตนาซ้อนเร่นหรือปกปิดอะไรหรือไม่
 

7.ใส่ชื่อพรรคผิด ทำหายตกหล่น
ทำให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งในต่างแดนเกิดความสับาน นอกจากปัญหาที่เกิดในประเทศแล้วการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักรก็มีปัญหาเช่นกัน เอกสารแนะนำผู้สมัครเลือกตั้งที่แจ้งต่อผู้ที่มีสิทธิเลือกตั้งนอกราชอาณาจักรมีความผิดพลาดหลายกรณี
 

8.โลโก้พรรคซีด
ส.ส. จากพรรคก้าวไกลได้ออกมาเปิดเผยเรื่องนี้หลังพบว่า​โลโก้ของพรรคที่ติดไว้บนบอร์ดรายชื่อพรรคการเมืองหน้าหน่วยเลือกตั้งในเขตบางคอแหลม กทม. หลายหน่วย
โลโก้มีสีที่ซีดจางต่างจากพรรคอื่น ก็ตั้งข้อสังเกตว่าถ้ามันผิดพลาดจากขั้นตอนการพิมพ์ ทำไมไม่ซีดเหมือนกัน