ตระกูลชินวัตร - ฮุน เซน ความสัมพันธ์แตกหักขั้นรุนแรง เพราะเหตุใด ?
อะไรเป็นสาเหตุให้ความสัมพันธ์ 33 ปีของ 2 ตระกูลใหญ่แห่งอาเซียน อย่าง "ชินวัตร" และ "ตระกูลฮุน" แหลกสลาย ขาดสะบั้น และ อาจจะเลยจุดที่จะไปฟื้นความสัมพันธ์เก่าๆได้อีกแล้ว
ภาพการเดินทางมาเยี่ยมเยือน ทักษิณ ชินวัตร ถึง "บ้านจันทร์ส่องหล้า" ของสมเด็จอัครมหาเสนาบดีเดโช ฮุน เซน หรือที่คนไทยเรียกว่า "ฮุนเซน" เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2567 เคยเป็น "ภาพหวาน" สัญลักษณ์ที่ยืนยันความสัมพันธ์ฉันมิตรที่ยืนยาวกว่า 3 ทศวรรษ แต่เพียงปีกว่าให้หลัง สายสัมพันธ์ที่ครั้งหนึ่งเคยถูกยกย่องว่าเป็น "พี่น้องร่วมสาบาน" กลับขาดสะบั้นไม่เหลือชิ้นดี ท่ามกลางข่าวฉาวคลิปเสียงหลุดและปัญหาความตึงเครียดบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา
นับเป็นการปิดฉากหนึ่งในพันธมิตรทางการเมืองส่วนบุคคลที่ทรงอิทธิพลที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
จุดเริ่มต้นแห่งสายสัมพันธ์: ธุรกิจและการทูต
สายใยความสัมพันธ์ระหว่างทักษิณและฮุน เซน ก่อตัวขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2535 ในยุคที่นายทักษิณเป็นนักธุรกิจที่เข้าไปบุกเบิกการลงทุนด้านโทรคมนาคมในประเทศกัมพูชา ความสัมพันธ์ได้พัฒนาขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ เมื่อนายทักษิณเข้ารับตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศในรัฐบาลของนายชวน หลีกภัย (พ.ศ. 2537-2538) ซึ่งในขณะนั้น เขาได้มีบทบาทสำคัญในการกระชับความสัมพันธ์ทวิภาคี ผ่านโครงการความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจและวิชาการแก่กัมพูชามูลค่ากว่า 244 ล้านบาท
เมื่อทักษิณก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ผูู้นำประเทศในปี 2544 ความสัมพันธ์ระดับผู้นำยิ่งทวีความแน่นแฟ้นมัดเกลียวแน่น มีการแลกเปลี่ยนการเยือนอย่างเป็นทางการหลายครั้ง สะท้อนถึงยุคทองของความร่วมมือระหว่างรัฐบาลไทยและกัมพูชา
มิตรแท้ในยามยาก: เมื่อกัมพูชาคือ "บ้านหลังที่สอง"
จุดเปลี่ยนที่สำคัญที่สุดในความสัมพันธ์ของทั้งสองเกิดขึ้นหลังเหตุการณ์รัฐประหารปี 2549 ซึ่งทำให้ ทักษิณจำเป็นต้องลี้ภัยทางการเมืองในต่างประเทศ สมเด็จฯ ฮุน เซน ซึ่งดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีกัมพูชาในขณะนั้น ได้แสดงจุดยืนอย่างชัดเจนในการให้การสนับสนุนทักษิณอย่างเต็มกำลัง
ในปี 2552 รัฐบาลกัมพูชาได้แต่งตั้งให้นายทักษิณเป็นที่ปรึกษาด้านเศรษฐกิจของรัฐบาล พร้อมกับให้ที่พำนักในกรุงพนมเปญ ท่ามกลางเสียงวิพากษ์วิจารณ์และความตึงเครียดทางการทูตกับรัฐบาลไทยในยุคของ "นายกฯมาร์ก" อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ , สมเด็จฯ ฮุน เซน ได้ประกาศอย่างแข็งกร้าวว่าจะไม่ส่งตัวนายทักษิณในฐานะผู้ร้ายข้ามแดนให้แก่ทางการไทยอย่างเด็ดขาด
คำกล่าวของนายทักษิณที่ว่า "ในอาเซียนมีพี่น้อง 3 คนที่รักกันคือ สุลต่านบรูไน, ตนเอง และสมเด็จฮุน เซน เพราะตลอดเวลาที่ถูกรังแก ทั้ง 2 ประเทศเปรียบเสมือนบ้านอีกหลังของผมในยามยาก” ได้ตอกย้ำถึงความรู้สึกขอบคุณและความผูกพันที่เขามีต่อสมเด็จฯ ฮุน เซน
กัมพูชายังกลายเป็นเวทีทางการเมืองนอกประเทศให้กับนายทักษิณ โดยในปี 2554 เขาได้รับเชิญให้ไปบรรยายทางเศรษฐกิจ และที่สำคัญคือการเปิดพื้นที่ให้กลุ่ม นปช. หรือกลุ่มคนเสื้อแดง เดินทางข้ามชายแดนเพื่อไปจัดกิจกรรมปราศรัยและพบปะกับทักษิณ
จุดแตกหัก: คลิปเสียงปริศนาและรอยร้าวที่ไม่อาจประสานอีกแล้ว
แม้ความสัมพันธ์จะดูเหมือนดำเนินไปอย่างราบรื่นจนถึงการกลับมาประเทศไทยของนายทักษิณในปี 2566 และการมาเยือนของสมเด็จฯ ฮุน เซน ในปี 2567 แต่สถานการณ์กลับพลิกผันอย่างรวดเร็ว
ชนวนเหตุสำคัญเกิดขึ้นจากเหตุปะทะกันระหว่างทหารไทยและกัมพูชาบริเวณชายแดนจังหวัดอุบลราชธานี เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2568 ตามมาด้วยการเผยแพร่คลิปเสียงสนทนาทางโทรศัพท์ความยาวกว่า 9 นาที ที่ถูกระบุว่าเป็นเสียงของสมเด็จฯ ฮุน เซน และ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรีไทย ซึ่งสร้างแรงสั่นสะเทือนทางการเมืองอย่างรุนแรง
ผลกระทบจากเหตุการณ์ดังกล่าวปรากฏชัดเจน เมื่อ ทักษิณ ชินวัตร ได้กล่าวอย่างตรงไปตรงมาบนเวทีเสวนา "55 ปี NATION ผ่าทางตันประเทศไทย" เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2568 ถึงความสัมพันธ์กับผู้นำกัมพูชาว่า:
"ตอนนี้ ใช้คำว่า 'เคยเป็น' พี่น้อง กับสมเด็จฮุนเซน มาทำลูกผมขนาดนี้ ผมถึงกับช็อกเลย มันเกิดขึ้นได้อย่างไร ? เรารู้จักกัน คบกัน ไม่คิดจะเป็นอย่างนี้ เป็นอังเคิล เป็นบราเดอร์กันอยู่ ก็ต้องขอโทษพี่น้องว่า ขอโทษที่พลาดคบคนแบบนี้"
คำประกาศนี้ถือเป็นการปิดฉากความสัมพันธ์ที่ยาวนานกว่า 33 ปีอย่างเป็นทางการ จาก "พี่น้องร่วมสาบาน" และ "มิตรแท้ในยามยาก" ได้ กลายเป็นความสัมพันธ์ที่แตกร้าวและอาจไม่สามารถหวนคืนกลับมาดังเดิมได้อีกต่อไป อันเป็นบทสรุปที่น่าจับตามองถึงผลกระทบที่จะเกิดขึ้นต่อดุลยภาพทางการเมืองระหว่างไทยและกัมพูชาในอนาคต.
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
