คนไทยเชื่อข่าวจาก AI อันดับ 2 ของโลก - รู้สึก “สบายใจ” กับข่าวจาก AI มากเกินไป ?

24 มิ.ย. 2568 สภาการสื่อมวลชนแห่งชาติ ร่วมกับ สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย สมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์ คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ภาคีโคแฟค (ประเทศไทย) และ ThaiPBS จัดเสวนา Side-Event “UNESCO Global Forum on the Ethics of AI 2025” ที่ห้องประชุม ดร.เทียม โชควัฒนา อาคารมงกุฎสมมุติวงศ์ คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ในเวทีเสวนา “AI กับจริยธรรมสื่อมวลชน : เมื่ออัลกอริทึมมีอิทธิพลต่อความจริง”  โดยสภาการสื่อมวลชนแห่งชาติ มีข้อมูลชี้ว่า ประเทศไทยคืออันดับ 2 ของโลก (38%)  ที่ประชาชนเชื่อถือข่าวหรือข้อมูลที่มาจาก AI รองจากอินเดีย (44%)  และนำหน้าอินโดนีเซีย อันดับ 3  (37%)  แอฟริกาใต้ อันดับ 4 (34%)  

สิ่งที่น่ากังวลคือ คนไทยจำนวนมาก ไม่มีการตั้งคำถาม ต่อแหล่งที่มาหรือความถูกต้องของข้อมูล ซึ่งอาจสะท้อนว่า “ยังขาดวิจารณญาณในการเสพข่าว”

“ต้องใช้ AI อย่างมีจริยธรรม” – ข้อเสนอ 3 ระดับจากผู้เชี่ยวชาญ

ดร.ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย ผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์ และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ   (เนคเทค) เสนอแผนการใช้ AI อย่างรับผิดชอบใน 3 ระดับ:

ระดับประเทศ: เร่งออกกฎหมายเช่น Thai AI Act เพื่อกำกับดูแล
ระดับประชาคม: สร้างแนวปฏิบัติ (Best Practice) เพื่อรักษางานมนุษย์
ระดับประชาชน: พัฒนาทักษะการอยู่ร่วมกับ AI ให้รู้เท่าทัน และใช้ได้อย่างมีประโยชน์

ทำไมคนไทยจึงเชื่อ AI ง่าย ? 

รศ.ดร.อลงกรณ์ ปริวุฒิพงศ์ รองคณบดี คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  อธิบายว่า AI ช่วยให้ข่าวผลิตเร็วขึ้น และมักดู “น่าเชื่อถือ” เพราะจับต้องไม่ได้ แต่ความจริงคือ AI เพียงแค่ “รีไซเคิลข้อมูลเก่า” — ผู้ใช้จึงต้องหัดตั้งคำถาม เช่น

“ข้อมูลนี้มาจากแหล่งใด?”
“ถูกตรวจสอบแล้วหรือยัง?”
“มันคือข้อเท็จจริง หรือแค่ข้อมูลที่ฟังดูดี?”

ที่น่าห่วงคือ ผู้คนเริ่มละทิ้งการใช้เหตุผล (Reasoning) และวิเคราะห์น้อยลง กลายเป็น “ผู้เสพข่าวแบบไม่คิด” มากขึ้น

 ไทยยังขาด “DQ” และการรู้เท่าทันสื่อ

นายระวี ตะวันธรงค์ กรรมการจริยธรรม สภาการสื่อมวลชนแห่งชาติ เปิดเผยผลสำรวจจาก https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/sites/default/files/2025-06/Digital_News-Report_2025.pdf ชี้ว่าคนไทยมีแนวโน้ม “เชื่อง่าย” กับข้อมูล ไม่ว่าส่งมาจาก AI อินฟลูเอนเซอร์ หรือ Tiktok โดยไม่ตรวจสอบว่าเป็นข่าวจากแหล่งใด

“ข่าวปลอมยังวิ่งอยู่ เพราะเราไม่ได้คิดว่าอะไรจริง – ปลอม แต่เชื่อเพราะใครส่งมา”
“เราต้องมีการศึกษาตั้งแต่ระดับกระทรวง เพื่อให้คนไทยรู้เท่าทันเทคโนโลยี ไม่ใช่แค่ใช้เป็น”

โลกของคอนเทนต์กำลังมีผู้เล่นใหม่: อินฟลูเอนเซอร์ vs สำนักข่าว 

นายนันทสิทธิ์ นิตย์เมธา นายกสมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์ ตั้งข้อสังเกตว่า…

สำนักข่าวลงทุนทำข่าวคุณภาพ แต่ “อินฟลูฯ เอาไปเล่า” แล้วได้ Engagement มากกว่า 
เอเจนซี่โฆษณาเลือกจ่ายเงินให้ฝั่งที่สร้างยอดดู ไม่ใช่คนทำข่าวต้นฉบับ 
ส่งผลให้สื่อหันไปเน้นหัวข้อที่ “เรียกยอด” มากกว่าสร้างความเข้าใจ

ทางออก? ต้องเริ่มจาก “ลิขสิทธิ์” – หากใช้ AI ดึงเนื้อหาไปใช้ ต้องจ่ายค่าใช้สิทธิ์ให้เจ้าของข่าว

 บทสรุป: เมื่อ AI กลายเป็น “อวัยวะที่ 33” ของมนุษย์ 

AI จะอยู่กับเราต่อไป — คำถามคือ “จะอยู่ร่วมกันอย่างมีจริยธรรมได้อย่างไร?” สื่อควรมีแนวปฏิบัติการใช้ AI ที่ชัดเจน

ประชาชนควรฝึก Critical Thinking ตั้งคำถามกับทุกสิ่งที่เห็น

สังคมควรสร้างภูมิคุ้มกันให้รู้เท่าทัน ไม่หลงเชื่อง่ายกับ “ความจริงที่ถูกสร้างขึ้น”