ฝาท่อสุดล้ำ 2.0 รุ่นนี้ไม่มีตก-โดนขโมยแค่ทำลวดลาย-ดีไซน์ แก้ปัญหาคนเมือง
ศิลปะบนฝาท่อเทคโนโลียีที่ไม่มีคาดคิดว่าตัวมันนั้นสามารถแก้ปัญหาคนเมืองรวมถึงกระตุ้นเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวได้
SHORT CUT
- ฝาท่อมีเทคโนโลยีซ่อนอยู่มากกว่าที่เราคิด ไม่ว่าจะลดอุบัติเหตุ ตลอดจนป้องกันการสูญหายจากน้ำท่วม
- นอกจากจะระบายน้ำได้แล้วยังสามารถกระตุ้นเศรษฐกิจผ่านการท่องเที่ยวได้อีกด้วย
- แต่ประเทศไทยมีปัญหาเรื่องฝาท่อเต็มไปหมด ไม่ว่าจะฝาท่อหาย ชำรุดไม่ได้รับการซ่อม และไม่ได้รับการเอาใจใส่เท่าในต่างประเทศ
ศิลปะบนฝาท่อเทคโนโลียีที่ไม่มีคาดคิดว่าตัวมันนั้นสามารถแก้ปัญหาคนเมืองรวมถึงกระตุ้นเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวได้
เคยไหมครับเห็นข่าวคนตกท่อ เคยไหมครับเคยเห็นข่าวทำท่อระบายน้ำสูงถนนจนระบายน้ำไม่ได้ และเคยเห็นไหมครับอยู่ๆ ฝาท่อแถวบ้านก็หายไปสะอย่างนั้นตอนน้ำท่วม
สิ่งเหล่านี้จะไม่เกิดขึ้นเลย หากเรารู้ว่าเทคโนโลยีบนฝาท่อนั้นมีดีจนคุณต้องรักมัน
SPRiNG ขอนำเสนอเทคโนโลยีบนฝาท่อที่ไม่ควรมองข้าม ตั้งแต่การป้องกันอุบัติเหตุบนท้องถนนตลอดจนกกลายเป็นแหล่งรายได้เชิงท่องเที่ยวว่าแล้วไปชมกันเลย
โรมันจุดกำนิดฝาท่อระบายน้ำ
หากย้อนไปในประวัติศาสตร์และมีหลักฐานอย่างชัดเจนเรื่องฝาท่อคงไม่พ้นฝาท่อที่คิดค้นโดยชาวโรมันเจ้าพ่อทางด้านวิศกรรมเป็นผู้คิดค้นสิ่งนี้ แน่นอนว่าสังคมโรมันหรือสังคมในอดีตนั้นเป็นสังคมที่ขับเคลื่อนด้วยพลังน้ำการนำน้ำเข้ามาใช้ในเมืองว่ายากแล้ว การจัดการน้ำเสียหรือระบายน้ำก็ยากด้วยเช่นกัน
ปัญหาของชาวโรมันเหมือนกับสังคมอื่นๆ ทั่วไปคือปัญหาน้ำท่วม เพราะหากดูลักษณะภูมิศาสตร์และภูมิอากาศของอิตาลีจะพบว่ามีทะเลล้อมรอบและมีฝนตกชุกทำให้น้ำท่วมเมืองอยู่ตลอดเวลา วิศวกรรมจึงเกิดไอเดียการเจาะรูบนฝาท่อ ทำให้สามารถระบายน้ำในเวลาต่อมา
เรียกได้ว่าฝาท่อระบายท่อระบายน้ำยี่ห้อแรกอาจเรียกว่าฝาท่อตราโรมันก็ว่าได้
ประโยชน์ของลายบนฝาท่อ
ปกติแล้วสิ่งประดิษฐ์มักถูกพัฒนาต่อมาเรื่อยๆ ฝาท่อเป็นอีกหนึ่งโจทย์ที่ถูกพัฒนาออกมาด้วยเช่นกัน โดยการออกแบบนั้นคำนึงถึงสถานที่ที่ฝาท่อต้องไผอยู่อาศัย สิ่งนั้นก็คือถนนซึ่งมีปัญหามากมาย หนึ่งในปัญหาคือการที่รถวิ่งเร็วรวมถึงเมื่อยามฝนตกทำให้รถลื่นไถลง่าย
วิศวกรจึงออกแบบฝาท่อให้สร้างแรงเสียดทานขึ้นมา ด้วยการออกแบบรวดลายของฝาท่อ ฝาท่อจึงเป็นอีกหนึ่งตัวช่วยที่ทำให้ลดอุบัติเหตุบนถนนได้ดี
ญี่ปุ่นต่อยอดไอเดียลายบนฝาท่อกระตุ้นท่องเที่ยว
ใครจะไปคิดว่าฝาท่อจะสร้างรายได้ได้ แต่ญี่ปุ่นทำให้เราเห็นว่าตัวฝาท่อนี้เองสามารถสร้างรายได้และกระตุ้นการท่องเที่ยวได้ด้วยการออกแบบลายบนฝาท่ออย่างสวยงามให้ดูน่าสนใจที่สำคัญยังสะท้อนอัตลักษณ์และตัวตนของเมืองนั้นๆ ผ่านฝาท่อได้
ตัวอย่างเช่น เมืองโอซาก้าใช้ฝาท่อเป็นลายปราสาทโอซาก้าสะท้อนถึงแลนด์มาร์คสำคัญในเมืองและยังเป็นตัวช่วยโฆษณาไปในตัวได้อีกด้วย และในเมืองหนึ่งเมืองจะมีทั้งฝาท่อที่เติมสีสวยงามลงไปจนกลายเป็นสิ่งที่สะดุดตาของใครหลายๆ คนที่เดินผ่าน
ฝาท่อเองยังเป่งรัศมีของตัวมันเองด้วยการทำให้ผู้คนสนใจจนต้องตามหาและติดตามสร้างกระแส ดังเช่นในโลกโซเชียลที่มีคอยสืบค้นหาฝาท่อทั่วญี่ปุ่นเพื่อถ่ายรูปจนทำให้มีผู้คนทำตามหรือตามหาฝาท่อตามด้วยเช่นกัน
กลายเป็นความคลั่งไคล้ฝาท่อที่มีคำศัพท์ในญี่ปุ่นเรียกว่า “Manhoru” ได้สร้างแรงบันดาลใจทำภาพพิมพ์ เข็มกลัด และหนังสือ
ถึงขนาดที่มีการจัดทัวร์ตะลุยตามหาฝาท่อที่สร้างรายได้ให้กับประเทศญี่ปุ่นก็มีและมีคนคิดต่อยอดธุรกิจฝาท่อด้วยการนำลายฝาท่อมาสกรีนเสื้อขายส่งออกให้ผู้คนรู้จักฝาท่อไปทั่วโลก
การออกแบบให้ฝาท่ออยู่ร่วมกับมนุษย์
ในท้องถนนหลายๆ ประเทศรวมถึงประเทศไทยเรามักเจอปัญหารถวิ่งผ่านฝาท่อทำให้เกิดเสียงรบกวนต่อผู้อาศัยอยู่ใกล้ๆ ถนน จึงมีการออกแบบให้ฝาท่อที่ด้านในเรียวสอดรับกับรูในท้องถนนทำให้ลดมลภาวะทางเสียงได้
หรือในบางเมืองที่มีเหตุน้ำท่วมปัญหาที่ตามมาหลังน้ำลดคือฝาท่อได้หายไป สร้างภาระในการใช้เงินภาษีประชาชนในการซื้อฝาท่อใหม่ รวมถึงประชาชนเดือดร้อนทั้งการสัญจรด้วยพาหนะและการเดินต้องคอยระวังตกลงไปในท่อหลังจากฝาท่อหาย
บริษัทผู้ผลิตเองจนมีไอเดียออกแบบฝาท่อด้วยการออกแบบฝาพับยึดติดฝาท่อกับตัวท่อทำให้เมื่อเกิดฝนตกน้ำท่วมฝาท่อยังคงยึดติดไม่หายไปไหน
หรือลักษณะทั่วไปที่หลายคนมองข้ามไปคือลักษณะฝาท่อที่เป็นวงกลมได้สร้าคุณประโยชน์ให้กับมนุษย์มากมายไม่ว่าจะเป็นการขนย้ายที่ง่ายด้วยการตั้งฝาท่อให้ตรงและกลิ้งมันไป
นี่คือเทคโนโลยีการออกแบบฝาท่อ เรื่องใกล้ตัวเราแต่เรากลับไม่คาดคิดว่ามีสิ่งนี้อยู่หรือมองข้ามมันไปจนไม่เห็นเทคโนโลยีในฝาท่อนั่นเอง
ประเทศไทยกับปัญหาฝาท่อ
ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีปัญหากับถนนและท่อมากที่สุด เห็นได้จากข่าวรายวันที่มีเรื่องปัญหาถนนสร้างไม่เสร็จอย่างถนนพระราม 2 และคนตกท่ออยู่เป็นประจำ เหมือนใช้ชีวิตท่ามกลางกับดักเต็มถนน
เราไม่เคยเห็นความสำคัญกับฝาท่อเลย ไม่ว่าจะเป็นการรักษาฝาท่อให้ดี หรือการออกแบบฝาท่อให้สอดคล้องกับถนน ถึงขนาดที่ฝาท่อในประเทศไทยถูกขโมยไปขายก็มี
ในช่วงหนึ่งที่กระแสนิยมตามหาฝาท่อสวยงามในญี่ปุ่นประเทศไทยก็เคยลอกเลียนแบบตามเป็นกระแสได้เพียงพักหนึ่ง ไม่ได้สร้างคุณประโยชน์ด้านการท่องเที่ยวและรายได้ได้เท่าที่ควร
หรือจะในปริมณฑลและต่างจังหวัดฝาท่อถูกละเลยอย่างมากจากทั้งผู้รับเหมาที่สร้างถนนและฝาท่อแบบไม่ได้มาตรฐานหรือทิ้งงาน ขณะที่หน่วยงานราชการเองก็ละเลยให้ความสำคัญกับฝาท่อ เห็นได้จากเมื่อฝาท่อสูญหายหรือพังมักไม่ดำเนินการแก้ไขทั้งๆ ที่ฝาท่อเป็นส่วนสำคัญของเมือง
อัตลักษณ์เรื่องลวดลายบนฝาท่อก็ไม่ต้องพูดถึงเพราะประเทศไทยเป็นรัฐรวมศูนย์อำนาจ ทำให้ท้องถิ่นไม่สามารถระบุตัวตนได้ว่าตนเองจะเป็นอะไรจะขายความเป็นท้องถิ่นของตนเองอย่างไร
“นี่คือสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นกับประเทศไทย แค่เรื่องฝาท่อก็มีเหตุผลมากมายให้วิจารณ์กันเต็มไปหมด”
ที่มา
The 99% INVISIBLE CITY มหัศจรรย์เมืองที่มองไม่เห็น .สำนักพิมพ์ BOOKSCAPE. / Mchhgroup / Wattention1/ Wattention/
