svasdssvasds

ยูเนสโก้ จ่อขึ้นทะเบียน สงกรานต์ไทย เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม

ยูเนสโก้ จ่อขึ้นทะเบียน สงกรานต์ไทย  เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม

ยูเนสโก้ UNESCO เตรียมพิจารณาขึ้นทะเบียน "ประเพณีสงกรานต์" เป็น มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ชิ้นที่ 4 ประเทศไทย

เว็บไซต์ ICH.UNESCO ขององค์การยูเนสโก หรือองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาติ อนุมัติให้ "สงกรานต์" (Songkran in Thailand, traditional Thai New Year festival) เข้าสู่บัญชีรายชื่อเบื้องต้น Tentative list เพื่อพิจารณาให้เป็น มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ชิ้นที่ 4 ของประเทศไทย ในช่วงปลายปี 2023 ต่อจาก โขน, นวดไทย และ รำโนราห์ของภาคใต้

ยูเนสโก้ จ่อขึ้นทะเบียน สงกรานต์ไทย  เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม

ยูเนสโก้ ให้ความหมายของคำว่ามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม เป็นการปฏิบัติ การแสดงออก รวมไปถึงเครื่องมือ สิ่งประดิษฐ์ และพื้นที่ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งนั้น ๆ โดยชุมชน กลุ่มบุคคล และสามารถถ่ายทอดจากรุ่นหนึ่งไปยังอีกรุ่นหนึ่งได้ ซึ่งมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม" (Intangible Cultural Heritage - ICH) ไม่ใช่มรดกโลก (World Heritage site) แต่มีศักดิ์ศรีเทียบเท่า "มรดกโลก" เนื่องจากองค์การ UNESCO ได้แยกหมวดหมู่ไว้ชัดเจน กล่าวคือ มรดกโลก ใช้เรียกเฉพาะสถานที่เท่านั้น เช่น แหล่งโบราณคดี, อุทยานประวัติศาสตร์, อุทยานแห่งชาติ เป็นต้น ส่วน "มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม" ใช้เรียกเฉพาะหมวดหมู่ในวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้

 

 

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง :

ทั้งนี้ประเทศไทยได้มีการกำหนดหมวดหมู่ของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ออกเป็น 7 สาขา ซึ่งได้มีการดำเนินการขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมเป็นประจำทุกปี หมวดหมู่ของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ทั้ง 7 สาขา และตัวอย่างรายการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ที่ได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติแล้ว 

1. สาขาศิลปะการแสดง

การแสดงดนตรี รำ-เต้น และละครที่แสดงเป็นเรื่องราว ทั้งที่เป็นการแสดงตามขนบแบบแผน มีการประยุกต์เปลี่ยนแปลง และ/หรือ การแสดงร่วมสมัยการแสดงที่เกิดขึ้นนั้น เป็นการแสดงสดต่อหน้าผู้ชม และมีจุดมุ่งหมายเพื่อความงาม ความบันเทิงและ/หรือเป็นงานแสดงที่ก่อให้เกิดการคิด วิพากษ์ นำสู่การพัฒนาและเปลี่ยนแปลงสังคม เช่น ซอล้านนา หมอลำกลอน เพลงโคราช โขน หนังใหญ่ ละครชาตรี ปี่พาทย์ หุ่นกระบอก ก้านกกิงกะหร่า ฟ้อนม่านมุ้ยเชียงตา

2. งานช่างฝีมือดั้งเดิม

ภูมิปัญญา ทักษะฝีมือช่าง การเลือกใช้วัสดุ และกลวิธีการสร้างสรรค์ที่แสดงถึงอัตลักษณ์ สะท้อนพัฒนาการทางสังคม และวัฒนธรรมของกลุ่มชน เช่น ซิ่นตีนจก ผ้ามัดหมี่ ผ้าทอไทลื้อ ผ้าทอกะเหรี่ยง ก่องข้าวดอก เครื่องจักสานย่านลิเภา มีดอรัญญิก ขันลงหินบ้าบุ เครื่องมุกไทย โคมล้านนา สัตตภัณฑ์ล้านนา ช่างแทงหยวก

 

 

3. วรรณกรรมพื้นบ้าน

วรรณกรรมที่ถ่ายทอดอยู่ในวิถีชีวิตชาวบ้าน โดยครอบคลุมวรรณกรรมที่ถ่ายทอดโดยวิธีการบอกเล่า และที่เขียนเป็นลายลักษณ์อักษร เช่น นิทานตาม่องลาย นิทานพระรถเมรี ตำนานพระร่วง ตำนานพระธาตุดอยตุง ตำนานปู่แสะย่าแสะ บททำขวัญช้าง ตำราพรหมชาติ ปักขทึนล้านนา

4. กีฬาภูมิปัญญาไทย

การเล่นกีฬา และศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ที่มีการปฏิบัติกันอยู่ในประเทศไทย และมีเอกลักษณ์สะท้อนวิถีไทย แบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือการเล่นพื้นบ้าน กีฬาพื้นบ้าน และศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว เช่น มวยไทย ว่าวไทย ตะกร้อ หมากเก็บ หมากรุกไทย มวยตับจาก วิ่งควาย แข่งเรือ มวยโบราณสกลนคร ตาเขย่งหรือตังเต

5. แนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรมและงานเทศกาล

การประพฤติปฏิบัติในแนวทางเดียวกันของคนในชุมชนที่สืบทอดต่อกันมาบนหนทางของมงคลวิถี นำไปสู่สังคมแห่งสันติสุขแสดงให้เห็นอัตลักษณ์ของชุมชนและชาติพันธุ์นั้น ๆ เช่น สงกรานต์ ลอยกระทง เทศน์มหาชาติ ทำขวัญข้าว การผูกเสี่ยว  ประเพณีสลากย้อมเมืองลำพูน ประเพณีบุญบั้งไฟ ประเพณีการละเล่นผีตาโขน พิธีทำขวัญนาค

6. ความรู้และแนวปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติและจักรวาล

องค์ความรู้ วิธีการ ทักษะ ความเชื่อ แนวปฏิบัติและการแสดงออกที่พัฒนาขึ้นจากการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างคนกับสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติและเหนือธรรมชาติ เช่น น้ำปลาไทย ฤๅษีดัดตน ต้มยำกุ้ง แกงเขียวหวาน อาหารบาบ๋า มังคุดคัด เมี่ยงคำ ข้าวหอมมะลิ  ปลากัดไทย แมวไทย การย่างไฟ ลูกประคบ ภูมิปัญญาการทำเหมืองฝาย

7. ภาษา

เครื่องมือที่ใช้สื่อสารในวิถีการดำรงชีวิตของชนกลุ่มต่าง ๆ ซึ่งสะท้อน  โลกทัศน์ ภูมิปัญญา และวัฒนธรรมของแต่ละกลุ่มชน ทั้งเสียงพูด ตัวอักษร หรือสัญลักษณ์ที่ใช้แทนเสียงพูด เช่น อักษรธรรมอีสาน อักษรธรรมล้านนา ภาษาเลอเวือะ ภาษาญ้อ ภาษาพวน ภาษาบีซู ภาษามอแกน

ทั้งนี้ "มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม" ของประเทศไทย ยังมีอีกหลายรายการเตรียมพิจารณาลงทะเบียนกับองค์การ UNESCO ได้แก่ มวยไทย, ผีตาโขน, กัญญาไทย, อาหารไทย (ข้าวแกง) และข้าวเหนียมมะม่วง เป็นต้น

related