คุณใช้เวลาหลายปีสร้างแบรนด์ แต่รู้ไหมว่า...คู่ค้าของคุณในจีน อาจใช้เงินแค่ไม่กี่หมื่นบาทเพื่อ "เป็นเจ้าของ" แบรนด์ของคุณอย่างถูกกฎหมายได้ในเวลาไม่ถึงปี
นี่ไม่ใช่เรื่องแต่ง และมันกำลังเกิดขึ้นกับแบรนด์ไทยอยู่ทุกวัน ปรากฏการณ์นี้เรียกว่า Brand Hijack
มันไม่ใช่แค่การก็อปปี้สินค้า แต่มันคือการ "ปล้น" ตัวตนของแบรนด์คุณไปเลยกลางวันแสกๆ แล้วทำไมระบบถึงปล่อยให้เรื่องแบบนี้เกิดขึ้นได้? คำตอบอยู่ในคำ 3 คำครับ: "First. To. File."
ทำความเข้าใจระบบ "First-to-File" แบบง่ายที่สุด
จำยุค 90s ที่คนแย่งกันจดชื่อโดเมนเนมเท่ๆ แล้วมาขายต่อแพงๆ ได้ไหมครับ? ระบบเครื่องหมายการค้าของจีนก็ทำงานคล้ายๆ กัน แต่ผลกระทบหนักกว่านั้นเยอะ
ระบบนี้แปลตรงตัวว่า "ใครยื่นจดก่อน ได้สิทธิ์ก่อน" ไม่ว่าคุณจะเป็นคนคิดค้นแบรนด์นั้นมากับมือหรือไม่ก็ตาม
ลองนึกภาพตามนะ...
คุณคือเจ้าของแบรนด์ไทยไฟแรง อยากลดต้นทุน เลยส่งดีไซน์สินค้า, โลโก้, แพ็กเกจจิ้งสุดเจ๋งของคุณไปให้โรงงาน OEM ในจีนเพื่อคุยเรื่องการผลิต
ในมุมของคุณ: คุณกำลังหาคู่ค้า
ในมุมของเจ้าของโรงงานที่เข้าใจระบบ: เขาเห็น "พิมพ์เขียว" ของแบรนด์ที่มีอนาคตวางอยู่ตรงหน้า โดยที่ยังไม่มีใครเป็นเจ้าของสิทธิ์ในประเทศจีน
ด้วยเงินค่าธรรมเนียมเพียงน้อยนิด เขาแค่ยื่นเอกสารทั้งหมดนั้นไปที่สำนักงานเครื่องหมายการค้าของจีน...และนั่นแหละครับ คือจุดเริ่มต้นของฝันร้าย
เมื่อเขาได้ใบรับรองมา...
เขาคือเจ้าของชื่อแบรนด์ของคุณในจีน อย่างถูกกฎหมาย 100%
คุณต่างหาก ที่กลายเป็น "ของปลอม" ในตลาดจีนทันที
แล้วจะเกิดอะไรขึ้นต่อ? (The Damage Report)
เมื่อแบรนด์ถูก Hijack ไปแล้ว มันไม่ใช่แค่เรื่องปวดหัว แต่มันคือหายนะทางธุรกิจ:
🚫 โดนบล็อกไม่ให้ขาย: คุณไม่สามารถส่งสินค้าแบรนด์ตัวเองเข้าไปขายในจีนได้ และอาจโดนฟ้องร้องข้อหาละเมิดเครื่องหมายการค้า (ของตัวเอง!)
💸 โดนเรียกค่าไถ่: โรงงานจะบังคับให้คุณซื้อแบรนด์ตัวเองคืนในราคาที่สูงขึ้นหลายสิบหลายร้อยเท่า หรือไม่ก็ "ล็อก" ให้คุณต้องผลิตกับเขาเจ้าเดียวตลอดไป
📉 เสียชื่อเสียงจากของปลอม: เขาอาจจะผลิตสินค้าคุณภาพต่ำกว่าภายใต้ชื่อแบรนด์คุณ ทำให้ภาพลักษณ์ที่คุณสร้างมาพังทลาย
The Big Idea: เปลี่ยน Mindset จาก "ค่าใช้จ่าย" เป็น "การลงทุน"
เรื่องทั้งหมดนี้มีทางป้องกันทางเดียวที่ได้ผลที่สุด และมันคือการเปลี่ยน Mindset
การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าในจีน ไม่ใช่ "ค่าใช้จ่าย" แต่มันคือ "การลงทุน"
มันคือการลงทุนเพื่อ ซื้อกรรมสิทธิ์ ในแบรนด์ของคุณ
มันคือการลงทุนเพื่อ ซื้อสิทธิ์ในการเข้าตลาด ที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก
มันคือ เกราะป้องกัน ที่สำคัญที่สุด ที่คุณต้องสร้าง ก่อน ที่จะเริ่มคุยกับใครในจีนก็ตาม
การจ่ายเงินหลักหมื่นในวันนี้ คือการป้องกันความเสียหายหลักล้านในวันหน้า มันคือการจ่ายค่าตั๋วก่อนที่จะเข้าไปในสนามรบ ไม่ใช่เดินตัวเปล่าเข้าไปแล้วหวังว่าจะรอดกลับมา
ฉะนั้น ก่อนจะส่งอีเมลฉบับแรกไปหาโรงงานที่จีน...ถามตัวเองก่อนว่า คุณซื้อเกราะป้องกันให้แบรนด์ของคุณแล้วหรือยัง?