ดาวเคราะห์ชื่อไทย! “แก้วโกสินทร์-ไพลินสยาม” ได้รับการรับรองชื่อแล้ว

โดยเมื่อวันที่ 7 มิ.ย. พ.ศ. 2566 ที่ผ่านมา สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ (IAU) ประกาศการรับรองชื่อภาษาไทยของดาวฤกษ์แม่ GJ3470 ว่า “แก้วโกสินทร์” และดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ว่า “ไพลินสยาม” ร่วมกับชื่อเคราะห์นอกระบบสุริยะและดาวฤกษ์แม่อีก 19 ระบบ นับเป็นระบบดาวเคราะห์นอกระบบ ระบบที่ 3 ที่มีชื่อเป็นภาษาไทย

ที่มาของ ดาวเคราะห์ชื่อไทย “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม” 

ทั้ง 2 ชื่อของ ดาวฤกษ์แม่ GJ3470 และ ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ที่ได้รับการคัดเลือกจากไทยและได้รับการรับรองในระดับโลก อย่าง “แก้วโกสินทร์” เสนอโดย นายหัสดินทร์ พัฒนากร และ “ไพลินสยาม” เสนอโดย นายเฉลิมวุธ สมณา จาก กิจกรรม “เสนอชื่อไทยให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ” ของ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) เพื่อร่วมโครงการของ IAU อีกทีหนึ่ง

กิจกรรมดังกล่าว ได้รับความสนใจจากโรงเรียน และประชาชนทั่วไป มีชื่อภาษาไทยของดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ถูกเสนอมากกว่า 335 ชื่อ ชื่อดังกล่าวได้ถูกคัดเลือกจากคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ และเปิดให้ประชาชนทั่วไปโหวตเลือกชื่อภาษาไทยในรอบตัดสิน

อ่านเรื่องราวที่เกี่ยวข้อง

• ดาวเคราะห์ชื่อไทย! สดร. ชวนโหวตชื่อดาวใหม่ ไปเสนอตั้งชื่ออย่างเป็นทางการ
• นาซา เผย กล้องโทรทรรศน์อวกาศ เจมส์ เว็บบ์ พบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ครั้งแรก
• ไม่ได้มีแค่ในหนัง Armagedon เมื่อ Nasa ส่งดาวเทียม ทำลายดาวเคราะห์น้อยจริง

การตั้งชื่อดาวต่าง ๆ นั้นเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรม NameExoWorlds 2022 จัดโดย สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ เพื่อตั้งชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะและดาวฤกษ์แม่จำนวน 20 ระบบ ที่เป็นเป้าหมายหลักของกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์

กิจกรรม NameExoWorlds 2022 เปิดโอกาสให้ทุกประเทศทั่วโลกร่วมเสนอชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ทั้งนี้ในกิจกรรม มีชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่ถูกเสนอ 603 ชื่อจาก 91 ประเทศทั่วโลก และมีผู้เข้าร่วมกิจกรรมทั่วโลกประมาณ 12 ล้านคน

รวมชื่อไทย ของ ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ

1. ระบบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ระบบดาว 47 UMa “ชาละวัน" , "ตะเภาแก้ว" และ "ตะเภาทอง”
2. ระบบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ระบบดาว WASP-50 “เจ้าพระยา" และ "แม่ปิง”
3. ระบบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ระบบดาว GJ3470 “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม”

ความหมายของดาวเคราะห์ชื่อไทย “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม”

“แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม”  มีแนวคิดการตั้งชื่อจาก ความเชื่อของคนไทยโบราณ ที่ว่า ดวงดาวที่ส่องแสงระยิบระยับบนท้องฟ้า คือ แก้วรัตนชาติที่ประดับสรวงสวรรค์ บนสวรรค์มีพระอินทร์เป็นใหญ่ปกครองเหล่าเทวดา พร้อมด้วยแก้ววิเศษ

ดาวแม่จึงมีชื่อว่า “แก้วโกสินทร์” อีกนัยยะ คือ รัตนโกสินทร์ คือยุคที่ค้นพบดาวดวงนี้ และมีดาวบริวารเป็นรัตนชาติสีฟ้า คือ “ไพลินสยาม” ที่มีชื่อคล้องจองกันเป็น “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม”

ศุภชัย อาวิพันธ์ รักษาการผู้อำนวยการศูนย์พัฒนาเทคโนโลยีทัศนศาสตร์และโฟโตนิกส์ สดร. เปิดเผยว่า การศึกษาด้านดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะประเทศไทยได้มีความก้าวหน้ามากยิ่งขึ้น มีการค้นพบใหม่เกิดขึ้นมากมายทั้งดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะดวงใหม่ หรือการค้นพบน้ำในชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของนักดาราศาสตร์ไทยในการทำงานวิจัยดาราศาสตร์ในระดับนานาชาติ

การที่ดาวเคราะห์ดวงนี้ได้รับการรับรองชื่อภาษาไทยจึงถือเป็นเรื่องที่น่ายินดีอย่างยิ่ง ในช่วงระยะเวลา 10 ปีที่ผ่านมานับตั้งแต่การสังเกตการณ์ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ครั้งแรกด้วยกล้องโทรทรรศน์ของไทย

อ้างอิง : กรุงเทพธุรกิจ