กลั้วคอด้วย โพวิโดน ไอโอดีน ไม่ช่วยรักษาโควิด-19 แต่ช่วยป้องกันติดเชื้อได้

โพวิโดน ไอโอดีน ไม่สามารถใช้รักษาโรคโควิด-19 หลังติดเชื้อได้ แต่สามารถช่วยป้องกันการติดเชื้อได้ สิ่งสำคัญคือ ต้องสวมหน้ากาก ล้างมือ เว้นระยะห่างเพื่อป้องกันโรค และหากไม่สบาย เจ็บคอ สามารถใช้โพวิเดนไอโอดันกลั้วคอลดเชื้อร่วมกับยาลดไข้-ยาแก้ไอตามปกติ โดยกลั้วคอได้ทุกวัน ครั้งละ 30 วินาที

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์ภาวิน เกษกุล หัวหน้าภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล และประธานคณะอนุกรรมการฝึกอบรมและสอบความรู้ความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาโสต ศอ นาสิกวิทยา ราชวิยาลัย โสต ศอ นาสิกแพทย์แห่งประเทศไทย ให้สัมภาษณ์การใช้ โพวิโดน ไอโอดีน กลั้วหรือพ่นคอเพื่อฆ่าเชื้อไวรัสโควิด-19 ว่า ยาโพวิโดน ไอโอดีน จัดเป็นสารระงับเชื้อ (Antiseptic) ซึ่งจะออกฤทธิ์ระงับเชื้อก่อโรคได้เป็นวงกว้าง ครอบคลุมเชื้อได้หลากหลาย ทั้งไวรัส แบคทีเรีย โปรโตซัว และเชื้อรา รวมถึงไวรัสโควิด-19 โดยทำให้เชื้อลดจำนวนลงจนไม่สามารถก่อโรค แต่ไม่ถึงกับฆ่าเชื้อให้ตายเกลี้ยง ทำให้มีโอกาสดื้อยาน้อยกว่า ยาปฏิชีวนะ หรือ ยาต้านจุลชีพ (Antibiotic หรือ Antimicrobial) ที่ออกฤทธิ์เฉพาะเจาะจงกับเชื้อโรค เช่น แบคทีเรีย เป็นต้น

"คนส่วนใหญ่รู้จักโพวิโดน ไอโอดีน ในฐานะยาทาแผล ยาทาทำความสะอาดภายนอก ซึ่งมีการใช้มาเป็นร้อยปี โดยยาทาแผลจะมีตัวยาโพวิโดน ไอโอดีน 10 เปอร์เซ็นต์ ยาทำความสะอาดภายนอกมีความเข้มข้น 7 เปอร์เซ็นต์ น้ำยาบ้วนปาก มีความเข้มข้น 1 เปอร์เซ็นต์ และสเปรย์พ่นคอมีความเข้มข้น 0.45 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งจากงานวิจัยพบว่า ไม่ว่าจะมีตัวยาเข้มข้นระดับใด ก็สามารถฆ่าเชื้อได้ประมาณ 99.99เปอร์เซ็นต์" ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์ภาวินกล่าว

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์ภาวิน กล่าวว่า เชื้อ โควิด-19 ซึ่งเป็นเชื้อไวรัสตัวหนึ่งในกลุ่มของโคโรนาไวรัส (Coronavirus) สามารถใช้โพวิโดน ไอโอดีน ในการช่วยระงับเชื้อไม่ให้เจริญเติบโตจนก่อโรคได้ แต่ไม่ได้แปลว่า การเอามากลั้วหรือพ่นคอ จะเป็นการรักษาโรคโควิด-19 หลังมีการติดเชื้อแล้ว แต่การนำมากลั้วหรือพ่นคอจะช่วยในเชิงการป้องกันการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 และกลุ่มไวรัสหลายชนิด

ทั้งนี้ งานวิจัยในญี่ปุ่นที่ศึกษาในโรงเรียนพบว่า กลุ่มนักเรียนที่กลั้วคอด้วยโพวิโดน ไอโอดีน เป็นประจำ มีโอกาสเป็นหวัดน้อยกว่ากลุ่มที่ไม่ได้กลั้วคอ ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามีผลในแง่ของการป้องกัน

นอกจากนั้น ในทางทันตกรรม มีการนำมาใช้ให้คนไข้กลั้วคอก่อนลงมือทำหัตถการ เพื่อลดความเสี่ยง หรือ โสต ศอ นาสิกแพทย์ ก็มีการใช้โพวิโดน ไอโอดีนกลั้วหรือพ่นคอก่อนตรวจคนไข้ และคนไข้เองก็ควรกลั้วหรือพ่นคอก่อนตรวจ เพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายเชื้อโรค

โพวิโดน ไอโอดีน ยังมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ (Anti-inflammatory effect) ดังนั้น จึงสามารถนำมาใช้ในการรักษาอาการเจ็บคอจากการอักเสบทั่วไปได้ เช่น อาการเจ็บคอจากโรคภูมิแพ้ เจ็บคอจากการใช้เสียงเป็นเวลานาน จากภาวะกรดหรือน้ำย่อยในกระเพาะอาหารไหลย้อน และอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบจากรังสีรักษาและการได้รับเคมีบำบัด เป็นต้น

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์ภาวิน กล่าวว่า ในการป้องกันโรคโควิด-19 ประชาชนยังต้องปฏิบัติตามมาตรการอย่างเคร่งครัด ได้แก่

• สวมหน้ากากอนามัยหรือหน้ากากผ้า
• ล้างมือบ่อยๆ
• เว้นระยะห่างทางสังคม
• หลีกเลี่ยงอยู่ในสถานที่แออัด
• กินร้อน ใช้ช้อนกลางส่วนตัว
• หมั่นทำความสะอาดช่องปากตนเองให้สะอาด
• หากไม่สบาย เป็นไข้ ไอ เจ็บคอ ซึ่งส่วนใหญ่ 85 เปอร์เซ็นต์เกิดจากเชื้อไวรัส แนะนำยังไม่จำเป็นต้องใช้ยาปฏิชีวนะหรือยาต้านจุลชีพ เพราะอาจเกิดการดื้อยาได้ แต่สามารถใช้ยาลดไข้ ยาแก้ไอ เพื่อบรรเทาอาการ
• ดื่มน้ำมากๆ ร่วมกับการใช้โพวิโดนไอโอดีนกลั้วหรือพ่นคอ ก็ช่วยลดเชื้อ และทำให้อาการดีขึ้นได้
• หากอาการไม่ดีขึ้น ภายใน 1-2 สัปดาห์ ควรไปพบแพทย์ เพราะอาการไอ จามอาจมาจากสาเหตุของโรคอื่น เช่น โรคภูมิแพ้ กรดไหลย้อน เป็นต้น

"การกลั้วคอด้วยโพวิโดน ไอโอดีน แล้วเผลอกลืนลงไป ไม่ได้มีอันตราย แต่ก็ไม่ควรกลืนลงไป เพราะอาจเกิดการสะสมของไอโอดีนได้ และอาจมีผลกระทบต่อต่อมไทรอยด์ นอกจากนี้ ต้องใช้ให้ถูกวัตถุประสงค์ เช่น หากจะใช้กลั้วปากและคอก็ต้องเลือกรูปแบบที่ใช้กลั้วคอที่มีความเข้มข้น 1 เปอร์เซ็นต์ ถ้าเป็นรูปแบบยาพ่นคอให้ใช้ในความเข้มข้น 0.45 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งสามารถกลืนลงคอได้ และในทางปฏิบัติ ไม่แนะนำให้ใช้รูปแบบของยาทาแผลแล้วเอามาเจือจางเอง" ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์ภาวินกล่าว

การใช้น้ำเกลือ น้ำประปา น้ำยาบ้วนปากทั่วไป กลั้วคอในการฆ่าเชื้อโควิด-19 นั้น นายแพทย์ภาวินอธิบายว่า น้ำเกลือเพียงแค่ช่วยรักษาสุขภาพช่องปาก ไม่มีสารระงับเชื้อที่ไปฆ่าเชื้อได้ ส่วนน้ำประปามีคลอรีน แม้คลอรีนจะเป็นสารระงับเชื้อตัวหนึ่ง แต่ปริมาณไม่มากพอที่จะนำมาป้องกันได้ ส่วนน้ำยาบ้วนปากทั่วไป ก็ต้องพิจารณาถึงสารระงับเชื้อที่ผสมในน้ำยาบ้วนปาก ซึ่งแต่ละสูตรก็จะมีสารแตกต่างกันไปตามวัตถุประสงค์ เช่น เพื่อช่วยลดคราบหินปูน ช่วยลดอาการปวด ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ระงับกลิ่นปาก ลดการเจ็บคอ เป็นต้น จำเป็นต้องเลือกใช้ให้ตรงกับวัตถุประสงค์ที่ต้องการ เช่น นักร้องหรือคนที่ต้องใช้เสียงพูดบ่อยๆ อาจกลั้วคอด้วยน้ำยาที่มีส่วนผสมที่ช่วยให้คอชุ่มชื้น แต่หากมีอาการเจ็บคอรุนแรง อาจใช้ที่มีส่วนผสมของยาระงับปวด แต่ถ้าเป็นเกิดจากการติดเชื้อหรือการอักเสบทั่วไปก็อาจใช้ที่มีส่วนผสมของโพวิโดนไอโอดีนได้

• สเปรย์พ่นปากฆ่าเชื้อเบตาดีน ยังคงอยู่ในช่วงเริ่มทดสอบกับไวรัสโควิด 19