น้ำท่วมหาดใหญ่ : แจ้งพิกัดขอความช่วยเหลือ ทางรอดที่ประชาชนต้องสร้างเอง

เมื่อวิกฤตน้ำท่วมเกิดขึ้นครั้งแล้ว ครั้งเล่า ตั้งแต่แม่สาย น่าน ลุ่มเจ้าพระยา จนล่าสุดที่ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา ความรุนแรงที่เกิดขึ้น ในชีวิตการทำงานข่าวที่เคยลงพื้นที่น้ำท่วมมาหลายพื้นที่ แม้แต่น้ำท่วมหาดใหญ่เมื่อปี 2553 ที่คิดว่าหนักแล้วแต่เทียบกับปี 2568 ไม่ได้เลย ทุกตารางนิ้วมีแต่ความเดือดร้อน การร้องขอความช่วยเหลือ ชีวิตแขวนอยู่กับโชค

สิ่งที่เราถอดบทเรียนทุกครั้งและน่าผิดหวังที่สุดไม่ใช่แค่ความเสียหาย แต่คือการต้องโทรศัพท์ไปขอความช่วยเหลือซ้ำแล้วซ้ำเล่า แต่ได้ยินเพียงเสียงรอสาย ความล่าช้าเพียงเสี้ยววินาทีก็อาจนำมาซึ่งการสูญเสียครั้งใหญ่ได้

ความจริงที่น่าเจ็บปวด คือ ในหลายวิกฤต ขณะที่รัฐกำลังจัดทำแผน ผู้ประสบภัยต้องตัดสินใจเอาชีวิตรอดด้วยตัวเองในทุกๆ วินาที ทำให้เราเรียนรู้ว่า การรอดชีวิตและฟื้นตัวไม่ได้ขึ้นอยู่กับความหวังจากภายนอก แต่ขึ้นอยู่กับ 'โครงข่ายการช่วยเหลือ' ที่ภาคประชาชนสร้างขึ้นมาดูแลกันเอง

นี่คือเครื่องมือและแพลตฟอร์มที่ภาคประชาชนสามารถใช้สร้าง 'ระบบฉุกเฉินคู่ขนาน' ที่รวดเร็วกว่าระบบราชการ

รวมแจ้งเหตุน้ำท่วมหาดใหญ่

1. Jitasa.Care 

การรอหน่วยงานส่วนกลางคือการเสียเวลาอันมีค่า สิ่งที่ภาคประชาชนทำได้คือการเปลี่ยนบทบาทจากผู้รับความช่วยเหลือ เป็นผู้จัดการความช่วยเหลือด้วยตัวเองในระดับพื้นที่

แอปพลิเคชัน Jitasa.Care สื่อกลางในการประสานความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัยน้ำท่วม https://jitasa.care/ แอปพลิเคชันสื่อกลางในการประสานความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัยน้ำท่วม โดยทีม DELV Aerospace ได้นำแอปพลิเคชันกลับมาเปิดให้บริการอีกครั้ง เพื่อเป็นสื่อกลางในการประสานความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัยน้ำท่วมในจังหวัดเชียงรายและพื้นที่ภาคเหนือ หาดใหญ่

ผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือ สามารถแจ้งเรื่อง ปักพิกัด จะมีเจ้าหน้าที่ประสานและเข้าไปให้ความช่วยเหลือได้เร็วขึ้น และแม่นยำ เหตุการณ์น้ำท่วมหาดใหญ่ ล่าสุด มีเจ้าหน้าที่คอยมอนิเตอร์ Real Time

2. Traffy fondue

แอปที่มีจุดเริ่มต้นมาจากความตั้งใจพัฒนาเมือง โดยเฉพาะการบริหารจัดการการจัดเก็บขยะในจังหวัดภูเก็ต ก่อนที่ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร จะนำมาใช้ รับเรื่องร้องเรียนในเมืงกรุง หลังจากนั้นเวลาเกิดเหตุการณ์ใหญ่ ก็จะนำมาใช้ โดยเปิดช่องกดเฉพาะ เช่นแผ่นดินไหว

สถานการณ์น้ำท่วมหาดใหญ่ 2568 แอป Traffy fondue ถูกนำมาใช้เช่นกันค่อนข้างเป็นทางการกว่าเพราะมีการประสานทั้งกองทัพ และ nectec ในการแจ้งเรื่องต่อ หลังจากนั้นทางเจ้าหน้าที่จะรีบประสานไปยังกู้ภัย และ ทหารให้เข้าช่วยเหลือผู้ประสบภัย ซึ่งระบบสามารถรองรับข้อมมูลได้เยอะ ช่วงแผ่นดินไหวก็มีการมาใช้แจ้งเหตุเช่นกัน

วิธีแจ้งเหตุ Traffy fondue

• แอดไลน์ traffy fondue
• กดเมนู ช่วยน้ำท่วม
• กด แจ้งสถานการณ์
• และแจ้งรายละเอียดของเหตุการณ์ได้

ถ้าผู้ประสบเหตุไม่มีไฟฟ้า แบตใกล้หมด สามารถให้ญาติพี่น้องช่วยกันกรอกข้อมูลได้

3. SouthAid  

ศูนย์ช่วยเหลือผู้ประสบภัยน้ำท่วมภาคใต้ แพลตฟอร์ม SouthAid  ที่เภสัชกรวิรุณ เวชศิริ และทีมงาน AI Club สำหรับเภสัชกร พัฒนาขึ้น เพื่อติดตามสถานการณ์น้ำท่วม ขอความช่วยเหลือ จุดพักพิงในพื้นที่ หน่วยทหารที่ให้ความช่วยเหลือ สิ่งของที่ต้องการรับบริจาค เบอร์ฉุกเฉิน พร้อมระบุตำแหน่ง GPS หรือโทรฉุกเฉินได้ ใช้งานได้ผ่าน https://southaid.netlify.app/

4. ThaiRod

วิธีใช้งานระบบ "ไทยรอด" เชื่อมต่อผู้ประสบภัยและกู้ภัยในพื้นที่ หาดใหญ่ สตูล ยะลา  ผ่านช่องทางประสานงานที่รวดเร็วด้วยระบบอัตโนมัติ "แค่แอดไลน์ ก็เริ่มใช้งานได้ทันที" หรือเข้าใช้งานผ่านเว็บไซต์หลัก: https://thairod.online/

วิธีแจ้งเหตุ สำหรับ ผู้ประสบภัย (ฝั่งสีส้ม)

• หากคุณต้องการความช่วยเหลือเร่งด่วน
• แอด LINE "ไทยรอด (ผู้ประสบภัย)" ผ่านลิงก์นี้  https://lin.ee/8cpQvEQ
• พิมพ์ส่งข้อมูลทางแชทได้เลย (ไม่ต้องรอตอบ)
• ชื่อ และ เบอร์โทร
• จำนวนคน/สัตว์เลี้ยง/ผู้ป่วย
• รายละเอียดความเดือดร้อน

ที่สำคัญ ให้กดปุ่ม + ใน LINE แล้วกด "แชร์ Location" (ตำแหน่งที่ตั้ง) เพื่อการช่วยเหลือที่รวดเร็ว (ระบบยังไม่รองรับการส่งรูปภาพ ขอให้ส่งเป็นข้อความและพิกัดเท่านั้น)

วิธีรับแจ้งเหตุ สำหรับ กู้ภัย / อาสา (ฝั่งสีเขียว)

• แอด LINE "ไทยรอด (กู้ภัย/อาสา)" ผ่านลิงก์นี้  https://lin.ee/eUxFOeb
• กดแชร์ Location ของคุณลงในแชท
• ระบบจะแสดง 3 เคสที่อยู่ใกล้คุณที่สุด แบบ Real-time พร้อมแผนที่นำทาง
• กดรับเคสผ่านระบบ เพื่อเข้าช่วยเหลือได้ทันที

5. HatYaiTongRod

อีกหนึ่งพลังที่น่าทึ่งคือเมื่อนิสิตวิทยาการคอมพิวเตอร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย คนรุ่นใหม่พัฒนาแพลตฟอร์ม https://kaitodhatyaii.vercel.app/ แพลตฟอร์มกลางเพื่อชาวหาดใหญ่และสงขลา แจ้งพิกัดน้ำท่วม และขอความช่วยเหลือฉุกเฉินได้ทันที เชื่อมต่อผู้ให้และผู้รับแบบเรียลไทม์ ล่าสุดผู้พัฒนาแจ้งว่าผู้ว่าสงขลาฯรับเรื่องเเล้ว

6. META

แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียอย่าง Facebook ก็สามารถเปลี่ยนเป็นเครื่องมือยามฉุกเฉินได้ ด้วยฟีเจอร์ Safety Check และหน้า Crisis Respons น้ำท่วมในจังหวัดสงขลาและสตูล

หากคุณหรือครอบครัวอยู่ในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ คุณสามารถกดระบุว่าตนเองปลอดภัย เพื่อแจ้งให้คนรู้จักทราบว่าคุณปลอดภัย นอกจากนี้ ยังสามารถสอบถามความปลอดภัยของผู้อื่นในช่วงภัยพิบัติได้เช่นกัน

วิธีใช้ Safety Check และ Crisis Response

• ไปที่ Crisis Response และเลือกหน้าวิกฤต https://www.facebook.com/crisisresponse/1557457595601453 
• ในหน้าเหตุวิกฤตและภัยพิบัติ ให้คลิกที่ Safety Check
• ใต้หัวข้อ Friends in the area คุณจะเห็น

○ รายชื่อเพื่อนที่ ระบุว่าปลอดภัยแล้ว
○ รายชื่อเพื่อนที่ ยังไม่ได้ระบุว่าปลอดภัย
○ สามารถค้นหาเพื่อนโดยใช้ชื่อในช่องค้นหา (สามารถสอบถามความปลอดภัยได้เฉพาะกับคนที่เป็นเพื่อนใน Facebook เท่านั้น)

• คลิก Ask If Safe ข้างชื่อของบุคคลนั้น
• หากต้องการค้นหาหรือให้ความช่วยเหลือ หรือเพื่อติดตามสถานการณ์ ใช้แท็บ Home แล้วแตะ Request or offer help

บทสรุป : ถึงเวลาที่ 'ประชาชน' ต้องกู้ภัยตัวเองก่อนเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน แน่นอนว่าการโวยวายกับความล่าช้าของรัฐนั้น เข้าใจได้เต็มร้อย แต่การลงมือสร้าง 'โครงสร้างคู่ขนาน' เข้มแข็งและยืดหยุ่นกว่าคือโลกแห่งความจริง นี่ไม่ใช่การปฏิเสธรัฐบาล แต่เป็นการสร้างทางเลือกชุมชนแข็งแรงและพึ่งพาตัวเองได้ดี เมื่อนั้นแหละ ภาครัฐก็จะถูกแรงกดดันจากประชาชน ผลักดันให้ต้องวิ่งตามให้ทัน

สุดท้ายแล้ว เราจะเลือกยืนรอ 'พระเอก' ที่มาถึงเมื่อน้ำลดไปครึ่งทาง แล้วถอดบทเรียน หรือจะลุกขึ้นมาสร้าง 'ทางรอดของเราเอง' เพื่อพร้อมรับมือวิกฤตได้ตลอด 24 ชั่วโมง