“NOVA” 80 ปีมีครั้งเดียว การปะทุของดาวฤกษ์ ที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า

ปรากฏการณ์อวกาศหายากนี้เกิดขึ้นเมื่อดาวแคระขาวและดาวยักษ์แดงอยู่ใกล้กัน ขณะที่ดาวยักษ์แดงเคลื่อนชั้นนอกออกไป ดาวแคระขาวจะดูดซับสสารบนพื้นผิวของมันจนกระทั่งมันร้อนเกินไปในที่สุด กระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาเทอร์โมนิวเคลียร์ หรือที่เรียกว่าการระเบิด NOVA 

ตามรายงานของ NASA ระบบดาวที่จะเกิดปรากฏการณ์ครั้งนี้เรียกว่า T Coronae Borealis (T CrB) มันอยู่ห่างจากโลกประมาณ 3,000 ปีแสง และประกอบด้วยดาวยักษ์แดงและดาวแคระขาวที่โคจรรอบกันและกัน เมื่อดาวแคระขาวดึงดูดสสารดาวฤกษ์จากดาวยักษ์แดงข้างเคียงของมันได้มากพอ มันจะจุดประกายนิวเคลียร์ฟิวชันบนพื้นผิวของมัน ทำให้เกิดสิ่งที่เรียกว่าการระเบิดแบบ NOVA

กลุ่มดาว Corona Borealis หรือที่รู้จักกันในชื่อ Northern Crown ซึ่งก่อตัวเป็นรูปดาวครึ่งวงกลม คาดว่าการระเบิดจะเกิดขึ้นระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงกันยายน พ.ศ. 2567 และปรากฏสว่างราวกับดาวเหนือบนท้องฟ้ายามค่ำคืนของเราเป็นเวลาไม่เกินหนึ่งสัปดาห์ก่อนที่จะหายไปอีกครั้ง

“นี่อาจเป็นโอกาสในการรับชมเพียงแค่ครั้งเดียวในชีวิต เนื่องจากการระเบิดโนวาจะเกิดขึ้นทุกๆ 80 ปีเท่านั้น” เจ้าหน้าที่ NASA ระบุในแถลงการณ์โนวาที่เกิดซ้ำซึ่งระเบิดครั้งสุดท้ายในปี พ.ศ. 2489 เป็นเพียงหนึ่งในห้าโนวาที่พบในดาราจักรทางช้างเผือก หากต้องการมองเห็นการระเบิดครั้งนี้ ผู้ชมควรมองไปที่ Corona Borealis ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างกลุ่มดาว Boötes และ Hercules การระเบิดครั้งนี้จะปรากฏเป็นดาว "ดวงใหม่" ที่สว่างไสวในท้องฟ้ายามค่ำคืนโดยทั่วไป ดาวคู่เหล่านี้จะมีค่าความสว่าง +10 ซึ่งมืดเกินกว่าจะมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ อย่างไรก็ตาม ในระหว่างการระเบิด ระบบดาวฤกษ์จะมีค่าความสว่าง +2 ซึ่งเทียบได้กับความสว่างของดาวเหนือ 

“เมื่อความสว่างถึงจุดสูงสุดแล้ว มันจะสามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าเป็นเวลาหลายวันและสัปดาห์กว่าๆ ด้วยกล้องส่องทางไกล ก่อนที่มันจะหรี่ลงอีกครั้ง ซึ่งอาจคงอยู่ต่อไปอีก 80 ปี” เจ้าหน้าที่ NASA กล่าว

ทั้งนี้ ดาวฤกษ์คู่ที่ระเบิดได้ประกอบด้วยดาวแคระขาว ซึ่งเป็นเศษซากดาวฤกษ์ที่ค่อนข้างเล็กและหนาแน่น และดาวยักษ์แดงที่มีขนาดใหญ่กว่าอีกดวงหนึ่งในช่วงท้ายของวิวัฒนาการดาวฤกษ์ หมายความว่าชั้นบรรยากาศภายนอกของมันจะพองตัวและเบาบางลง ดาวฤกษ์ที่มีแรงโน้มถ่วงอยู่ใกล้มากพอที่ดาวยักษ์แดงเติบโตไม่เสถียรจากอุณหภูมิและความดันที่เพิ่มขึ้น มันก็จะผลักผิวชั้นนอกของมันออกไปสู่ดาวแคระขาว การสะสมของสสารทำให้ชั้นบรรยากาศหนาแน่นของดาวแคระขาวร้อนขึ้นมากพอที่จะกระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยารุนแรงซึ่งก่อให้เกิด NOVA ที่เรามองเห็นจากโลก วัฏจักรนี้จะดำเนินต่อไปเมื่อ NOVA หรี่ลงและดาวแคระขาวจะรวบรวมสสารมากพอที่จะทำให้เกิดการระเบิดอีกครั้ง 

ข้อมูลจาก : NASA 

 ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• จรวด Starship ของ SpaceX บินทดสอบครั้งที่ 3 สำเร็จ แต่สูญหายขณะกลับสู่พื้นโลก

• เครื่องบิน NASA ร่วมศึกษาคุณภาพอากาศในไทย ประเมินการปล่อยแก๊สแหล่งต่างๆ

• NASA เปิดภาพแผ่นโลหะสลักคำว่า "น้ำ" ส่งไปกับยานสำรวจดวงจันทร์ยูโรปา