'สิงโตในสวนสัตว์โจมตีผู้ดูแล' โศกนาฏกรรมที่เกิดบ่อยกว่าที่คิด

จากเหตุการณ์สิงโตในสวนสัตว์แห่งหนึ่งของกรุงเทพ โจมตีผู้ดูแลสวนสัตว์อย่างรุนแรงจนเสียชีวิต สร้างความสลดใจแก่นักท่องเที่ยวและผู้คนที่ติดตามข่าวสารทั่วประเทศ แม้จะยังไม่มีการยืนยันอย่างแน่ชัดถึงต้นตอสาเหตุที่เกิดขึ้น แต่นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่สิงโตจู่โจมเจ้าหน้าที่ในสวนสัตว์ภายในปีนี้ และนับเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นปีละหลายครั้งในสวนสัตว์หลายแห่งทั่วโลก

หนึ่งในสิ่งที่คล้ายกันอย่างเห็นได้ชัดคือ มนุษย์ที่ถูกโจมตี มักจะเป็นเจ้าหน้าที่หรือผู้ที่ดูแลสิงโตอย่างใกล้ชิดเป็นเวลาหลายปี และมักจะถูกโจมตีในช่วงเวลาที่ไม่คาดคิดโดยไม่มีสัญญาณเตือนล่วงหน้า เช่น ระหว่างการให้อาหาร การทักทายตามปกติ หรือระหว่างกำลังเดินหันหลังให้กับสิงโต

ฟรานซิส อาบิโอเย อดีตประธานสมาคมสวนสัตว์และอุทยานสัตว์ป่าแห่งไนจีเรีย เคยให้สัมภาษณ์หลังเกิดเหตุการณ์สิงโตโจมตีผู้ดูแลอาวุโสขณะกำลังให้อาหารสัตว์ตัวอื่นซึ่งเพิ่งเกิดขึ้นเมื่อปีที่แล้ว ระบุว่าเหตุการณ์ร้ายแรงเช่นนี้มักจะเกิดจากความผิดพลาดของมนุษย์ 

เขากล่าวย้ำว่า 'มันไม่ใช่ความผิดของสิงโต' แต่เป็นความล้มเหลวของระบบหรือมาตรการความปลอดภัยของทางสวนสัตว์ เช่น การขาดแคลนอุปกรณ์ความปลอดภัย ขาดการฝึกอบรมเจ้าหน้าที่ในการรับมือกับเหตุฉุกเฉินขั้นสูง การออกแบบพื้นที่เลี้ยงสัตว์แต่ละชนิดอย่างเหมาะสม ไปจนถึงสวัสดิภาพสัตว์ เพื่อให้ทั้งสัตว์และผู้ดูแลได้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย

นอกจากนี้ฟรานซิสยังเผยว่า เป็นเรื่องน่าเศร้าใจที่ผู้ดูแลสวนสัตว์ที่เสียชีวิตมักจะไม่ได้รับเงินชดเชยอย่างเหมาะสม ซึ่งตอกย้ำถึงความจำเป็นในการได้รับความยุติธรรมและการสนับสนุนครอบครัวของพวกเขาหลังจากนี้ 

จ้าว หม่านเฟิง ผู้สื่อข่าวจาก Chinadaily ของจีนก็เคยเผยแพร่บทความเพื่อถอดบทเรียนถึงเหตุการณ์ที่เสือหรือสิงโตโจมตีผู้ดูแลในสวนสัตว์ที่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง ท่ามกลางการเพิ่มขึ้นของธุรกิจสวนสัตว์ทั่วประเทศโดยเฉพาะในเมืองใหญ่ เพื่อตอบสนองความบันเทิงของประชากรมนุษย์ที่เพิ่มขึ้น และการศึกษาวิจัยเพื่อความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ โดยข้อมูลชี้ว่าในปี พ.ศ. 2561 จีนมีสวนสัตว์และสวนสัตว์ป่าในเมืองมากถึง 185 แห่งด้วยกัน 

อย่างไรก็ตามการบริหารจัดการภายในสวนสัตว์หลายแห่งนับว่าน่ากังวล โดยเฉพาะด้านด้านความปลอดภัยที่เหมาะสม และผู้ดูแลสวนสัตว์ที่ควรได้รับการฝึกอบรมที่เหมาะสมเป็นประจำ แต่เนื่องจากขาดกฎหมายและการกำกับดูแล สวนสัตว์จึงมักปราศจากความรับผิดชอบทางกฎหมายต่อเหตุโศกนาฏกรรมที่เกิดขึ้น

นายจ้าวย้ำว่า อีกหนึ่งบทเรียนสำคัญคือการตระหนักรู้ของผู้คน ทั้งเจ้าหน้าที่ผู้ดูแลและนักท่องเที่ยว รวมถึงบุคคลทั่วไป ที่ควรได้เรียนรู้วิธีรับมือต่อเหตุการณ์ฉุกเฉินที่อาจเกิดขึ้น การดูแลสัตว์และการเที่ยวชมสวนสัตว์ด้วยความไม่ประมาท เพราะแม้ว่าสัตว์จะถูกกักขังและคุ้นเคยกับมนุษย์มานานแค่ไหน ก็ไม่ได้แปลว่ามันจะไม่ดุร้าย พวกมันยังคงมีสัญชาตญาณแบบสัตว์ป่าและพร้อมโจมตีทุกเมื่อหากรู้สึกถูกคุกคามหรือหิวโหย โดยที่เราไม่สามารถคาดเดาล่วงหน้าได้ เช่นเดียวกับโศกนาฏกรรมน่าเศร้าที่ยังคงเกิดขึ้นหลายต่อหลายครั้งในสวนสัตว์ทั่วโลก