ทึ่ง! ปักผ้าซาซิโกะ ผลงานจากผู้พิการทางสายตา 6 คนแรกของไทย!

ลวดลายจากเส้นด้ายสีขาวที่ปักลงบนผืนผ้าสีน้ำเงิน  ซึ่งตัดเย็บเป็นกระเป๋าขนาดต่างๆ รวมทั้งที่รองจาน และที่รองแก้ว  เป็นลวดลายการปักผ้าซาซิโกะ หรือ ผ้าลวดลายสไตส์ญี่ปุ่น แม้จะดูเรียบง่าย แต่เป็นเอกลักษณ์ของลายปักที่สวยงามในแบบฉบับของงานแฮนด์เมด

ผลงานทั้งหมดนี้เป็นฝีมือการปักของคนตาบอด 6 คน ที่เป็นสมาชิกของสมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ที่ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (มช.) ฝึกสอนให้คนตาบอดปัก ถือเป็นผู้บกพร่องทางสายตากลุ่มแรกของประเทศไทยที่สามารถใช้เข็มปักผ้าออกมาเป็นลวดลายที่สวยงามไม่แพ้คนสายตาดี ที่สามารถข้ามผ่านอุปสรรคจากความบกพร่องทางสายตาที่มองไม่เห็น โดยใช้ประสาทสัมผัสปักลวดลายบนผืนผ้าได้อย่างประณีตสวยงาม

นายต่อพงษ์ เสลานนท์ นายกสมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์ เปิดเผยว่า ปัจจุบันคนตาบอดในประเทศไทยที่ลงทะเบียนคนพิการและมีชีวิตอยู่ มีประมาณ 2 แสนคน ในจำนวนนี้เป็นผู้สูงอายุมากถึง 1 แสนกว่าคน ที่เหลือคือวัยแรงงานและวัยเด็ก ผู้พิการส่วนใหญ่ยังขาดโอกาสประกอบอาชีพและการศึกษา มีส่วนน้อยที่เคยผ่านระบบโรงเรียน หรือ ผ่านระบบฝึกอาชีพ มีงานทำเลี้ยงตัวเองได้อยู่ประมาณ 20 เปอร์เซ็นต์

สำหรับอาชีพที่คนตาบอดทำมากสุดคือ นวดแผนไทย เพราะใช้ทักษะที่ใช้ประสาทสัมผัส มีคนทำกว่า 10,000 คน รองลงมาเป็นอาชีพขายฉลากกินแบ่งรัฐบาล, ร้องเพลงในที่สาธารณะ และทำงานประจำในภาคเอกชนหรือภาครัฐ ตามลำดับ ซึ่งทางเลือกในการประกอบอาชีพที่คนตาบอดทำได้มีค่อนข้างจำกัด

การทดลองในครั้งได้ทีมงานได้คัดเลือกผู้พิการทางสายตา จำนวน 6 คน ที่เคยถักนิตติ้งหรือร้อยลูกปัดและมีใจรักที่อยากจะปักเย็บผ้า มาเข้ารับการฝึกสอนวิธีการปักผ้าซาซิโกะ ซึ่งมีวิธีการปักลวดลายที่ไม่ซับซ้อน ผลการทดลองปรากฏว่าทั้ง 6 คน สามารถปักผ้าลายซาซิโกะโดยใช้ประสาทสัมผัสได้อย่างสวยงาม

ต่อมาจึงมีการดัดแปลงอุปกรณ์เพื่อให้คนตาบอดปักผ้าได้ง่ายขึ้น  โดยเลือกใช้เส้นด้ายขนาดใหญ่ที่ให้สัมผัสได้ดีกว่าเส้นด้ายปกติที่มีขนาดเล็ก  ซึ่งผลการทดลองที่ประสบความสำเร็จเป็นครั้งแรกในประเทศไทย มีกระแสตอบรับจากตลาดดีมาก และมีออเดอร์เข้ามาอย่างต่อเนื่อง

ล่าสุดเตรียมส่งเสริมอาชีพการปักลวดลายผ้าซาซิโกะให้กับคนตาบอดทั่วประเทศ โดยเฉพาะคนตาบอดที่อยู่ในชนบทห่างไกล เพราะอาชีพนี้สามารถทำที่บ้านได้ ไม่ต้องย้ายถิ่นฐานเหมือนอาชีพนวดแผนไทย ขายล็อตเตอรี่ โดยจะผู้ประสานงานค่อยช่วยเหลือในด้านต่างๆ ทั้งการหาวัสดุอุปกรณ์  ส่งไปให้คนตาบอดปักและรับมาเพื่อหาหาช่องทางการจำหน่ายให้

ส่วนผ้าที่ปักทุกผืนทุกชิ้น จะมีลายเซ็นต์ของเจ้าของงานปักที่เป็นอักษรเบรลล์ติดกำกับบนผลงานทุกชิ้น ป้องกันการปลอมและการแอบอ้าง  โดยจะมีการลงบันทึกรหัสว่าผ้าผืนไหน ลวดลายไหนใครเป็นคนทำ มีการถ่ายภาพไว้ด้วย เพื่อให้คนซื้อมั่นใจว่าสามารถติดตามผลงานและสั่งซื้องานของคนที่ทำได้

โครงการนี้ได้รับการสนับสนุนการฝึกอบรมโดยสมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทยและสมาคมคนตาบอดภาคเหนือ ร่วมกับ Sewing Studio หลังจากนี้มีแผนที่จะนำรายได้จากการจำหน่ายสินค้าของผู้ฝึกอาชีพ โดยแยกเป็นค่ารายได้ให้กับผู้พิการที่เป็นเจ้าของผลงาน และ รายได้จากอุปกรณ์ ซึ่งจะนำไปต่อยอดให้กับผู้พิการในโครงการที่สอง และขยายผลต่อไปให้กับผู้พิการทั่วประเทศ เพื่อบรรจุเป็นอาชีพใหม่สำหรับผู้พิการในอนาคต