พระไทยมีเงินเดือน เจ้าคุณแย้ม วัดไร่ขิงรับเงินเดือน 17,000 บาท

เมื่อพูดถึงรายได้ของพระสงฆ์ในประเทศไทย หลายคนมักนึกถึงปัจจัยหรือเงินบริจาคที่ญาติโยมถวายให้เท่านั้น ภาพลักษณ์ของพระสงฆ์ที่ดำรงตนอย่างสมถะพึ่งพาปัจจัยไทยทานทำให้เรื่องการมี "เงินเดือน" ของพระสงฆ์อาจเป็นเรื่องที่อยู่นอกความรับรู้ของคนทั่วไป อย่างไรก็ตาม จากกรณีข่าวเมื่อไม่นานมานี้เกี่ยวกับ พระธรรมวชิรานุวัตร (แย้ม กิตฺตินฺธโร) เจ้าอาวาสวัดไร่ขิง จ.นครปฐม และเจ้าคณะภาค 14 ที่เดินทางเข้ามอบตัวหลังมีรายงานว่าจะถูกดำเนินคดีในความผิดฐานทุจริตยักยอกเงินวัดจำนวน 300 ล้านบาท กรณีดังกล่าวได้จุดประเด็นคำถามในสังคมเกี่ยวกับที่มาและจำนวนเงินจำนวนมากที่อาจผ่านมือเจ้าอาวาส ซึ่งนำไปสู่การเปิดเผยข้อเท็จจริงอีกด้านหนึ่งเกี่ยวกับระบบสนับสนุนทางการเงินสำหรับพระสงฆ์บางรูป นั่นคือการที่พระสงฆ์ไทยบางตำแหน่งได้รับเงินเดือนประจำจากรัฐบาล

พระสงฆ์ในประเทศไทยมีเงินเดือนประจำด้วย เงินเดือนนี้มีชื่อเรียกว่า "อัตรานิตยภัต" ซึ่งรัฐบาลเป็นผู้จ่ายเงินจำนวนนี้เพื่อสนับสนุนเป็นค่าภัตตาหารประจำ เงินนิตยภัตนี้ไม่ได้จ่ายให้พระสงฆ์ทุกรูป แต่จะจ่ายให้ตามความเหมาะสมแด่พระสังฆาธิการ พระสมณศักดิ์ พระเปรียญธรรม 9 ประโยค และพระเลขานุการ อัตราเงินเดือนพระสงฆ์ (นิตยภัต) ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน อ้างอิงจากมติคณะรัฐมนตรีเมื่อปี 2554 ซึ่งกำหนดให้แก่พระที่มีสมณศักดิ์ทั้งหมด 76 สมณศักดิ์

อัตรานิตยภัตจะแตกต่างกันไปตามตำแหน่งและสมณศักดิ์ โดยมีตั้งแต่ตำแหน่งสูงสุดคือสมเด็จพระสังฆราชเจ้า ไปจนถึงเลขานุการเจ้าคณะตำบล เพื่อให้เห็นภาพ รายละเอียดอัตรานิตยภัตสำหรับบางตำแหน่ง มีดังนี้

1. สมเด็จพระสังฆราชเจ้า: 37,700 บาท
2. สมเด็จพระสังฆราช: 34,200 บาท
3. ผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช: 30,800 บาท
4. สมเด็จพระราชาคณะ: 27,400 บาท
5. กรรมการมหาเถรสมาคม: 23,900 บาท
6. เจ้าคณะใหญ่หนต่างๆ (มหานิกาย/ธรรมยุต): 23,900 บาท
7. พระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นหิรัณยบัฏ: 20,500 บาท
8. เจ้าคณะภาค: 17,100 บาท
9. แม่กองบาลี: 17,100 บาท
10. แม่กองธรรม: 17,100 บาท
11. รองเจ้าคณะภาค: 13,700 บาท
12. พระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นสัญญาบัตร: 13,700 บาท
13. พระราชาคณะชั้นธรรม: 13,700 บาท
14. เจ้าคณะจังหวัด: 10,300 บาท
15. พระราชาคณะชั้นเทพ: 10,300 บาท
16. พระราชาคณะเจ้าคณะจังหวัด: 10,300 บาท
17. พระเปรียญธรรม 9 ประโยค: 4,100 บาท
18. เลขานุการเจ้าคณะตำบล: 1,200 บาท

จากกรณีของ พระธรรมวชิรานุวัตร หรือ "เจ้าคุณแย้ม" นั้น ท่านดำรงตำแหน่งสำคัญหลายตำแหน่งในทางการปกครองคณะสงฆ์ เช่น เจ้าคณะภาค 14 ซึ่งดูแลคณะสงฆ์ในพื้นที่ 4 จังหวัด (นครปฐม สุพรรณบุรี กาญจนบุรี สมุทรสาคร) ในตำแหน่งเจ้าคณะภาคนี้ ท่านจะได้รับเงินนิตยภัตในอัตรา 17,100 บาท ต่อเดือน นอกจากนี้ ท่านยังดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาสวัดไร่ขิง ซึ่งเป็นพระอารามหลวงใน จ.นครปฐม และเป็นพระอุปัชฌาย์ รวมถึงตำแหน่งที่เกี่ยวกับการศึกษาคณะสงฆ์ เช่น ผู้อำนวยการวิทยาลัยสงฆ์พุทธปัญญาศรีทวารวดี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (มจร วัดไร่ขิง) และรองแม่กองธรรมสนามหลวง ประจำหนกลาง แหน่งเจ้าคณะภาคนั้นมีอัตรานิตยภัตที่ชัดเจนตามที่ระบุไว้ในรายการ โดยทั่วไปแล้วพระสงฆ์ที่ดำรงหลายตำแหน่งมักจะได้รับนิตยภัตตามตำแหน่งที่มีอัตราสูงสุดที่ท่านมีสิทธิ์ได้รับ

อย่างไรก็ตาม นอกเหนือจากเงินนิตยภัตนี้ พระสงฆ์โดยทั่วไปยังคงได้รับปัจจัยจากญาติโยมผู้มีจิตศรัทธาถวายอยู่ กรณีที่เกิดขึ้นกับเจ้าอาวาสวัดไร่ขิงได้นำไปสู่คำถามในวงกว้างว่าพระสงฆ์ระดับเจ้าอาวาสพระอารามหลวงนั้นมีเงินรายได้จากแหล่งอื่นอีกหรือไม่ นอกเหนือจากปัจจัยที่ญาติโยมถวาย ซึ่งประเด็นนี้แหล่งข้อมูลที่ให้มาไม่ได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับแหล่งรายได้อื่นๆ ที่เป็นไปได้ เพียงแต่ระบุว่ามีการวิพากษ์วิจารณ์และตั้งคำถามถึงเรื่องนี้ รายงานข่าวยังระบุว่า กรณีการนำเงินไปเล่นพนันออนไลน์ (ตามที่ถูกกล่าวหา) นั้น เป็นเงินของวัด ไม่ใช่เงินงบประมาณแผ่นดิน

โดยสรุปแล้ว แม้ว่าพระสงฆ์ส่วนใหญ่จะพึ่งพาปัจจัยจากญาติโยมเป็นหลัก แต่พระสงฆ์ในตำแหน่งสำคัญ มีสมณศักดิ์ หรือผู้ที่สำเร็จการศึกษาบาลีชั้นสูงบางระดับ จะได้รับเงินเดือนประจำจากรัฐบาลเรียกว่า "อัตรานิตยภัต" เงินจำนวนนี้จ่ายเพื่อสนับสนุนค่าภัตตาหารประจำ การที่หลายคนอาจไม่ทราบเรื่องนี้สะท้อนให้เห็นว่ากลไกการสนับสนุนทางการเงินสำหรับพระสงฆ์บางรูปนั้นมีความซับซ้อนกว่าที่รับรู้กันในวงกว้าง กรณีข่าวที่เกิดขึ้นเมื่อเร็วๆ นี้ได้เป็นตัวจุดประกายให้เกิดการตั้งคำถามและทำความเข้าใจเพิ่มเติมเกี่ยวกับเรื่องการเงินของพระสงฆ์ ซึ่งรวมถึงการมีอยู่ของเงินนิตยภัตนี้ด้วย

อ้างอิง

เงินเดือนพระสงฆ์