ข้อเท็จจริง "ปราสาทคนา" โบราณสถานของไทย ไม่รุกล้ำพื้นที่ชายแดน

ปราสาทคนา ปราสาทโบราณที่ตั้งตระหง่านอยู่บนแนวชายแดนไทย-กัมพูชา ใกล้กับอำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์ กำลังกลายเป็นประเด็นที่น่าจับตา หลังมีข้อมูลจากเพจ Thai Burma railway ทางรถไฟสายมรณะ เผยถึงกิจกรรมที่น่าสงสัยของฝั่งกัมพูชาบริเวณพื้นที่ดังกล่าว รวมถึงคำถามสำคัญที่ว่า ปราสาทแห่งนี้เป็นของใครกันแน่

จุดเริ่มต้นของความสงสัย ทหารกัมพูชาและบันได 1,181 ขั้น

เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นเมื่อมีการตามรอยข้อมูลของ รอนชิต อดีตนักศึกษาชาวกัมพูชาที่กลับไปเป็นทหารขนเสบียงขึ้นฐานทหารกัมพูชาบริเวณแนวเส้นปฏิบัติการแถวหนองคนา จ.สุรินทร์ 

• ภาพและคลิปเผยแพร่ : นายรอนชิตมีการเผยแพร่ภาพและคลิปขณะขนเสบียงขึ้นฐานทหารจริง (ก่อนจะมีข่าวถูกรวบตัวในภายหลัง)
• ซากปราสาทโบราณ: บริเวณฐานทหารกัมพูชาที่ตั้งอยู่บนเขาแห่งนั้น ตรวจสอบพบว่ามี ซากปราสาทคนา ตั้งอยู่
• บันไดไม้ปริศนา: กัมพูชาได้สร้าง บันไดไม้ยาวถึง 1,181 ขั้น ขึ้นมาจากที่ราบสู่ยอดเขาเพื่อไปยังฐานทหารและปราสาท

เพจฯ จึงตั้งข้อสังเกตว่า การสร้างฐานทหารบนพื้นที่ปราสาทโบราณพร้อมสร้างบันไดขนาดใหญ่เช่นนี้ อาจเป็นความพยายามของทหารกัมพูชาในการควบคุมพื้นที่ปราสาทคนา แห่งนี้หรือไม่

การรับรู้ในฝั่งกัมพูชา และการเคลื่อนไหวที่ชัดเจนขึ้น

หลักฐานที่บ่งชี้ว่าปราสาทคนาเริ่มเป็นที่สนใจในฝั่งกัมพูชาปรากฏขึ้นตามลำดับ

• ปี 2558: ทหารกัมพูชากลุ่มหนึ่งโพสต์ภาพการมา "เที่ยว" ปราสาทคนา หลังฝึกเสร็จ โดยระบุว่าเป็นการขึ้นมาดูครั้งแรก ซึ่งแสดงว่าปราสาทนี้เป็นที่รู้จักในหมู่ทหารในพื้นที่มาพอสมควร
• สองปีถัดมา : ชาวกัมพูชาจำนวนมากเริ่มเดินทางมาท่องเที่ยวที่ปราสาทคนา โดยใช้ บันไดไม้ที่ถูกสร้างขึ้นอย่างสวยงาม ซึ่งเป็นบันไดเดียวกันกับที่ทหารใช้ขนส่งเสบียง

การสร้างบันไดที่ดูใหม่ในช่วงเวลานั้น และการตั้งฐานทหารบนเขาในเวลาต่อมา จึงถูกวิเคราะห์ว่าเป็นการดำเนินการของฝั่งกัมพูชาหลังจากที่ทหารชุดแรกเข้ามาสำรวจ

การวิเคราะห์จากแผนที่และข้อมูลฝั่งไทย

เมื่อวิเคราะห์จาก Google Maps พบว่ามีฐานทหารกัมพูชาอยู่บนเขาจริงและมีการขยายตัวอย่างต่อเนื่อง ส่วนข้อมูลฝั่งไทยกลับมีน้อยมาก

เพจฯ ได้วิเคราะห์จาก แผนที่ L7018 ร่วมกับภาพ Google Maps และเชื่อว่า ปราสาทคนาและบาราย (แหล่งน้ำโบราณ) น่าจะอยู่ในฝั่งไทย แต่อาจมีสิ่งก่อสร้างบางส่วนอยู่ในบริเวณเส้นปฏิบัติการหรือริมผา นอกจากนี้ยังพบว่ากรมศิลปากรไทยเคยเข้ามาสำรวจพื้นที่นี้มาแล้วหลายสิบปีก่อนแต่เรื่องก็เงียบไป

อย่างไรก็ตาม ข้อมูลยืนยันจากทหารไทยระบุว่า มีถนนจากฝั่งไทยเข้ามาแถวปราสาท และมีฐานทหารไทยประจำอยู่เช่นกัน ทำให้เกิดความต้องการในการหาข้อมูลในประเด็นนี้ต่อไป

กองทัพบกยืนยัน ปราสาทคนาอยู่ใน "พื้นที่ของประเทศไทย"

พลตรี วินทัย สุวารี โฆษกกองทัพบก ได้ให้ข้อมูลที่สำคัญเพื่อคลี่คลายประเด็นนี้

• สถานะของปราสาท: ปัจจุบันตัวปราสาทไม่ได้มีอยู่แล้ว หลงเหลือแต่เพียง แนวกำแพงศิลาแลง สูง 1.6 เมตร ยาว 25 เมตร
• ตำแหน่งที่ตั้ง: ตัวปราสาทตั้งอยู่บนพื้นที่ราบสูง ห่างจากขอบหน้าผามาทางฝั่งไทยประมาณ 100 เมตร องค์ประกอบสำคัญคือ สระน้ำ 2 แห่ง (สระน้อยและสระใหญ่)
• การยืนยันเขตแดน: ข้อมูลจากการสำรวจ ยืนยันได้ว่าปราสาทคนาอยู่ในพื้นที่ของประเทศไทยตั้งแต่แรกเริ่มเดิมที

แนวปฏิบัติและฐานทหารในพื้นที่

ฐานทหารกัมพูชา: ตั้งอยู่เป็นแนวไปทางทิศใต้ บริเวณใกล้เคียงปราสาทที่ ลาดลงไปจนถึงหน้าผา และจุดที่ทหารกัมพูชาขึ้นมาตรวจการณ์นั้นก็เป็นพื้นที่ที่ อยู่ในอาณาเขตของกัมพูชา ซึ่งสอดคล้องกับแนวแบ่งพื้นที่ตามลักษณะ สันปันน้ำ ที่แบ่งลงจากจุดสูงสุด

ฐานทหารไทย: มี ฐาน ฉก.ทพ.26 อยู่บริเวณใกล้เคียงปราสาทไปทางทิศเหนือ ควบคุมพื้นที่ ฐานสระใหญ่และฐานสระน้อย

การเข้าถึง: สามารถขึ้นปราสาทได้จากทั้งสองฝั่ง แต่ทางฝั่งประเทศไทยจะขึ้นได้ง่ายกว่า

สรุปได้ว่า แม้ปราสาทจะตั้งอยู่ในเขตไทย แต่พื้นที่ลาดต่ำลงไปจนถึงหน้าผาที่ทหารกัมพูชาสร้างบันไดและตั้งฐานปฏิบัติการนั้น อยู่ในอาณาเขตของประเทศกัมพูชา ซึ่งเป็นการปฏิบัติตามธรรมเนียมชายแดนที่อาศัยการพูดคุยและยึดตามลักษณะทางภูมิประเทศเป็นหลัก

ที่มา : Thai Burma railway ทางรถไฟสายมรณะ , ทีมโฆษกกองทัพบก Army Spoke Team