ภัยร้ายหน้าร้อน! 6 กลุ่มเสี่ยงเจอ “ฮีทสโตรก” อันตรายถึงขึ้นวิกฤต

แพทย์หญิงวรยา  เหลืองอ่อน ผู้อำนวยการ สคร.4 สระบุรี กล่าวว่า  จากการพยากรณ์สภาพภูมิอากาศตลอดช่วงเดือนเมษายน ประเทศไทยมีอากาศร้อนถึงร้อนจัดทั่วทุกพื้นที่ รวมถึงพื้นที่รับผิดชอบของ สคร.4 ด้วยเช่นกัน ทำให้ประชาชนอาจเจ็บป่วยจากอากาศร้อนได้ โดยเฉพาะโรคฮีทสโตรก (Heat stroke) ซึ่งเป็นภาวะวิกฤต ร่างกายไม่สามารถปรับตัว หรือควบคุมระดับความร้อนภายในร่างกายจากผลของสภาพอากาศที่ร้อนจัด

โดยอาการสำคัญของโรคฮีทสโตรก คือ ตัวร้อน อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้นเรื่อยๆ จนเกิน 40 องศาเซลเซียส หน้ามืด เพ้อ กระสับกระส่าย มึนงง หายใจเร็ว หัวใจเต้นผิดจังหวะ ชักเกร็ง ช็อก จนถึงหมดสติ และหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจทำให้เสียชีวิตได้

ทั้งนี้ 6 กลุ่มเสี่ยง ที่ต้องป้องกันตนเองจากภาวะฮีทสโตรก คือ

1. ผู้ที่ทำงานหรือทำกิจกรรมกลางแดด เช่น ออกกำลังกาย นักกีฬากอล์ฟ เกษตรกร ทหารใหม่ฝึกกำลังพล

2. เด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบและผู้สูงอายุ เนื่องจากร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนได้ดีเท่าคนหนุ่มสาว

3. ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคความดันโลหิตสูง

4. คนอ้วน

5. ผู้ที่พักผ่อนไม่เพียงพอ เนื่องจากร่างกายของคนอ้วนและผู้ที่พักผ่อนไม่เพียงพอจะตอบสนองต่อความร้อนที่ได้รับช้ากว่าปกติ

6. ผู้ที่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยฤทธิ์ของแอลกอฮอล์จะทำให้เส้นเลือดฝอยใต้ผิวหนังขยายตัวได้มากขึ้น ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและเกลือแร่สูงกว่าคนที่ไม่ได้ดื่ม ในสภาพอากาศที่ร้อนจัด แอลกอฮอล์จะถูกดูดซึมเข้ากระแสเลือดได้รวดเร็ว และออกฤทธิ์กระตุ้นหัวใจให้สูบฉีดเลือดเร็วและแรงขึ้น มีผลทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น หัวใจต้องทำงานหนักเพื่อสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกาย อาจทำให้ช็อกและเสียชีวิตได้

การปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อเจอผู้ป่วยฮีทสโตรกตามอาการดังกล่าว

1. นำเข้าในที่ร่ม นอนราบยกเท้าสูงทั้งสองข้าง ถ้ามีการอาเจียนให้นอนตะแคงก่อนเมื่ออาเจียนแล้วให้นอนหงาย คลายเสื้อผ้าออก

2. ลดอุณหภูมิร่างกายลงโดยการใช้ผ้าชุบน้ำเย็นหรือน้ำแข็งประคบตามซอกลำตัว คอ รักแร้ เชิงกราน ศีรษะ หลังและขาหนีบ

3. ให้ดื่มน้ำหรือน้ำเกลือแร่เพื่อทดแทน แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด

ส่วนกรณีสื่อมวลชนเผยแพร่ข่าว ผู้ป่วยสงสัยเสียชีวิตจากโรคฮีทสโตรก อำเภอโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี ทางสคร.4 สระบุรีได้ร่วมกับสสจ.ลพบุรี ตรวจสอบแล้วพบว่าผู้ป่วยมีประวัติเป็นโรคประจำตัว ดื่มสุรา ไม่ทราบประวัติอาการของโรคฮีทสโตรกชัดเจนก่อนเสียชีวิต

การดูแลสุขภาพตนเอง เพื่อรับมือกับโรคฮีทสโตรก

1. ควรสวมใส่เสื้อผ้าสีอ่อน ระบายความร้อนได้ดี

2. อยู่ในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก ลดหรือเลี่ยงทำกิจกรรมที่ต้องออกแรงกลางแจ้งนานๆ

3. สวมแว่นกันแดด สวมหมวกปีกกว้าง กางร่ม

4. ควรดื่มน้ำให้มากกว่าปกติ เพื่อชดเชยการเสียน้ำในร่างกายจากเหงื่อออก

5. หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด

6. ไม่ทิ้งเด็ก ผู้สูงอายุ หรือสัตว์เลี้ยงไว้ในรถที่จอดไว้กลางแจ้ง เนื่องจากอุณหภูมิภายในรถจะสูงกว่าภายนอก

7. ผู้ที่ออกกำลังกายควรเลือกในช่วงเช้าหรือช่วงเย็น เนื่องจากเป็นช่วงที่อากาศไม่ร้อนมาก

8. ในผู้ที่มีโรคประจำตัวหากสงสัยผู้มีอาการเจ็บป่วยจากอากาศร้อน ควรให้การปฐมพยาบาลเบื้องต้นโดยให้ดื่มน้ำเย็นและเช็ดตัวด้วยน้ำเย็น ให้อยู่ในที่ระบายอากาศที่ดี

แต่ถ้าหากว่าผู้ป่วนมีอาการรุนแรงถึงขั้นหมดสติ ควรรีบนำส่งโรงพยาบาลทันที หรือโทรแจ้ง 1669 หากประชาชนต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสอบถามได้ที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด  สถานบริการสุขภาพในพื้นที่ หรือ สายด่วนกรมควบคุมโรค โทร.1422

ข้อมูลจาก สคร.4 สระบุรี / สำนักสื่อสารความเสี่ยงและพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพ / สสจ.ลพบุรี