รู้จัก! ชุมชนรักษ์โลกบุรีรัมย์ ทอผ้าไหมขายอินทรีย์ครบวงจร ต้นน้ำ-ปลายน้ำ

โดยปกติแล้วค่านิยมของคนต่างจังหวัดมักจะเข้ามาหางานทำในเมืองใหญ่ เพื่อมีรายได้ที่มากขึ้นมาเลี้ยงดูครอบครัว แต่ปัจจุบัน…ไม่ได้ใช่แบบนั้นเสียเสมอไป เพราะมีหลายชุมชนที่ได้สร้างความเข้มแข็งให้กับตัวเอง ด้วยการสร้างอาชีพ สร้างรายได้ร่วมกันในชุมชน ผลิตสินค้าออกจำหน่ายสร้างรายได้แบบไม่ต้องพึ่งพาการเข้าเมืองใหญ่มาหางานทำ ได้อยู่กับครอบครัว คนที่รัก อยู่กับธรรมชาติ วิถีชีวิตแบบเรียบง่าย พอเพียง พออยู่ พอกิน พอใช้

 

จากทริป TCP Spirit คณะเศษสร้าง ปี 3 เจาะลึกเศรษฐกิจหมุนเวียนในธรรมชาติ โดย TCP Spirit ปี 2567 จัดขึ้นที่จ.บุรีรัมย์ นำทัพโดย “สราวุฒิ อยู่วิทยา” ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร กลุ่มธุรกิจ TCP ทำให้ #SPRiNG ได้เห็นอีกหนึ่งชุมชนที่เข้มแข็งและสามารถพึ่งพาตัวเองได้ นั่นก็คือ ชุมชนต้นแบบบ้านหัวสะพาน ตำบลบ้านยาง อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์ โดยผู้คนในชุมชนที่นี่นอกจากทำนาแล้ว ยังมีการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม การทอผ้า เป็นวิถีชีวิตของผู้คนในชุมชนมาอย่างช้านาน

โดยชุมชนดังกล่าวมีการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืนในการทอผ้าไหม และมีการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมแบบอินทรีย์ ใช้ปุ๋ยจากขี้วัวและฟางเพื่อคงสภาพดิน ช่วยให้หนอนไหมกินใบหม่อนที่สามารถปลูกซ้ำได้ เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับของเสียที่ได้ในกระบวนการผลิต และแปรรูปรังไหมและหนอนไหม

ทั้งนี้ในปัจจุบันปัจจุบันผ้าไหมบ้านหัวสะพานได้รับการพัฒนาภูมิปัญญา ด้วยความตั้งใจของกลุ่มฯ ที่จะอนุรักษ์ และฟื้นฟูวัฒนธรรมท้องถิ่น จึงได้มีการรวมกลุ่มจัดตั้งสหกรณ์ฯ อีกทั้งยังได้รับการสนับสนุนจากรมหม่อนไหม ได้ดำเนินธุรกิจด้านการปลูกหม่อนการเลี้ยงไหมวัยอ่อน การเลี้ยงไหมวัยแก่ และการผลิตเส้นไหมให้ได้ตามมาตรฐานเส้นไหมหัตถกรรมพร้อมการบริหารจัดการดักแด้ไหม

จนทำให้มีวิถีชีวิตที่เป็นอัตลักษณ์ในการทอผ้าไหม อีกทั้งยังเป็นชุมชนที่มีการทอผ้าไหมทุกครัวเรือน ครบทุกขั้นตอน ตั้งแต่ปลูกหม่อนเลี้ยงไหม จนกระทั่งทอผ้าเป็นผืนผ้า เพิ่มมูลค่า ราคาจะอยู่ที่ 3,000 – 4,000 บาท ต่อผืน สร้างรายได้ให้กับชุมชน ทำให้คนรุ่นใหม่ไม่ได้ออกไปหางานทำในเมืองใหญ่ มีงานทำที่ถิ่นฐานบ้านเกิด

พร้อมกันนี้จะพามาดูว่ากว่าจะเป็นผ้าไหม การเลี้ยงไหม และสาวไหม ต้องมีกระบวนการอะไรบ้าง

• ทำความสะอาดและอบสารเคมีฆ่าเชื้อโรงเลี้ยงไหม และอุปกรณ์การเลี้ยงไหมก่อนการเลี้ยงไหม 1 สัปดาห์วงจรชีวิตจากไข่จนเป็นผีเสื้อไหม 41-51 วัน
• -ไข่เป็นตัวหนอน 10-12 วัน หนอนไหมจนสุก 19-25 วัน ลอกคราบ 4 ครั้ง
• ไหมสุกโปร่งแสง มูลสีเขียวอ่อน หยุดกิน เดินเร็ว หัวส่าย ระยะนี้ต้องเก็บไหมสุกเข้าจ่อ (อุปกรณ์ในการให้ตัวไหมทำรัง)
• ไหมพ่นเส้นใยออกมาห่อหุ้มตัวทำรัง 2 วัน เมื่อไหมเป็นดักแด้อยู่ในรัง 5-6 วัน ต้องลอกรังไหมออกจากจ่อเพื่อนำไปจำหน่ายหรือไปสาวเส้นไหมดักแด้อายุ 10-12 วันกลายเป็นผีเสื้อไหมเจาะรังออกมาผสมการกินและการขับถ่ายและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับหนอนไหม กินใบหม่อนวันละ 4 มื้อ 06.00 น., 11.00 น., 16.00 น. และ 20.00 -21.00 น.
• ถ่ายมูล 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน โดยยกตาข่ายถ่ายมูลเททิ้งโรยแกลบเผาสารเคมี หรือปูนขาว ลดความชื้นอุณหภูมิ 25-28 องศาเซลเซียส และความชื้น 80- 90% จะเหมาะสมสำหรับเลี้ยงไหมสาวไหม หรือ การดึงเส้นใยออกจากรังไหมหลายๆ รังรวมเป็นเส้นเดียว
• ต้มรังไหมแล้วใช้ไม้เขี่ยรังไหมให้เส้นไหมผ่านขึ้นในรอก และดึงไปพักในกระบุง แล้วนำไปกรอให้เป็นไจไหมที่มีขนาดเส้นรอบวง 150 เซนติเมตร และมีน้ำหนัก 100 กรัม

สำหรับคุณลักษณะสำหรับการตรวจสอบคุณภาพมาตรฐานเส้นไหม มีดังนี้

• ลักษณะเส้นไหมไม่เรียบ ได้แก่

-เส้นไหมมีปุ่ม ปม มีลักษณะเป็นจุดจุดกลม และเป็นรูปแบบอื่น

- เส้นไหมมีความหนามาก

• ลักษณะเล่นใหม่ไม่รวมตัวกลม ได้แก่

-เส้นไหมแตกตรงกลางเส้น

-เส้นไหมแตกที่ผิวเส้นไหม หรือมีรูทะลุ

-พบขนมาๆบนเส้นไหม มีความยาวมากว่า 1.5 เซนติเมตร

• ลักษณะเส้นไหมไม่สม่ำเสมอ ได้แก่

-การต่อเส้นไหมที่ขาด แล้วเส้นไหมไม่เท่กัน

-เส้นไหมมีขนาดใหญ่ หรือเล็กกว่าขนาดเส้นไหมในภาพรวมมากว่า 1 มิลลิเมตร

• ลักษณะสีเส้นไหมไม่สม่ำเสมอ ได้แก่

- เส้นไหมมีสีแตกต่างจากเส้นไหมอื่น

• ลักษณะสีเส้นใหม่ไม่สะอาด ได้แก่

-มีดิน เศษดักแด้ เศษเปลือกรังไหมชั้นไหมชั้นบอกติดอยู่

-มีเส้นฝอยของไหม ติดอยู่

- มีสีดำ หรือสีอื่นติดอยู่

-มีก้อนเชริชินยึดจับเป็นก้อนบนเส้นไหม

ทั้งหมด คือตัวอย่างชุมชนรักษ์โลก ต้นแบบที่ปลูกหม่อน เลี้ยงไหม ทอผ้าไหมขาย แบบเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม สร้างเงิน สร้างงาน ไม่ให้คนในพื้นที่ต้องออกมาหางานทำในเมืองได้ มาช่วยกันพัฒนาถิ่นฐานบ้านเกิดได้

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ส่องโมเดล "ผลิตภัณฑ์นมยุโรป"ที่ยั่งยืนจากไอร์แลนด์ หนุนส่งออกสินค้ารักษ์โลก

• รู้หรือไม่? ลูกค้า 64% ชี้ความยั่งยืนสำคัญ! 12% ยินดีจ่ายซื้อสินค้ารักษ์โลก

• 3 ก.ค. วันปลอดถุงพลาสติกสากล ภาคธุรกิจรวมพลังลดขยะพลาสติก ชูสินค้ารักษ์โลก