SHORT CUT
เบื้องหลังความนิยมเลี้ยงแมลงในญี่ปุ่น: วัฒนธรรม ประเพณี และวิทยาศาสตร์ที่เดินเคียงข้างกัน ทำไมคนญี่ปุ่นถึงหลงใหลแมลง ?
สำหรับญี่ปุ่น แมลงไม่ได้เป็นสัตว์น่ารังเกียจที่อยู่อยู่แค่ในพงหญ้าหรือป่าลึก แต่มันกลับมีความศักดิ์สิทธิ์อยู่ในเพลงกล่อมเด็ก วรรณกรรมโบราณ ไปจนถึงการ์ตูนร่วมสมัย ที่เป็นส่วนหนึ่งในชีวิตชาวญี่ปุ่นจนแยกจากกันไม่อกก
ท่ามกลางกระแสสัตว์เลี้ยงยอดนิยมอย่างสุนัขหรือแมว ญี่ปุ่นกลับมี “สัตว์เลี้ยง” อีกรูปแบบที่น่าประหลาดใจ นั่นคือ “แมลง” ไม่ว่าจะเป็นด้วงตัวโตสีดำมันวาว จั๊กจั่นที่ร้องระงมยามหน้าร้อน หรือหิ่งห้อยเรืองแสงในสวนยามค่ำ สำหรับคนญี่ปุ่น สิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ เหล่านี้ คือเพื่อนร่วมโลกที่ผูกพันกันอย่างลึกซึ้ง
ความหลงใหลในแมลงของชาวญี่ปุ่นมีรากฐานยาวนานนับพันปี ย้อนไปถึงยุคเฮอัน วรรณกรรมคลาสสิกอย่าง The Tale of Genji ยังกล่าวถึงความงามและบทบาทของแมลงในชีวิตผู้คน กระทั่งในสื่อสมัยใหม่ เช่น มังงะและอนิเมะ Mushishi แมลงก็ยังถูกยกให้เป็นสัญลักษณ์ของธรรมชาติที่ลึกลับและน่าหลงใหล
เสียงจั๊กจั่นที่อาจฟังดูรบกวนสำหรับบางประเทศ กลับถูกมองว่าเป็น “เสียงแห่งฤดูร้อน” ที่อบอุ่นและให้ความรู้สึกสงบในญี่ปุ่น หิ่งห้อยในสวนก็เป็นภาพแทนของความงามที่แสนเปราะบาง จนทำให้คนจำนวนมากตั้งใจปลูกพืชและดูแลสภาพแวดล้อมเพื่อให้แมลงเหล่านี้อาศัยอยู่ได้
ในโตเกียวมีงานชื่อ The Great Insect Exhibition ที่ไม่ใช่แค่โชว์แมลง แต่เป็นการสร้างประสบการณ์ตรงให้เด็ก ๆ ได้จับ ได้มองใกล้ ๆ และได้รู้สึกว่า แมลงคือสิ่งมีชีวิตที่ควรเคารพไม่แพ้สัตว์ชนิดใด ภาพเด็กที่ยื่นมือให้ด้วงตัวยักษ์ไต่บนฝ่ามือ คงเป็นความทรงจำที่ฝังอยู่ไปตลอดชีวิต
ญี่ปุ่นมีตลาดแมลงที่คึกคัก ไม่ว่าจะเป็นอาหารเสริมเฉพาะสำหรับด้วงเจลลี่ หรือนิทรรศการแมลงที่เปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้สัมผัสตัวจริง แมลงบางชนิด เช่น ด้วงแรด Hercules beetle อาจมีราคาสูงถึง 20,000 เยน เนื่องจากหายากและเป็นที่ต้องการของนักสะสม
ในแง่วิชาการ นักชีววิทยามองว่าแมลงเป็น “ห้องเรียนธรรมชาติ” ที่สอนให้เด็กรู้จักวงจรชีวิต การปรับตัว และการเชื่อมโยงกับสภาพแวดล้อม พฤติกรรมการรวมฝูงของมด การสื่อสารของผึ้ง หรือการเฝ้าติดตามการอพยพของแมลงบางชนิด กลายเป็นบทเรียนสำคัญที่ปลูกฝังความเข้าใจในระบบนิเวศ
การเลี้ยงแมลงอาจเป็นเรื่องประหลาดในมุมมองของคนหลายประเทศ แต่ในญี่ปุ่น มันคือสายสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ที่เกิดขึ้นได้ทุกวัน เ ว่าทุกสิ่งที่งดงาม แม้จะเล็กเพียงใด ก็มีค่าพอที่จะรักษาไว้
ในสายตาของคนต่างชาติ การเลี้ยงแมลงอาจเป็นเรื่องแปลก แต่สำหรับญี่ปุ่น แมลงคือตัวแทนของความทรงจำ ฤดูกาล และความงามที่ไม่จีรัง ความผูกพันนี้ทำให้แมลงไม่ใช่แค่สัตว์เลี้ยง แต่เป็นสะพานที่เชื่อมผู้คนกับธรรมชาติอย่างแนบแน่น และอาจเป็นบทเรียนสำคัญว่ามิตรภาพกับโลกธรรมชาติไม่จำเป็นต้องยิ่งใหญ่ แต่อาจเริ่มต้นจากสิ่งเล็ก ๆ ที่เรามองข้าม
ที่มา : apnews
ข่าวที่เกี่ยวข้อง