SHORT CUT
เมื่อ "ธุรกิจกาสิโนแสนล้าน" คือเครือข่ายที่โยงใยถึงนักการเมือง ข้าราชการ และผู้มีอิทธิพลข้ามชาติ รวมถึง "ฮุน เซน" ที่มีบทบาทสำคัญอยู่เบื้องหลังด้วย
เหตุการณ์ความตึงเครียดระหว่างไทย-กัมพูชา กรณีปัญหาข้อพิพาทบริเวณชายแดน นอกเหนือจากมิติความมั่นคงแล้วยังได้เปิดโปงให้เห็นผลประโยชน์มหาศาลที่ซุกซ่อนอยู่ใน 'ธุรกิจกาสิโน' มูลค่าหลักแสนล้านบาท
โดย "รายงานการวิจัยของศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน" เรื่อง เครือข่ายชนชั้นนำทางเศรษฐกิจการเมืองและผลกระทบของบ่อนกาสิโนตามชายแดนไทย-กัมพูชา พบว่า การลงทุนบ่อนกาสิโนตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา นั้น เกิดขึ้นภายใต้เครือข่ายทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ ประกอบด้วย 2 กลุ่มหลัก คือ
1.กลุ่มชนชั้นนำทางเศรษฐกิจ ซึ่งได้แก่ นักธุรกิจท้องถิ่น นักธุรกิจจากกรุงเทพฯ และนักธุรกิจข้ามชาติจากประเทศสิงคโปร์ มาเลเซีย
2.กลุ่มชนชั้นนำทางการเมือง ประกอบด้วยนักการเมืองท้องถิ่นตั้งแต่ระดับองค์การบริหารส่วนจังหวัดขึ้นไป และนักการเมืองของประเทศกัมพูชา ตั้งแต่นายกรัฐมนตรีจนถึงผู้ว่าราชการจังหวัด
กรณีศึกษาที่ชัดเจนคือ 'บ่อนกาสิโนเกาะกง' ของโรงแรมเกาะกงรีสอร์ท ที่เป็นเจ้าของโดย "ออกญา ลี ยงพัด" มีชื่อไทยว่า "พัด สุภาภา" หรือ "เสี่ยพัด" สมาชิกวุฒิสภาและนักธุรกิจชาวกัมพูชา ซึ่งเป็นเจ้าของ บริษัท แอลวายพีกรุป (LYP Group) บริษัทขนาดใหญ่ของกัมพูชา ครอบครองพื้นที่นับหมื่นไร่ เป็นอาณาจักรทางธุรกิจภายใต้บริษัทกลุ่มลี ซอ
ขณะที่งานวิจัยระบุด้วยว่า "ฮุน เซน" มีบทบาทในการออกนโยบายอนุญาตให้เปิดบ่อนกาสิโน และมีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับ "เสี่ยพัด" ซึ่งถูกนิยามว่าเป็นกระเป๋าเงิน และเป็นผู้อยู่เบื้องหลังชัยชนะในการแข่งขันทางการเมืองของฮุนเซ็น จนได้รับการแต่งตั้งเป็น "ออกญา ลีย ยงพัด" ซึ่งเป็นเครื่องราชย์สูงสุดของกัมพูชา
ปัจจุบันกัมพูชามีกาสิโนประมาณ 150 แห่ง กลายเป็นประเทศที่มีกาสิโนมากที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่บริเวณชายแดนติดกับประเทศไทย แหล่งใหญ่ที่สุดคือปอยเปตที่ติดกับอำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว ซึ่งคาดว่ากลุ่มนักพนันมากกว่าร้อยละ 80 เป็นชาวไทย
กาสิโนสำคัญในปอยเปต ได้แก่
- Grand Diamond City มีนายวัฒนา อัศวเหม อดีตนักการเมืองชื่อดังจากสมุทรปราการเป็นเจ้าของ โดยเข้าซื้อกิจการปี 2544 ด้วยมูลค่าประมาณ 700 ล้านบาท และเคยประกาศขายในปี 2564 ด้วยราคา 1.2 หมื่นล้านบาท
- Holiday Poipet ซึ่งเป็นการร่วมทุนระหว่างนักธุรกิจอินโดนีเซีย จีนมาเก๊า และไทย
- Star Vegas & Club ของนักธุรกิจน้ำมัน ร่วมทุนกับชาวไต้หวันและน้องชายอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมกัมพูชา
ส่วนพื้นที่ร้อนอื่นๆ ได้แก่ เกาะกงที่ติดกับอำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด, ไพลินและช่องจอม ที่มีโรยัลฮิลล์และโอเสม็ดรีสอร์ตตั้งอยู่ และบ่อนกาสิโนใหม่ที่ช่องสะงำ จังหวัดศรีสะเกษ ซึ่งเป็นกลุ่มทุนจากประเทศจีน มีมูลค่าลงทุนราว 1,000 ล้านบาท
ขณะที่การถือครองกาสิโนชายแดนไทย-กัมพูชาเป็นเครือข่ายที่ซับซ้อน และมีกลุ่มผู้มีอิทธิพลหลายฝ่ายเกี่ยวข้อง เช่น
1. กลุ่มนักการเมืองไทย นำโดยวัฒนา อัศวเหม อดีต ส.ส.สมุทรปราการ 11 สมัย ฉายา "เจ้าพ่อปากน้ำ" เจ้าของ Grand Diamond City และ Poipet Resort ซึ่งปัจจุบันติดคดีจำคุก 10 ปี คดีทุจริตที่ดิน รวมถึงนักการเมืองท้องถิ่นสระแก้วที่ร่วมทุนใน Holiday Poipet
2. กลุ่มทหารและข้าราชการกัมพูชา มีน้องชายอดีตรัฐมนตรีกัมพูชาร่วมทุนใน Star Vegas & Club และ "ออกญาลึม เฮง" นักธุรกิจใหญ่กัมพูชา เจ้าของบ่อนสายตะกู ซึ่งมีความสัมพันธ์แน่นแฟ้นกับฮุน เซน และร่วมทุนกับนักธุรกิจสิงคโปร์ เจ้าของ Royal Hill
3. กลุ่มนักธุรกิจต่างชาติ ได้แก่ "นายโทนี่" นักธุรกิจอินโดนีเซีย เจ้าของ Holiday Palace และ Holiday Poipet, Chen Lip Keong นักธุรกิจมาเลเซีย เจ้าของ Naga World ผ่าน NagaCorp, นักธุรกิจจีนมาเก๊าที่ร่วมทุนหลายกาสิโน และกลุ่มทุนไต้หวันที่ร่วมลงทุนใน Star Vegas
4. กลุ่มนักธุรกิจไทย นำโดย "เสี่ยสมบูรณ์" อดีตเจ้าของ Star Vegas และ Star King (ก่อนขายต่อ) นักธุรกิจน้ำมันคอสโมออยส์ที่ถือหุ้นใน Star Vegas และนักธุรกิจท้องถิ่นสระแก้วที่ร่วมทุนในหลายกาสิโน
รูปแบบการลงทุนในบ่อนกาสิโนชายแดนยังมีลักษณะพิเศษ โดยนักลงทุนซึ่งเป็นผู้มีอิทธิพลของฝ่ายกัมพูชามักเข้ามา "ถือหุ้นลม" ด้วยการอาศัยการเป็นเจ้าของพื้นที่ ส่วนใหญ่จะเป็นผู้ที่มีอิทธิพลทางการเมืองในประเทศกัมพูชา ทั้งระดับท้องถิ่นและระดับชาติ
ปัญหาคือ การดำเนินธุรกิจบ่อนกาสิโนตามแนวชายแดนไม่ใช่เรื่องง่าย ผู้ประกอบการต้องจ่ายค่าส่วยให้กับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องทั้งฝั่งไทยและกัมพูชา เพื่ออำนวยความสะดวกในเรื่องต่างๆ เช่น เวลาเปิด-ปิดด่านชายแดน, หนังสือเดินทาง, การตรวจค้นสิ่งผิดกฎหมาย, และการนำเงินข้ามประเทศ
นอกจากนี้ บ่อนกาสิโนยังเป็นแหล่งฟอกเงินของกลุ่มชนชั้นนำไทยที่ทำธุรกิจผิดกฎหมาย โดยมีการสมคบคิดระหว่างชนชั้นนำที่จะฟอกเงินกับเจ้าของบ่อนกาสิโน ซึ่งมักเป็นลูกค้าระดับ VIP
นั่นหมายความว่า การลดเวลาเปิด-ปิดด่านถาวรและจุดผ่อนปรนตามแนวชายแดนทั้ง 7 จังหวัดทั่วประเทศ ตั้งแต่วันที่ 7 มิถุนายน 2568 ซึ่งเป็นผลจากข้อพิพาทชายแดนและการปะทะบริเวณช่องบก จังหวัดอุบลราชธานี ส่งผลกระทบโดยตรงต่อธุรกิจกาสิโนชายแดน โดยเฉพาะมาตรการที่จุดผ่านแดนการอรัญประเทศ - ปอยเปตปรับเวลาเปิด-ปิด: เป็น 08.00-16.00 น. และเขียนชัดเจน "ชาวไทยที่ไปเล่นพนันและท่องเที่ยว ห้ามออกนอกประเทศ"
มาตรการนี้อาจเป็นการตอกย้ำความพยายามในการควบคุมการพนันและปัญหาอาชญากรรมข้ามชาติที่มักเกิดขึ้นในพื้นที่ชายแดน แต่ในอีกแง่หนึ่ง ก็สะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์อันซับซ้อนระหว่างอำนาจรัฐ ผลประโยชน์ทางธุรกิจ และเครือข่ายอิทธิพลที่เชื่อมโยงกันระหว่างสองประเทศ