โรค RSV คืออะไร ป้องกันอย่างไร ภัยร้ายปลายฝนต้นหนาว

โรค RSV คืออะไร 

เชื้อ RSV หรือ Respiratory Syncytial Virus เป็นเชื้อไวรัสที่แพร่กระจายจากคนสู่คน โดยผ่านทางละอองฝอยขนาดใหญ่ หรือ droplet ผ่านทางการสัมผัส การติดต่อมักเกิดจากการสัมผัสจากมือไปที่ตาหรือจมูก ก่อให้เกิดโรคในระบบทางเดินหายใจ เป็นได้ทั้งส่วนบนและส่วนล่าง ทำให้ร่างกายผลิตเสมหะออกมาจำนวนมาก

พญ.ณัชชา สากระจาย กุมารแพทย์เฉพาะทางโรคระบบทางเดินหายใจเด็ก โรงพยาบาลพริ้นซ์ อุบลราชธานี กล่าวว่า วิธีการติดเชื้อคล้ายโควิด และก็ยังไม่มีวัคซีนป้องกัน วิธีการที่ดีที่สุดอยู่ที่ป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อ และหลีกเลี่ยงการสัมผัส โดยผู้ที่ติดเชื้อ RSV จะมีการปล่อยเชื้อไวรัสออกจากสารคัดหลั่งประมาณ 2 สัปดาห์ ผู้ที่ได้รับเชื้อ RSV เข้าสู่ร่างกายมักจะมีระยะฟักตัว 3 ถึง 5 วัน ก่อนเริ่มแสดงอาการของระบบทางเดินหายใจ คล้ายกับไข้หวัดธรรมดา

เช็กอาการลูกน้อย 3 ช่วงวัยที่บ่งบอกว่าโดนเชื้อไวรัส RSV เล่นงานแล้ว

ผู้ป่วยติดเชื้ออาจสงสัยว่า โรค RSV คืออะไร มีความแตกต่างกันไปตามวัย กลุ่มเสี่ยงที่น่าเป็นห่วงอย่าง ผู้ใหญ่ที่เป็นโรคปอด โรคหัวใจ รวมถึงเด็กเล็กๆ ที่ภูมิคุ้มกันยังต่ำ อาจทำให้มีอาการรุนแรงได้ โดยเฉพาะเด็กเล็กที่มีอายุประมาณ 3-5 ขวบ ซึ่งแสดงอาการต่างกันตามช่วงวัยของเด็กเล็ก ดังนี้

1. กรณีทารกคลอดก่อนกำหนดและทารกในช่วงเดือนแรก จะมีอาการดูดนมน้อยลง ซึมลง บางรายมีอาการหยุดหายใจ บางรายอาจมีอาการคล้ายการติดเชื้อในกระแสเลือดได้

2. กรณีเด็กช่วง 2 ขวบปีแรก มักเริ่มจากอาการไข้ต่ำๆ มีน้ำมูก จาม นำมาก่อน 1-3 วัน ต่อมาจะเริ่มมีอาการไอ หายใจเร็วขึ้น หายใจลำบาก เด็กบางรายมีการติดเชื้อของระบบหายใจส่วนล่าง ได้แก่ ภาวะหลอดลมฝอย หรือหลอดลมส่วนปลายอักเสบ (Bronchiolitis) หากเชื้อลุกลามไปยังถุงลมจะทำให้เกิดภาวะปอดอักเสบได้ (pneumonia)

3. เด็กอายุ 2 ถึง 5 ปี นอกจากเชื้อ RSV จะทำให้เกิดการติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจส่วนล่างแล้ว ยังทำให้เกิดการติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจส่วนบน และเกิดกลุ่มอาการ Croup หรือการอักเสบของกล่องเสียงและทางเดินหายใจส่วนบนได้ 

วิธีวินิจฉัยโรคผู้ติดเชื้อ RSV มีดังนี้

1. การตรวจทางไวรัสวิทยา ได้แก่

- วิธี rapid antigen detection ตรวจโดยการป้ายจมูก 
- real time PCR 
- การเพาะเชื้อ วิธีนี้ไม่นิยมใช้ในทางเวชปฏิบัติ

2.ภาพถ่ายรังสีปอด

การรักษา

การรักษาผู้ป่วยติดเชื้อ RSV เป็นการรักษาตามอาการ ได้แก่ การให้ยาลดไข้ ยาแก้ไอขับเสมหะ ยาลดน้ำมูก โดยเน้นการดูแลระบบทางเดินหายใจของผู้ป่วยเป็นสำคัญ ปัจจุบันยังไม่มียาต้านไวรัสชนิดนี้ สำหรับการศึกษาประสิทธิภาพของวัคซีนในเด็กวัย 6-24 เดือน อยู่ระหว่างการวิจัยพัฒนา ยังไม่มีวัคซีนป้องกันโรค

โรค RSV ป้องกันอย่างไร

แพทย์แนะคุณพ่อคุณแม่ การป้องกันลูกน้อยด้วยนมแม่ นมแม่จะช่วยป้องกันการเกิดโรคติดเชื้อ RSV ชนิดรุนแรงได้ในช่วงวัยทารก นอกจากนี้ภูมิคุ้มกันจากมารดา anti-RSV IgG ที่ส่งผ่านมาทางรกจะช่วยลดการติดเชื้อ RSV ในทารกช่วง 4 เดือนแรกของชีวิตได้

ผู้ปกครองที่มีลูกป่วยควรแยกเด็กออกจากเด็กปกติ เพื่อป้องกันการไอจามแพร่เชื้อให้กับผู้อื่นรอบข้าง ถ้าลูกเริ่มเข้าเนอสเซอรี่หรือโรงเรียน คุณพ่อคุณแม่ควรให้ลูกหยุดเรียนอย่างน้อย 1-2 สัปดาห์จนกว่าจะหายเป็นปกติ ขณะเดียวกันควรแยกเด็กป่วยและของใช้ของเด็กป่วย ออกจากเด็กปกติ เพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อโรค

นอกจากนี้ล้างมือด้วยสบู่ทุกครั้งก่อนจับหรือดูแลเด็ก หลีกเลี่ยงการจูบหรือหอมเด็กเพราะอาจเป็นการแพร่เชื้อโดยไม่รู้ตัว ใส่หน้ากากอนามัยป้องกันหากมีการสัมผัสผู้ป่วย ดูแลบุตรหลานให้อยู่ห่างผู้ป่วยที่สงสัยว่าติดเชื้อ และไม่นำบุตรหลานไปในที่ชุมชนสถานที่ที่มีคนเยอะก็จะสามารถหลีกเลี่ยงโอกาสสัมผัสโรคนี้ได้ 

ทั้งนี้ หากผู้ปกครองกังวลบุตรหลานเข้าข่ายเจ็บป่วยโรคดังกล่าว สามารถเข้าพบกุมารแพทย์ คลินิกกุมารเวช ซึ่งเปิดให้บริการตลอด 24 ชั่วโมง ในเครือรพ.พริ้นซ์ได้ สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ www.princhealth.com