หลายปัจจัย! ทำกทม. เสี่ยงดินทรุด สูบน้ำบาดาลมากไป-น้ำหนักอาคารสิ่งก่อสร้าง

จากเหตุการณ์เมื่อช่วงเช้าวันนี้ (24 ก.ย.68) ที่ได้เกิดเหตุถนนหน้าวชิรพยาบาลทรุดตัวเป็นหลุมขนาดใหญ่ประมาณ 30x30 เมตร และลึกกว่า 50 เมตร โดย นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ระบุสาเหตุว่า เกิดจากถนนทรุดเกิดจากดินไหลเข้าอุโมงค์ก่อสร้างรถไฟฟ้า ซึ่งเป็นจุดเชื่อมต่อระหว่างอุโมงค์รถไฟฟ้ากับสถานี ส่งผลให้เกิดการยุบตัวของดิน และท่อประปาขนาดใหญ่ชำรุด มีดินไหลเข้าพื้นที่ก่อสร้าง และมีน้ำรั่วไหลเข้าสถานีจนทำให้เกิดเหตุดังกล่าว แต่นี่ก็เป็นอีกหนึ่งเหตุผลเท่านั้นที่ทำให้ดินในกทม.ทรุดตัว

แต่...แท้ที่จริงแล้วกทม.มีโอกาสดินทรุดจากหลายปัจจัย อย่างเช่น สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีงานวิจัย “Ground Subsidence in Bangkok” ที่ระบุชัดเจนถึงสาเหตุหลักของดินในกทม.โอกาสทรุดได้จากสาเหตุ ดังนี้

• การสูบน้ำบาดาลเกินขีดจำกัด
• น้ำหนักอาคารและสิ่งก่อสร้าง
• ลักษณะชั้นดินเหนียวอ่อน

ส่วน ดร.สนธิ คชวัฒน์ นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ชมรมนักวิชาการสิ่งแวดล้อมไทย ออกมาโพสต์เฟซบุ๊คชื่อ Sonthi Kotchawat ระบุว่า หลุมยุบขนาดใหญ่หน้าโรงพยาบาลวชิรพยาบาลสาเหตุส่วนใหญ่ของหลุมยุบมาจากน้ำล้วนๆ การก่อสร้างที่มีน้ำรั่วซึมลงไปในชั้นดิน..นำมาสู่การเกิดหลุมยุบขนาดใหญ่ก่ออันตรายต่อสาธารณชน

กรณีสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินหน้าวชิรพยาบาล เกิดหลุมยุบ น่าจะเกิดจาก ดินไหลเข้ามาในอุโมงและท่อประปาที่มีขนาดใหญ่ 1.5 เมตร แตกทำให้น้ำไหลเข้าไปในสถานีใต้ดินด้วย

1.หลุมยุบเกิดขึ้นได้อย่างไร?

1.1. หลุมยุบส่วนใหญ่เกิดจากกระบวน การทางธรรมชาติที่ดึงเอาหินที่อยู่ใต้ผิวดินออกไป ในกรณีที่ชั้นหินเบื้องล่างเป็นหินปูนคาร์บอเนตอื่นๆ ชั้นเกลือ หรือหินที่ละลายน้ำได้อื่นๆ(เช่น ยิปซัม)น้ำใต้ดินที่ซึมผ่านรอยแยกจะสามารถละ ลายหินและชะล้างออกไปได้ น้ำฝนจะดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ทำให้เกิดกรดคาร์บอนิกอ่อนๆที่จะทำลายหินอัลคาไลน์ หินทรายและหินควอตไซต์ สามารถถูกกำจัดออกได้โดยการละลายของซีเมนต์คาร์บอเนตที่ยึดอนุภาคเม็ดเข้าด้วยกัน ตามด้วยการกัดเซาะของอนุภาคที่หลวมๆ ทำให้เกิดหลุมยุบ

1.2.สาเหตุของหลุมยุบที่อาจเกิดจากการกระทำของมนุษย์ เช่น การเปลี่ยน แปลงของระดับน้ำใต้ดินอันเนื่องมาจากการทำเหมือง การสูบน้ำใต้ดิน หรือการกัดเซาะของวัสดุใต้ผิวดิน เช่น ท่อประ ปาแตกหรือท่อน้ำรั่ว)

2.หลุมยุบเกิดจากการพังทลายของชั้นผิวดิน

เนื่องจากการสูญเสียการรองรับจากด้านล่าง ชั้นผิวดินที่เป็นเม็ดหรือซีเมนต์สามารถก่อตัวเป็นสะพานข้ามช่องว่างโดยไม่เห็นว่ามีช่องว่างเกิดขึ้นด้านล่าง แต่มีปัจจัยกระตุ้น เช่น ฝนตก หนัก การเปลี่ยนแปลงการระบายน้ำผิวดินและ แรงดันรูพรุน เป็นต้นเหตุการณ์เหล่านี้ทำให้ชั้นผิวดินอิ่มตัวและอ่อนแอลง นำไปสู่การพังทลายลงในช่องว่างโดยทั่วไปแล้ว หลุมยุบมักเกิดจากกระ บวนการสามประการ ได้แก่ การละลาย การยุบตัว และการกัดเซาะ

3. สัญญาณเตือนว่าจะเกิด หลุมยุบ

อาจมีสัญญาณเตือนทางสายตาเกี่ยวกับการก่อตัว

3.1.การยุบตัวอย่างช้าๆ หรือการยุบตัวของหลุมยุบที่ใกล้จะเกิดขึ้น

3.2.แอ่งที่เกิดขึ้นในดินหรือแหล่งน้ำผิวดินที่เพิ่มเข้ามาใหม่เป็นสัญญาณที่ชัดเจนของการเคลื่อนตัวของชั้นดินใต้ผิวดิน

3.3.ท่อที่ฝังอยู่ใต้ดินอาจแสดงสัญญาณของความเสียหายจากการแตกหัก รั่ว ซึม

3.4.สาธารณูปโภคอาจชำรุด เช่น เสาไฟฟ้า เสา หรือต้นไม้อาจเอียง

3.5. อาคารหรือพื้นคอนกรีตที่อาจมีรอยแตกร้าว หรือหน้าต่างและประตูที่ปิดไม่สนิท

 สิ่งเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงการยุบตัวที่กำลังเกิดขึ้น

ขณะที่ ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านนิเวศทางทะเล และรองคณบดี คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โพสต์เฟซบุ๊กว่า หลุมยุบทั่วไปเกิดจากหินปูนละลายจนเกิดโพรงใต้ดิน แต่หลุมยุบในกรุงเทพไม่น่ามีหินปูน เป็นลักษณะเหมือนการทรุดตัวของถนนเนื่องจากมีโพรงใหญ่ใต้ดินอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ท่อน้ำใต้ดินรั่วจนละลายดินข้างล่างออกไปกลายเป็นโพรง หรือมีการก่อสร้างใต้ดินทำให้ดินไหลออกไป

อย่างไรก็ตาม ต้องตรวจสอบโดยละเอียด รวมถึงย้อนกลับไปดูด้วยว่าก่อนหน้ามีอะไรผิดปรกติ เช่น ถนนทรุด กำแพงเอียง ฯลฯ เราอาจจำเป็นต้องตรวจสอบที่อื่นๆ ว่ามีความเสี่ยงหรือไม่ ? ที่น่าแปลกใจคือหลุมยุบลึกมากและใหญ่มาก ลึกกว่าหลายแห่งที่เคยเกิดในต่างประเทศ คงต้องรอตามกันต่อไปครับ

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• กรุงเทพฯรอดจมน้ำ หลังแผ่นดินทรุดลดลง-พร้อมใช้นวัตกรรมรับมือน้ำทะเลหนุน

• แผ่นดินทรุดตัวจากการสูบน้ำและน้ำหนักอาคาร ทำหลายเมืองในจีนเสี่ยงจมน้ำ

• ห้ามเข้าใกล้แผ่นดินทรุด จ.ลำปางเด็ดขาด! - รองผู้ว่าฯเร่งประชุมแนวทางช่วยเหลือผู้ประสบภัย