ปี 2570 คนไทยทุกคน ต้องยื่นภาษี? รู้จัก Negative Income Tax คืออะไร
ปี 2570 คนไทยทุกคนต้องยื่นภาษี แม้รายได้ไม่ถึงเกณฑ์ เพื่อรับสวัสดิการรัฐผ่านระบบ Negative Income Tax ที่จะจ่ายเงินชดเชยให้ผู้มีรายได้น้อย
SHORT CUT
- ตั้งแต่ปี 2570 เป็นต้นไป คนไทยทุกคนต้องยื่นภาษี การยื่นแบบแสดงรายการภาษีจะกลายเป็นหน้าที่ของคนไทยทุกคน เพื่อใช้เป็นฐานข้อมูลในการรับสวัสดิการจากรัฐ
- ระบบ Negative Income Tax จะทำให้ผู้มีรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์ได้รับการช่วยเหลือทางการเงินโดยตรงจากรัฐ
- Negative Income Tax จะช่วยให้รัฐฯจะมีข้อมูลรายได้ของประชาชนที่ครอบคลุมทั้งประเทศ ทำให้สามารถจัดเก็บภาษีได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และจัดสรรสวัสดิการได้ตรงกลุ่มเป้าหมาย ลดความซ้ำซ้อนของโครงการช่วยเหลือต่างๆ
ปี 2570 คนไทยทุกคนต้องยื่นภาษี แม้รายได้ไม่ถึงเกณฑ์ เพื่อรับสวัสดิการรัฐผ่านระบบ Negative Income Tax ที่จะจ่ายเงินชดเชยให้ผู้มีรายได้น้อย
กระทรวงการคลัง ประกาศเดินหน้านโยบาย "ภาษีเงินได้ติดลบ" (Negative Income Tax) โดยตั้งเป้าเริ่มใช้ในปี พ.ศ. 2570 ซึ่งจะส่งผลให้คนไทยทุกคนมีหน้าที่ต้อง "ยื่นแบบแสดงรายการภาษี" แม้จะมีรายได้ไม่ถึงเกณฑ์ต้องเสียภาษีก็ตาม
แนวคิดหลักของนโยบายนี้ คือการใช้ระบบภาษีเป็นเครื่องมือในการจัดสรรสวัสดิการให้ตรงจุดและแม่นยำยิ่งขึ้น โดยมีหลักง่ายๆดังนี้
- ผู้มีรายได้สูงกว่าเกณฑ์ : ยังคง "จ่ายภาษี" ตามปกติ
- ผู้มีรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์ : จะ "ไม่ต้องเสียภาษี" และจะได้รับ "เงินช่วยเหลือชดเชย" จากภาครัฐแทน
Negative Income Tax คืออะไร?
Negative Income Tax (NIT) คือระบบที่ประชาชนทุกคนต้องยื่นภาษี แต่หากรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์ที่กำหนด รัฐจะ "จ่ายเงินชดเชย" คืนให้
แนวคิดนี้ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อแก้ปัญหาสวัสดิการที่ไม่ตรงกลุ่มเป้าหมายและเพื่อยกระดับรายได้ของผู้มีรายได้น้อยให้เพียงพอต่อการดำรงชีพ การเปลี่ยนแปลงนี้มีเป้าหมายเพื่อดึงประชากรหลายสิบล้านคนที่ปัจจุบันอยู่นอกระบบภาษีให้เข้ามาอยู่ในระบบ
ทำให้รัฐบาลมีฐานข้อมูลรายได้ของประชาชนทั้งประเทศเป็นครั้งแรก ซึ่งจะช่วยลดความซ้ำซ้อนของโครงการช่วยเหลือต่างๆ และสามารถคัดกรองผู้มีสิทธิ์รับสวัสดิการได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Negative Income Tax กระทบใครบ้าง?
- กลุ่มผู้ได้ประโยชน์ : คือ กลุ่มผู้มีรายได้น้อย หรือผู้ที่เคยตกหล่นจากสวัสดิการต่างๆ ของรัฐ เมื่อข้อมูลรายได้เข้าสู่ระบบ รัฐจะสามารถจัดสรรเงินช่วยเหลือได้อย่างแม่นยำและตรงตัวมากขึ้น
- กลุ่มผู้เสียประโยชน์ : คือ กลุ่มผู้มีรายได้พอสมควรแต่ไม่เคยยื่นภาษี จะถูกดึงเข้าสู่ระบบและอาจต้องเริ่มเสียภาษีหากมีรายได้เกินเกณฑ์ที่กำหนด
- กลุ่มที่เสียภาษีอยู่แล้ว : จะไม่ได้รับผลกระทบมากนัก แต่อาจต้องเผชิญกับกระบวนการตรวจสอบรายได้ที่เข้มงวดขึ้น
Negative Income Tax กระทบใครบ้าง?
- กลุ่มผู้ได้ประโยชน์ : คือ กลุ่มผู้มีรายได้น้อย หรือผู้ที่เคยตกหล่นจากสวัสดิการต่างๆ ของรัฐ เมื่อข้อมูลรายได้เข้าสู่ระบบ รัฐจะสามารถจัดสรรเงินช่วยเหลือได้อย่างแม่นยำและตรงตัวมากขึ้น
- กลุ่มผู้เสียประโยชน์ : คือ กลุ่มผู้มีรายได้พอสมควรแต่ไม่เคยยื่นภาษี จะถูกดึงเข้าสู่ระบบและอาจต้องเริ่มเสียภาษีหากมีรายได้เกินเกณฑ์ที่กำหนด
- กลุ่มที่เสียภาษีอยู่แล้ว : จะไม่ได้รับผลกระทบมากนัก แต่อาจต้องเผชิญกับกระบวนการตรวจสอบรายได้ที่เข้มงวดขึ้น
เตรียมตัวรับมือ Negative Income Tax อย่างไรดี?
ประชาชนทุกคนควรเริ่มเตรียมความพร้อมโดย การรวบรวมและจัดเก็บข้อมูลรายได้ของตนเองให้ถูกต้องและชัดเจน ทั้งในด้านจำนวนและประเภทของรายได้ เพื่อให้สามารถยื่นภาษีได้อย่างถูกต้องเมื่อนโยบายเริ่มบังคับใช้ ซึ่งจะช่วยให้ผู้มีสิทธิ์ได้รับสวัสดิการอย่างครบถ้วน และผู้มีหน้าที่เสียภาษีสามารถปฏิบัติได้อย่างถูกต้องเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม นโยบายนี้ยังมีความท้าทายที่ต้องพิจารณา ทั้งในด้านภาระทางการคลังของประเทศ ความพร้อมของระบบฐานข้อมูลในการป้องกันการรั่วไหล และการสื่อสารสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องแก่ประชาชนว่า "การยื่นภาษี ไม่ได้หมายความว่าจะต้องเสียภาษีเสมอไป"
การมาถึงของนโยบาย Negative Income Tax จะผลักดันให้คนไทยนับสิบล้านคนเข้าสู่ระบบภาษี แก้ปัญหาช่องว่างขนาดใหญ่ที่ในปี 2565 มีผู้ยื่นภาษีเพียง 10.7 ล้านคน จากแรงงานทั้งหมด 19 ล้านคน
นโยบาย "บังคับยื่นภาษี" นี้ จะทำให้รัฐมีข้อมูลรายได้ของประชาชนครบถ้วนเป็นครั้งแรก และขยายฐานผู้เสียภาษีได้โดยอัตโนมัติ ซึ่งถือเป็นการเปลี่ยนโฉมระบบภาษีของประเทศครั้งสำคัญ
