ม้าน้ำนับล้านตัวหายไปจากธรรมชาติ ถูกค้าเป็นยาแผนโบราณในเอเชีย

รายงานจากผลการศึกษาใหม่ที่ตีพิมพ์ใน Conservation Biology ซึ่งได้ตรวจสอบข้อมูลการยึดสัตว์ป่าทั่วโลกตั้งแต่ปี 2010 ถึง 2021 พบว่า ส่วนหนึ่งของสัตว์เหล่านั้นมักจะมี 'ม้าน้ำ' ทั้งมีชีวิตหรือตายแล้วที่ถูกซุกซ่อนอยู่ในกระเป๋าเดินทางหรือผ่านการขนส่งทางทะเลใน 62 ประเทศ ส่วนใหญ่มุ่งหน้าไปยังตลาดยาแผนโบราณในเอเชีย

แต่ปัจจุบันเอเชียไม่ใช่ปลายทางเพียงแห่งเดียวอีก่อไป เมื่อนักวิจัยพบว่ายุโรปและละตินอเมริกาก็มีตัวเลขของการลักลอบค้าสัตว์ป่ารวมถึงม้าน้ำที่เพิ่มสูงขึ้นเช่นกัน นอกจากนี้ในบันทึกจากการจับกุมกว่า 300 ครั้ง นักวิจัยกล่าวว่าสิ่งที่พวกเขารายงานออกมาเป็นเพียงแค่ยอดเล็กๆ ของภูเขาน้ำแข็งเท่านั้น 

โดยตัวเลขของม้าน้ำที่ถูกพบระหว่างการลักลอบนำเข้ามีมากกว่า 5 ล้านตัว ซึ่งมีมูลค่าการซื้อขายกว่า 1.8 ล้านยูโร หรือราว 66 ล้านบาท

ม้าน้ำนับเป็นสัตว์ที่ได้รับความนิยมในตำหรับยาแผนโบราณมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในจีนและฮ่องกง ซึ่งพวกมันจะถูกทําให้แห้ง บดเป็นผง และใช้ในการรักษาโรคต่างๆ ตั้งแต่โรคหอบหืดไปจนถึงความภูมิแพ้ พวกมันยังถูกแลกเปลี่ยนเป็นของที่ระลึกที่มีมูลค่าสูงด้วย

การค้าม้าน้ำระหว่างประเทศนั้นถูกกฎหมายภายใต้สนธิสัญญา CITES ซึ่งเป็นข้อตกลงที่ได้รับการยอมรับจาก 184 ประเทศ รวมถึงสหภาพยุโรปทั้งหมด แต่จะได้รับอนุญาตก็ต่อเมื่อใบอนุญาตพิสูจน์ได้ว่าการส่งออกจะไม่เป็นอันตรายต่อประชากรม้าน้ำโดยรวมในธรรมชาติ

อย่างไรก็ตาม กลุ่มผู้ลักลอบค้าสัตว์ก็มักจะใช้ช่องโหว่ของใบอนุญาติและการบังคับใช้กฎหมายที่ไม่เข้มงวดในการเปลี่ยนเส้นทางการค้า และลักลอบนำม้าน้ำไปขายควบคู่กับสินค้าอื่นๆ เช่น เกล็ดแพงโกลิน และงาช้าง

ในเดือนกุมภาพันธ์การปราบปรามการค้าสัตว์ป่าทั่วโลกได้ยึดสัตว์มีชีวิต 20,000 ตัว ตั้งแต่ลูกเสือไปจนถึงนกหายาก ขณะที่รายงานของสหประชาชาติปี 2024 พบว่ามีสัตว์มากกว่า 4,000 สายพันธุ์ที่ได้รับผลกระทบจากการค้าสัตว์ป่าจนทําให้สายพันธุ์หายากบางชนิดสูญพันธุ์

ปัญหาคือสัตว์ทะเลมักจะได้รับความสนใจน้อยกว่าและได้รับการคุ้มครองน้อยกว่าสัตว์ที่อาศัยอยู่บนบก แต่การหายไปอย่างเงียบๆ ของพวกมันกำลังส่งผลกระทบต่อทุกอย่างตั้งแต่ที่อยู่อาศัยของปะการังไปจนถึงการดํารงชีวิตของชุมชนชายฝั่งที่ต้องพึ่งพาอาหารหรือการค้าจากทะเล

ทีมวิจัยระบุว่า วิธีแก้ปัญหานี้คือทุกประเทศต้องยกระดับการป้องปรามที่เข้มงวด การบังคับใช้กฎหมายที่เข้มแข็ง และการลงโทษที่เหมาะสม ขณะเดียวกันก็จําเป็นต้องสนับสนุนทางเลือกที่ยั่งยืน เช่น การควบคุมการค้าม้าน้ำที่ถูกกฎหมายเพื่อปกป้องประชากรของพวกมันต่อไป