ทำความรู้จัก "ฐานทัพเรือพังงา" ไม่ได้มีดีแค่ทำเลสวยริมทะเล แต่คือแนวหน้าปกป้องอธิปไตยไทยฝั่งอันดามัน จากลาดตระเวนทางทะเล ถึงฝึกร่วมระดับนานาชาติ
จากกรณีที่มีกระแสข่าวว่าสหรัฐอเมริกาจะขอตั้งฐานทัพเรือที่พังงา จากการเปิดเผยของแหล่งข่าวจากกองทัพเรือ ระบุว่า กองทัพเรือมีแผนในการพัฒนาฐานทัพเรือพังงา ที่ ต.ทับละมุ จ.พังงา แต่ติดขัดเรื่องปัญหางบประมาณ โดยยังไม่มีการยืนยันจากฝ่ายรัฐบาลมาว่าถึงขั้นที่สหรัฐอเมริกา จะมาร่วมพัฒนาสนับสนุนด้านงบประมาณร่วมพัฒนาหรือไม่
อย่างไรก็ตาม ยังไม่เคยมีข้อเสนอว่าจะใช้ฐานทัพเรือพังงาเป็นฐานทัพเรือของสหรัฐฯ เพราะสำหรับประเทศไทย ไม่สามารถทำได้อยู่แล้ว ในการตั้งฐานทัพของประเทศใด แต่ตามข้อตกลงระหว่างไทยกับสหรัฐฯ เรื่องของการส่งกำลังบำรุง สหรัฐฯสามารถมาจอดที่ฐานทัพเรือพังงา และรับการส่งกำลังบำรุง เติมน้ำมัน หรือพักเรือได้อยู่แล้ว เป็นข้อตกลงไม่ว่าจะเป็นฐานทัพใดก็ตาม ทั้งฐานทัพเรือสัตหีบ ฐานทัพเรือสงขลา หรือแม้แต่สนามบินอู่ตะเภา ถึงแม้ว่าไทยจะรู้ว่า สหรัฐฯ อยากที่จะได้มีฐานทัพในประเทศไทยมายาวนานแล้วก็ตาม แต่รัฐบาลไทยทุกยุคและกองทัพก็ไม่เคยยินยอม
“ฐานทัพเรือพังงา” หรือ “ทัพเรือภาคที่ 3” ถือเป็นหนึ่งในหน่วยงานสำคัญของ กองทัพเรือไทย ที่มีบทบาทเชิงยุทธศาสตร์ในการรักษาความมั่นคงทางทะเลฝั่งอันดามัน ครอบคลุมพื้นที่ตั้งแต่จังหวัดระนอง พังงา ภูเก็ต กระบี่ ตรัง ไปจนถึงสตูล ซึ่งเป็นเส้นทางเดินเรือที่สำคัญระดับภูมิภาค ทั้งในมิติความมั่นคง เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม
ฐานทัพเรือพังงาถูกจัดตั้งขึ้นภายใต้แผนพัฒนาศักยภาพการป้องกันประเทศทางทะเล หลังจากประเทศไทยเริ่มตระหนักถึงความสำคัญของ ทะเลอันดามัน ในช่วงทศวรรษ 2530 โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการรักษาอธิปไตย ควบคุมการเดินเรือ ป้องกันการลักลอบเข้าเมือง และดูแลทรัพยากรทางทะเล
ต่อมาในปี 2534 กองทัพเรือได้สถาปนา ทัพเรือภาคที่ 3 ซึ่งตั้งอยู่ที่อำเภอท้ายเหมือง จังหวัดพังงา เป็นศูนย์บัญชาการและหน่วยกำลังหลักของฝั่งทะเลตะวันตก โดยยกระดับจากศูนย์ปฏิบัติการกองทัพเรือในพื้นที่ภาคใต้
ฐานทัพเรือพังงาไม่ใช่เพียงฐานทัพธรรมดา แต่คือ “หัวใจ” แห่งการรักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเลฝั่งตะวันตก ที่มีบทบาทเชิงยุทธศาสตร์ครบทุกด้าน ทั้งความมั่นคง การช่วยเหลือประชาชน การปกป้องทรัพยากร และความร่วมมือระหว่างประเทศ