ละครการเมืองเรื่องอิหร่าน

ภายใต้ข้อตกลงนิวเคลียร์อิหร่านปี 2015 ลงนามโดยสหรัฐฯ รัสเซีย จีน ฝรั่งเศส อังกฤษ สหภาพยุโรป และอิหร่าน ประธานาธิบดีสหรัฐฯต้องลงนามทุก 3 เดือนว่าอิหร่านปฏิบัติตามข้อตกลงหรือไม่ และอิหร่านจะได้รับการยกเว้นการคว่ำบาตรในไตรมาสต่อมา แต่ต้นปีที่ผ่านมา โดนัลด์ ทรัมป์ ประกาศว่าเขาได้ลงนามยกเลิกการคว่ำบาตรเป็นครั้งสุดท้าย นอกจากจะมีการเปลี่ยนแปลงข้อตกลงครั้งใหญ่ภายในวันที่ 12 พฤษภาคม ซึ่งถ้าทรัมป์ไม่ลงนามรับรอง มาตรการคว่ำบาตรจะกลับมา

[caption id="attachment_251377" align="alignnone" width="840"] การประกาศข้อตกลงนิวเคลียร์อิหร่านเมื่อ 14 กรกฎาคม 2015[/caption]

ทรัมป์ ระบุว่าเขาต้องการให้ข้อตกลงครอบคลุมโครงการขีปนาวุธของอิหร่าน เจรจาวันสิ้นสุดข้อตกลงใหม่ ต้องยินยอมให้มีการตรวจสอบที่ไม่จำกัด และทรัมป์ยังเรียกร้องการเข้าถึงฐานทหารของอิหร่านที่ไม่ได้อยู่ในโครงการนิวเคลียร์ เหล่านี้เป็นข้อเรียกร้องที่บทวิเคราะห์ของสำนักข่าว Reuters มองว่าจะนำไปสู่การเจรจาที่ล้มเหลว

ข้อตกลงนิวเคลียร์อิหร่านจะสิ้นสุดในปี 2030 รัฐบาลทรัมป์เชื่อว่าอิหร่านกำลังโกหก ระหว่างที่รอการกลับมาพัฒนานิวเคลีนร์ในอีก 12 ปีข้างหน้า แม้ทบวงการพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศของสหประชาชาติจะยืนยันว่าไม่มีหลักฐานว่าอิหร่านละเมิดข้อตกลง บทวิเคราะห์ระบุว่าความกังวลของสหรัฐฯเป็นแค่การเล่นละคร เพราะสถานการณ์ในตะวันออกกลางตอนนี้ น่ากังวลยิ่งกว่าอนาคต

นักวิเคราะห์ฟันธงว่าข้อตกลงอิหร่าน ไม่รอดผ่านวันที่ 12 พฤษภาคมเป็นแน่แท้ แล้วจะเกิดอะไรขึ้น

ทันทีที่ข้อตกลงล้มเหลว อิหร่านจะเริ่มโครงการนิวเคลียร์ขึ้นทันทีเลยก็เป็นได้ ในขณะที่ขีปนาวุธปัจจุบันของอิหร่านสามารถยิงได้ไกลถึงเยรูซาเลมของอิสราเอลและริยาดของซาอุดีอาระเบีย และความล้มเหลวนี้ อาจสร้างความเสียหายให้กับการเจรจาปลดอาวุธนิวเคลียร์เกาหลีเหนือที่กำลังจะเกิดขึ้น กับคำถามที่ว่า ถ้าตกลงกันได้ แล้วจะเกิดอะไรขึ้นในอีกแค่ 3 ปีข้างหน้า

พันธมิตรยุโรปจะลังเลที่จะตามทรัมป์ และยิ่งไม่มีความแน่ชัดไปใหญ่ว่ารัสเซียและจีนจะตามด้วย แถมนี่ยังเป็นโอกาสให้รัสเซียและจีนเป็น “good guys” เปิดความร่วมมือกับอิหร่านอีกด้วย

[caption id="attachment_251378" align="alignnone" width="940"] ประธานาธิบดี ฮัสซาน รูฮานี ของอิหร่าน จับมือกับประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ของจีน ในกรุงเตหะราน ประเทศอิหร่าน 23 มกราคม 2016[/caption]

เมื่อไม่มีข้อตกลง อิหร่านมีอิสระที่จะพัฒนาอาวุธอย่างไรก็ได้ ทำให้สหรัฐฯไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากต้องทำลายอาวุธเหล่านี้ และคราวนี้จะไม่ใช่ง่ายๆเหมือนที่ทำในอิรักและซีเรีย เพราะโครงการอาวุธนิวเคลียร์ของอิหร่านมีขนาดใหญ่ อยู่ใต้ดิน กระจายอยู่ในหลายพื้นที่ และยังมีระบบป้องกันทางอากาศที่เข้มแข็ง

สถานการณ์นี้ยังไม่ได้รวมไปถึงว่าจะเกิดอะไรขึ้น ถ้ารัสเซียยื่นมือเข้ามา นักวิเคราะห์มองว่าสหรัฐฯกำลังเล่นกับไฟ

[caption id="attachment_251379" align="alignnone" width="800"] ประธานาธิบดี ฮัสซาน รูฮานี ของอิหร่าน และ ประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน ของรัสเซีย ในกรุงมอสโก 28 มีนาคม 2017[/caption]