ทำไมแค่แชร์ภาพ หลุมหลบภัยก็รู้พิกัด คลิกเดียวอาจเปิดเผยตำแหน่งที่ตั้งทั้งหมด

 ดาบสองคมของการแบ่งปันในยุคดิจิทัล 

การแบ่งปันภาพถ่ายเพียงหนึ่งใบในยุคดิจิทัลอาจนำมาซึ่งผลกระทบที่คาดไม่ถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเป็นภาพของสถานที่ที่มีความอ่อนไหวสูง เช่น "หลุมหลบภัย" การกระทำที่ดูเหมือนไม่มีพิษภัยนี้ สามารถเปิดเผยตำแหน่งที่ตั้งได้อย่างแม่นยำผ่านสองช่องทางหลักทางเทคโนโลยี บทความนี้จะเจาะลึกถึงกลไกเบื้องหลังปรากฏการณ์ดังกล่าว เพื่อสร้างความตระหนักรู้และความเข้าใจในการใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัย
 

ช่องทางที่ 1: EXIF Data – ลายนิ้วมือดิจิทัลที่มองไม่เห็น 

ทุกครั้งที่ภาพถ่ายถูกสร้างขึ้นโดยกล้องดิจิทัลหรือสมาร์ทโฟน จะมีชุดข้อมูลมาตรฐานที่เรียกว่า EXIF (Exchangeable Image File Format) ถูกฝังลงไปในไฟล์โดยอัตโนมัติ ข้อมูลนี้ทำหน้าที่เปรียบเสมือน "ป้ายข้อมูลประจำตัว" ของภาพถ่ายแต่ละใบ

พิกัด GPS: ข้อมูลที่อันตรายที่สุด
ในบรรดาข้อมูลทั้งหมดที่ถูกบันทึกไว้ สิ่งที่น่ากังวลที่สุดคือข้อมูลพิกัดทางภูมิศาสตร์ หากผู้ใช้งานเปิด "บริการระบุตำแหน่ง" (Location Services) บนอุปกรณ์ กล้องจะทำการบันทึกค่าละติจูดและลองจิจูดของตำแหน่งที่ถ่ายภาพนั้นๆ ลงไปในไฟล์ EXIF ทันที ซึ่งหมายความว่าบุคคลใดก็ตามที่เข้าถึงไฟล์ภาพต้นฉบับ จะสามารถดึงข้อมูลนี้ไปใช้ระบุตำแหน่งบนแผนที่ได้อย่างแม่นยำ

ข้อมูลอื่นๆ ที่ถูกบันทึกใน EXIF:
•วันและเวลา: บันทึกเวลาที่ถ่ายภาพอย่างละเอียด
•ข้อมูลอุปกรณ์: ยี่ห้อและรุ่นของกล้องหรือสมาร์ทโฟน
•การตั้งค่ากล้อง: ความเร็วชัตเตอร์, รูรับแสง, ค่า ISO และข้อมูลทางเทคนิคอื่นๆ

ช่องทางที่ 2: OSINT – ศิลปะการแกะรอยจากภาพ 

แม้ว่าข้อมูล EXIF จะถูกลบออกไป ซึ่งแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียส่วนใหญ่มักจะทำโดยอัตโนมัติเพื่อปกป้องความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้ แต่ตำแหน่งที่ตั้งยังคงสามารถถูกเปิดเผยได้ผ่านเทคนิคการสืบสวนจากข้อมูลเปิด หรือที่เรียกว่า OSINT (Open-Source Intelligence)

เบาะแสในภาพถ่าย: ทุกพิกเซลมีความหมาย 

ผู้เชี่ยวชาญสามารถวิเคราะห์องค์ประกอบที่ปรากฏในภาพ (Visual Analysis) เพื่อระบุตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ (Geolocation) ได้ โดยอาศัยเบาะแสต่างๆ ดังนี้:

จุดสังเกตที่โดดเด่น: อาคารสูง, อนุสาวรีย์, สะพาน หรือสถาปัตยกรรมที่เป็นเอกลักษณ์
ป้ายและข้อความ: ป้ายชื่อถนน, ป้ายร้านค้า, ป้ายบอกทาง หรือป้ายทะเบียนรถยนต์
ลักษณะทางภูมิศาสตร์: ภูเขา, แม่น้ำ, แนวชายฝั่งทะเล และพืชพรรณเฉพาะถิ่น
สภาพแวดล้อม: รูปแบบของอาคาร, เสาไฟฟ้า, ป้ายโฆษณา
สภาพอากาศและเงา: สามารถใช้ในการประเมินช่วงเวลาของวันและฤดูกาล เพื่อจำกัดขอบเขตการค้นหาให้แคบลง
การเปรียบเทียบกับเครื่องมือออนไลน์: ผู้สืบค้นจะนำเบาะแสที่ได้ไปตรวจสอบกับเครื่องมืออย่าง Google Maps (Street View), Google Earth หรือภาพถ่ายดาวเทียมเพื่อยืนยันตำแหน่ง

ความเสี่ยงและความรับผิดชอบ: เมื่อภาพถ่ายหนึ่งใบมีผลกระทบวงกว้าง
ในกรณีของสถานที่ด้านความมั่นคงอย่าง "หลุมหลบภัย" การเปิดเผยพิกัดไม่ว่าจะโดยตั้งใจหรือไม่ก็ตาม ถือเป็นความเสี่ยงร้ายแรงที่อาจนำข้อมูลไปสู่การใช้ประโยชน์ในทางที่ผิด และส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยโดยตรง ดังนั้น ความรับผิดชอบในการแบ่งปันข้อมูลจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง

แนวทางปฏิบัติเพื่อความปลอดภัย: การจัดการข้อมูลก่อนการแบ่งปัน
ผู้ใช้สามารถป้องกันการรั่วไหลของข้อมูลตำแหน่งที่ตั้งได้ผ่านขั้นตอนดังต่อไปนี้:

1. การป้องกันเบื้องต้น: ปิดฟังก์ชันระบุตำแหน่งของกล้อง: วิธีที่ดีที่สุดคือการปิด "Location Services" หรือ "Geotagging" ในการตั้งค่ากล้องของสมาร์ทโฟน เพื่อไม่ให้มีการบันทึกข้อมูล GPS ลงในไฟล์ภาพตั้งแต่แรก

2. การตรวจสอบและลบข้อมูล EXIF ก่อนแชร์:

บนคอมพิวเตอร์: คลิกขวาที่ไฟล์ภาพ > เลือก Properties (คุณสมบัติ) > ไปที่แท็บ Details (รายละเอียด) > เลือก "Remove Properties and Personal Information"
บนสมาร์ทโฟน: แอปพลิเคชันแกลเลอรีส่วนใหญ่จะมีตัวเลือกให้ดู "ข้อมูล" (Info/Details) ของภาพ และมักจะมีตัวเลือกให้ "ลบข้อมูลตำแหน่ง" ก่อนทำการแชร์

ใช้แอปพลิเคชันเสริม: มีแอปพลิเคชันจำนวนมากที่ถูกออกแบบมาเพื่อลบข้อมูล EXIF โดยเฉพาะ

ตระหนักรู้คือเกราะป้องกันที่ดีที่สุด 

เทคโนโลยีการถ่ายภาพและการแบ่งปันได้มอบความสะดวกสบายอย่างมหาศาล แต่ก็มาพร้อมกับความรับผิดชอบที่ผู้ใช้ต้องตระหนัก การทำความเข้าใจว่าข้อมูลใดบ้างที่ถูกแนบไปกับภาพถ่ายของเรา และการเรียนรู้วิธีจัดการข้อมูลเหล่านั้น คือเกราะป้องกันที่ดีที่สุดในการปกป้องความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยในโลกดิจิทัล

ที่มา : photographylife  howtogeek bellingcat

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• เกิดอะไรขึ้นบ้าง บนชายแดนไทย-กัมพูชา หลัง โดนัลด์ ทรัมป์ ขอให้หยุดยิง
• UNSC เรียกร้อง ไทย-กัมพูชาเจรจากัน ขณะที่ 2 ชาติกล่าวข้อมูลที่ไม่ตรงกัน
• อาชญากรรมสงคราม คืออะไร และการกระทำใดที่เข้าข่ายบ้าง ?