ชวนรู้จัก บะหมี่หยกชวา ของดีจากการแปรรูปผักตบชวา รู้หรือไม่ ผักตบชวาคือพืชต่างถิ่น รุกรานน่านน้ำทั่วโลก เข้ามาไทยได้อย่างไร? ผักตบชวามีประวัติความเป็นมาอย่างไร?
ผักตบชวา พืชลอยน้ำที่ใครหลายคนรู้จักกันเป็นอย่างดี และมองว่ามันคือพืชไร้ค่าเกลื่อนน่านน้ำไทย แท้จริงแล้วเป็นพืชต่างถิ่น (Invasive species) มีต้นกำเนิดอยู่ที่อเมริกาใต้ โดยเฉพาะบราซิล จัดได้ว่าเป็นพืชรุกรานน่านน้ำไทย เพราะผักตบชวามีความสามารถเติบโตและขยายพันธุ์เร็วมาก ทนทานต่อสภาพแวดล้อมในรูปแบบต่าง ๆ โดยใน 1 เดือน ผักตบชวา 1 ต้น สามารถขยายพันธุ์ได้มากถึง 1,000 ต้น และมีอายุขัยได้มากถึง 15 ปี
ข้อเสียของผักตบชวาคือ มันอาจเป็นอุปสรรคต่อการเดินเรือ อุปสรรคต่อการเจริญพันธุ์ของปลาท้องถิ่น การเกษตร เช่น เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ศัตรูพืช สัตว์พาหะนำโรค และสัตว์มีพิษ การชลประทาน เช่น ลดอัตราการไหลของน้ำได้ เป็นต้น
ในปีพ.ศ. 2444 ประเทศไทยมีการนำเข้าผักตบชวามาจากอินโดนีเซีย เพื่อมาปลูกในวังสระประทุม เพราะดอกสวยงามดี ใช้ประดับสระน้ำได้ แต่ภายหลังวังสระประทุมเกิดน้ำท่วม ผักตบชวาจึงหลุดลอยออกไปสู่ลำคลองภายนอก
เห็นใช่ไหมว่า การกระจายพันธุ์อย่างรวดเร็วของมันส่งผลต่อระบบนิเวศแค่ไหน ในเมื่อแก้ไขยาก คนไทยก็ไอเดียดี จับมาแปรรูปทำเป็นผลิตภัณฑ์ซะเลย ช่วยคนว่างงานให้มีรายได้ ซึ่งที่ผ่านมาคนไทยนำผักตบชวาไปแปรรูปหลากหลาย เช่น ปุ๋ย สานถักทอเป็นตะกร้า กระเป๋า ไปจนถึงเสื้อผ้าและล่าสุด มีคนนำผักตบชวาไปแปรรูปเป็นเส้นบะหมี่ ที่เรียกว่า “บะหมี่หยกชวา”
กศน.ตำบลหนองน้ำใส อำเภอภาชี จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ร่วมกับ กลุ่มวิสาหกิจชุมชน แปรรูปผักตบชวาให้กลายมาเป็นบะหมี่หยกชวา ทานได้ ผ่านมาตรฐานความปลอดภัยไม่มีสารเคมีตกค้าง นอกจากอร่อยแล้วยังมีสรรพคุณเป็นยาแก้พิษในร่าง ช่วยขับลม และระบายความร้อนในร่างกายได้ดี
ทานได้จริง เพราะแม้มันจะมีอยู่ทั่วแหล่งน้ำไทยและดูไร้ค่า แต่จริง ๆ แล้ว ผักตบชวามีเส้นใยอาหารสูง มีวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิด เช่น วิตามิน A, C และแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น แคลเซียม ฟอสฟอรัส แมกนีเซียม เป็นต้น
ที่จริง ทางกศน.ตำบลหนองน้ำใส มีคอร์สสอนเรียนทำบะหมี่หยกชวาด้วยนะ และก็มีผลผลิตอื่น ๆ อีก เช่น ไข่เค็มพอกใบเตย, กระถางตอซังข้าว, น้ำพริกชวาเสวย และยาหม่องขี้ผึ้งสมุนไพร หากใครอยากศึกษาดูงานก็สามารถติดต่อไปได้ที่เพจเฟซบุ๊ก กศน.ตำบลหนองน้ำใส อำเภอภาชี จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้เลย
ที่มาข้อม
กศน.ตำบลหนองน้ำใส อำเภอภาชี จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ศูนย์ประสานงานแก้ไขปัญหาผักตบชวา
ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง
ข่าวที่เกี่ยวข้อง