รู้จัก SAOT เทคโนโลยี จับล้ำหน้ากึ่งอัตโนมัติ พรีเมียร์ลีกใช้ 2024-25

สโมสรในพรีเมียร์ลีกอังกฤษ มีมติเอกฉันท์ในการนำเทคโนโลยีเช็กล้ำหน้ากึ่งอัตโนมัติมาใช้ในฤดูกาลหน้า โดยเจ้าเทคโนโลยีนี้ เรียกย่อๆว่า SAOT  ซึ่งย่อมาจาก Semi-Automated Offside Technology นี่ถือเป็นอีกหนึ่ง ความก้าวหน้าของเกมกีฬาฟุตบอลพรีเมียร์ลีก ที่ใช้เทคโนโลยี มาช่วยให้เกมมีความแฟร์ มีความยุติธรรมมายิ่งขึ้น ต่อไปจะได้ ไม่ต้องมาเถียง หรือดราม่ากันอีกว่า "ล้ำหน้า" หรือเปล่า

เราลองมาย้อนทำความรู้จัก เทคโนโลยี SAOT กันอีกสักครั้ง มาดูกันว่ามันทำงานด้วยระบบอย่างไร 

SAOT ที่พรีเมียร์ลีก กำลังจะนำมาใช้นั้น คือ เทคโนโลยีที่ได้รับการออกแบบมาเพื่อให้คำแนะนำเพิ่มเติมแก่ผู้ตัดสินและผู้กำกับเส้น เพื่อช่วยให้ได้ตัดสินในเรื่องของการล้ำหน้าได้เร็วและแม่นยำยิ่งขึ้น  

หากจะอธิบายให้ชัดมากขึ้นคือ SAOT ไม่ได้เป็นระบบการตัดสินแบบอัตโนมัติ  แต่เป็นระบบการช่วยตัดสินแบบกึ่งอัตโนมัติ 
 

ระบบ "จับล้ำหน้ากึ่งอัตโนมัติ" คืออะไร

ระบบ "จับล้ำหน้ากึ่งอัตโนมัติ" (Semi-automated offside technology-SAOT) เป็นเทคโนโลยีใหม่ที่ สหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ (ฟีฟ่า) นำมาใช้อย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรกในศึก ฟุตบอลโลก 2022 เพื่อใช้ตรวจจับการล้ำหน้าของผู้เล่นขณะแข่งขันให้มีความแม่นยำมากขึ้น 

โดยหลักการก็คือ เทคโนโลยี SAOT มีขึ้นเพื่อให้คำแนะนำเพิ่มเติมแก่ผู้ตัดสินและผู้ช่วยผู้ตัดสิน เพื่อช่วยให้ชี้ขาดเรื่องการล้ำหน้าได้เร็วและแม่นยำยิ่งขึ้น  หรือจะอธิบายได้อีกแบบก็คือ SAOT ไม่ได้เป็นระบบการตัดสินอัตโนมัติ  แต่เป็นระบบที่ "ช่วยผู้ตัดสิน" ให้ทำงานได้เร็วขึ้นเท่านั้น

การทำงานของ SAOT เป็นอย่างไร เช็กล้ำหน้าได้เร็วแค่ไหน ? 

การทำงานของระบบจับล้ำหน้ากึ่งอัตโนมัติ  จะมีเซ็นเซอร์อยู่ที่ลูกบอลเพื่อระบุพิกัดตำแหน่ง ทำงานร่วมกับกล้องอีก 12 ตัวในสนาม รวมทั้งจับข้อมูลตำแหน่งผู้เล่นแต่ละคนออกมา 29 จุดของร่างกาย เพื่อดูว่ามีส่วนใดที่ล้ำหน้าหรือไม่ ซึ่งข้อมูลดังหล่าวถูกเก็บที่ระดับ 50 ครั้งต่อวินาที และคำนวณการล้ำหน้าอัตโนมัติ เพื่อแจ้งเตือนไปยังผู้ตัดสินในสนาม

นอกเหนือจากกล้อง 12 ตัวแล้ว "ลูกฟุตบอล" ก็จะต้องมีการใส่เซ็นเซอร์แบบ "Inertial Measurement Unite" (IMU) เข้าไปด้านในแกนกลางของลูกฟุตบอล โดยเซ็นเซอร์ IMU จะตรวจจับเหตุการณ์การล้ำหน้าที่ก้ำกึ่งโดยจะส่งข้อมูลกลับไปยังห้องปฏิบัติการ 500 ครั้งต่อวินาที ทำให้สามารถตรวจจับตำแหน่งการเตะลูกฟุตบอล (การเปิดบอลก่อนล้ำหน้า) ได้อย่างแม่นยำราวกับจับวาง 

ข้อมูลทั้งภาพจากกล้อง และข้อมูลจากลูกฟุตบอล จะถูกนำไปสู่การประมวลผลโดยระบบปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI ซึ่งจะส่งข้อมูลให้แก่ทีมงานที่อยู่ในห้อง VAR จากนั้นทีมงานผู้ช่วยตัดสินจะทำการตรวจสอบด้วยตัวเองอีกครั้งด้วยการเลือกจุดที่ลูกบอลถูกปล่อยออกจากเท้า แล้วระบบจะสร้างเส้นการล้ำหน้าโดยอัตโนมัติ ทั้งหมดนี้จะใช้เวลาแค่ 2-3 วินาทีเท่านั้น

เมื่อผู้ตัดสิน VAR ยืนยันการตัดสินแล้ว ก็จะมีการแจ้งไปยังผู้ตัดสินในสนาม ส่วนข้อมูลที่ใช้ตัดสินก็จะถูกแปลงเป็นภาพ 3D เพื่อแสดงในการถ่ายทอดสดให้ผู้ชมรับรู้ด้วย

จุดประสงค์ของการใช้ SAOT 

ทั้งนี้ จุดประสงค์ของการมี SAOT ก็เพื่อช่วยเหลือผู้ตัดสินและผู้ช่วยผู้ตัดสินทั้งในสนามและในห้อง VAR ที่จะเป็นผู้ตัดสินขั้นสุดท้ายว่าตกลงแล้วเกิดการล้ำหน้าขึ้นหรือไม่ 

โดย SAOT เป็นระบบที่ FIFA ได้พัฒนาร่วมกับ ‘Adidas’ ซึ่งเป็นผู้สนับสนุนการแข่งขันในเรื่องของลูกฟุตบอลที่ใช้ในการแข่งขันฟุตบอลโลก 2022 ที่ผ่านมา และพันธมิตรอีกหลายเจ้าที่ช่วยร่วมลงขันด้วย โดยเฉพาะ Working Group for Innovation Excellence and Technology Provider จนสามารถอัปเกรดยกระดับ VAR ไปอีกหนึ่งสเต็ป

โดย เทคโนโลยี SAOT ที่ยังช่วยลดเวลาได้ประมาณ 30 วินาทีต่อการตัดสินหนึ่งครั้ง ซึ่้งการนำเทคโนโลยีนี้มาใช้เนื่องจากพรีเมียร์ลีก เป็นลีกที่ได้รับความนิยมที่สุดในโลก แต่ต้องเผชิญถูกวิจารณ์อย่างหนักเรื่องการตีเส้นเช็กล้ำหน้า โดยทีม VAR ที่ไม่แม่นยำอยู่บ่อยครั้ง ,เกิดข้อกังขา รวมถึงใช้เวลานาน  ดังนั้น การมี SAOT ก็น่าจะเป็นเรื่องที่ดีในการแก้ปัญหา

อย่างไรก็ตามคาดว่าการนำเทคโนโลยีเช็กหน้ากึ่งอัตโนมัติมา จะเริ่มใช้จริงประมาณเดือนกันยายนหรือตุลาคม และอาจไม่ทันในเกมแรกที่จะเปิดสนามในเดือนสิงหาคม 2567 

ที่มา bbc fifa

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• เทคโนโลยี SAOT ช่วยจับล้ำหน้ากึ่งอัตโนมัติ ที่จะใช้ในฟุตบอลโลก 2022
• ส่องเทคโนโลยีกับวงการฟุตบอลไทย เมื่อ อิชิอิ ไลฟ์สด รายชื่อทีมชาติไทย
• รู้จักนวัตกรรมเครื่องปรับอากาศ - แอร์เครื่องแรกของโลก จาก วิลลิส แคเรียร์