อีกัวนาเขียวบุกแดนพิภพวานร ชาวลพบุรีเดือดร้อนไม่จบสิ้น

เป็นที่รู้กันดีว่าลพบุรี คือเมืองที่ถูกฝูงลิงก่อกวนมานาน จนในปี 2020 Daily Mail สื่ออังกฤษถึงขั้น เขียนข่าวว่า Macaque attack: humans try to take back Thai city from monkeys ที่หมายถึง มนุษย์พยายามยึดเมืองคืนจากฝูงลิง เพราะลพบุรีอาจเป็นที่เดียวในไทยที่มนุษย์ใช้ชีวิตราวกับอยู่ในกรง แต่ลิงสามารถเพ่นพ่านได้อย่างเสรี

ทว่าความวายป่วงจากลิงยังไม่ทัน หายนะจากสัตว์ชนิดใหม่ก็เข้ามาแทรก เพราะในปี 2023 นี้ พบว่าลพบุรี ถูกกองทัพ “อีกัวนาเขียว” บุกยึด ซึ่งพวกมันทั้งแพร่พันธุ์เร็วและทำลายพืชผลของชาวบ้าน จนเจ้าหน้าที่ต้องระดมทีมชุดใหญ่ ออกไล่ล่า เพื่อจับส่งศูนย์ช่วยเหลือสัตว์ป่า ก่อนที่พวกมันจะขยายพันธุ์ไปมากกว่านี้

อีกัวนาเขียว เอเลี่ยนผู้รุกราน

“อีกัวนาเขียว (Iguana iguana)” ไม่ใช่สัตว์ท้องถิ่นของไทย แต่มีบ้านเกิดอยู่ที่ อเมริกากลาง อเมริกาใต้ และหมู่เกาะแคริบเบียน จึงถือว่าเป็นเอเลี่ยนสปีชีส์” (Alien Species) โดยลักษณะภายนอกเต็มไปด้วยเกร็ด มีหนามที่แผงหลัง และมีแพร่พันธุ์แผ่นใหญ่รูปวงกลม (Subtympanic Shield) เฉพาะในตัวผู้

หากอีกัวนาเขียวอาศัยอยู่ตามธรรมชาติ จะมีอายุตามธรรมชาติเฉลี่ยอยู่ที่ 20 แต่ถ้าเลี้ยงฟาร์ม อาจอยู่ได้แค่ 10 ปี เพราะลักษณะการเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม ส่วนอาหารของพวกมันคือพืช และสัตว์ขนาดเล็ก โดยช่วงวัยอ่อนจะกินแมลง แต่เมื่อเจริญพันธุ์จะกินดอกไม้ ใบไม้ และพืชผลการเกษตรอื่นๆ

ทั้งนี้ อีกัวนาเขียวเข้ามาในไทยได้เพราะมีการนำเข้ามาตั้งแต่ปี 1988- 2018 เพราะสามารถเพาะเลี้ยงในสถานที่ปิดได้ และมีราคาขายต่อตัวประมาณ 1,000 บาท จนถึง 10,000 บาท โดยขึ้นอยู่กับสีสันและลวดลายบนลำตัว

ส่วนต้นตอที่ทำให้กองทัพอีกัวนาเขียวออกมาอาละวาดในลพบุรี เจ้าหน้าที่คาดว่า พวกมันหลุดมาจากโรงแรมร้างในพื้นที่ โดยพวกที่ชาวบ้านรายงานมีตั้งแต่รุ่นลูกที่ยาว 10-20 ซม. ไปจนถึงรุ่นพ่อแม่ที่ยาวถึง 30-40 ซม. ซึ่งพวกมันแพร่พันธุ์รวดเร็วเกินไป จนต้องมีการควบคุมอย่างจริงจัง

ส่วนกรมอุทยานฯ ได้ชี้แจงว่า อิกัวนาเขียวเป็นสัตว์ป่าควบคุมกลุ่มที่ 1 หมายถึง สัตว์ป่าที่ได้รับความคุ้มครองตามอนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศ

อายุเฉลี่ยที่มากที่สุดของ ‘อีกัวนาเขียว’ คือ 20 ปี ภายใต้เงื่อนไขว่าต้องเป็นอีกัวนาเขียวที่อาศัยอยู่ในป่า ส่วนอีกัวนาเลี้ยงจะมีอายุขัยน้อยลงไปตามลำดับ (10-20 ปี) เพราะได้รับการดูแลที่ไม่เหมาะสม

คือสัตว์เลื้อยคลานจำพวกกิ้งก่า ผู้ครอบครองต้องแจ้งต่อเจ้าหน้าที่ หากปล่อยสัตว์ป่าควบคุมมี โทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน และปรับไม่เกิน 50,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ต้องเลี้ยงไปตลอดชีวิต หากไม่ประสงค์เลี้ยงให้ส่งมอบกรมอุทยาน ส่วนถ้าใครพบเห็นเห็นอีกัวนาเขียว ให้โทรแจ้งสายด่วนหมายเลข 1362 เพื่อให้เจ้าหน้าที่เข้าไปจับได้เลย

ทั้งนี้เพราะอีกกัวนาเขียว เป็นพาหะของเชื้อแบคทีเรีย"ซัลโนเนลล่า" ที่มีฤทธิ์ทำให้เกิดอาการท้องร่วงได้ ซึ่งเชื้อสามารถติดต่อได้จากการสัมผัสโดยตรง รวมถึงอุจจาระที่พวกมันทิ้งไว้ตามถนน ป่า แม่น้ำ ก็เป็นแหล่งแพร่เชื้อได้เช่นกัน

นอกจากนี้อาจมีการจับสลับกันระหว่าง อีกกัวนาเขียว กับ ตะกอง ซึ่งเป็นกิ้งก่าท้องถิ่นขนาดเล็กของไทยที่มีลักษณะคล้ายอีกัวนาเขียวเพิ่งเกิด จนมองผ่านๆ อาจจะแยกไม่ออก แต่เมื่อถึงวัยเจริญพันธุ์ อีกัวนาเขียวจะมีขนาดใหญ่กว่ามาก ส่วนแพร่พันธุ์กองจะยังคงผอมแห้ง โดยสองสายพันธุ์นี้ถือเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองเช่นเดียวกัน

สำหรับ การควบคุมประชากรอีกัวน่าเขียว ในตอนนี้ ได้มีการประกาศห้ามนำเข้าอีกัวนาเขียว เข้ามประเทศแล้ว และเจ้าหน้าที่ได้เตรียมกำลังคนและอุปกรณ์ออกจับครั้งใหญ่ในพื้นที่ ต.ดีลัง และ ต.พัฒนานิคม ของจังหวัดลพบุรีที่มีรายงานว่าพบอีแพร่พันธุ์เมืองร้างเขียวเป็นจำนวนมาก ซึ่งเบื้องต้นเจ้าหน้าที่จับไปแล้วยังไม่ถึง 100 ตัว แต่ชาวบ้านแถวนั้นบอกว่ามีอีกเป็นพันๆ ตัว เพราะตัวเมียไข่ที 40-50 ฟอง ซึ่งเวลาพวกมันมาแต่ละที ก็กินถั่วฝักยาวและมันสำปะหลังจนเกลี้ยงไร่

ลิงลพบุรี เจ้าถิ่นตลอดกาล

ป่าของลพบุรี เป็นบ้านของลิงมาช้านาน เมื่อมนุษย์เข้าไปสร้างที่อยู่อาศัย ทำให้ป่าลิงป่าอพยพมาอยู่ในเมืองมากขึ้น ซึ่งเดิมทีก็พอจะอยู่ร่วมกันได้ แต่เพราะเมืองลพบุรีเป็นจังหวัดท่องเที่ยว ทำให้นักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างชาติยื่นอาหารให้ลิงจนเป็นเรื่องปกติ ส่งผลให้ลิงแพร่พันธุ์รวดเร็ว และย้ายครอบครัวมาอยู่ตามอาคารบ้านเรือนเพราะหาอาหารได้ง่ายกว่า

ส่วนปีที่ผ่านๆ ลพบุรีมิลิงอยู่หลายพันตัว โดยส่วนใหญ่คือ ลิงแสม และลิงวอก ส่วนน้อยคือ ลิงกัง ลิงเสน แต่เพราะมีการทำหมัน ถูกรถชน หรือกัดกันเอง ทำให้จากการสำรวจล่าสุดโดยกรมประชาสัมพันธ์ พบว่าเขตเมืองเก่า เขตเมืองเก่าลพบุรี มีกว่า 2,200 ตัว โดยแบ่งเป็นกลุ่มก๊กที่ ประกอบไปด้วย ลิงศาล ลิงปรางค์สามยอด ลิงตึก ลิง และฝูงอื่นทั่วเมืองอีกเพียบ

แม้ว่าลิงเป็นสัตว์ท้องถิ่น แต่ก็ส่งผลกระทบกับชีวิตมนุษย์โดยตรง เพราะวีรกรรมของพวกมัน แย่งข้าวของ ไล่กัดคนในพื้นที่ บุกรุกบ้านเรื่อง ไปจนถึงยกพวกตีกันเพื่อแย่งนมเปรี้ยว จนเป็นที่ข่าวดังมาแล้วในปี 2021 และในปีนี้ก็มีข่าวลพบุรีกลายเป็นเมืองร้าง ร้านค้าปิดกิจการ คนพื้นที่ขายบ้านหนี เพราะทนลิงก่อกวนไม่ได้ แถมจะให้ทำร้ายลิงกลับก็ไม่ได้ เพราะลิงถือเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง

อย่างไรก็ตาม ขณะนี้เทศบาลลพบุรีได้เอาป้ายห้ามให้อาหารลิงมาติดจามจุดท่องเที่ยว และสถานที่ส่วนบุคคลต่างๆ เพื่อแก้ปัญหาเฉพาะหน้าไปก่อน ส่วนมาตรการระยะยาวคือจัดหางบดูแลลิง ปรับปรุงการดูแลขยะ รักษาความสะอาดในเมือง และตรวจโรคกับทำหมันสม่ำเสมอ ซึ่งในเดือน สิงหาคม 2023 ส่วนอนุรักษ์สัตว์ป่าได้ทำหมันให้ลิงเพศเมียไปแล้ว 322 ตัว และ ล่าสุด กรมอุทยานฯ อนุมัติให้เคลื่อนย้ายลิงออกจากลพบุรีเพื่อไปอยู่ในพื้นที่ธรรมชาติที่เหมาะสมอื่นๆ ได้

ทั้งนี้ทั้งนั้น ต้องติดตามกันต่อไปว่า ปัญหาสัตว์กับมนุษย์ในลพบุรี จะบรรเทาลงอย่างไร เพราะยังมีชาวบ้านจำนวนหนึ่งอยากเลี้ยงอีกัวนาเขียวไว้ในลพบุรี เพื่อเอาไว้กระตุ้นการท่องเที่ยว แต่ปัญหาลิงลพบุรีก็เริ่มจากที่คนพื้นที่อยากกระตุ้นการท่องเที่ยวเช่นกัน โดยดูได้จากเทศกาลโต๊ะจีนลิงที่จัดขึ้นทุกปี ซึ่งทำให้ลิงแพร่พันธุ์อย่างไม่มีการควบคุม จนหมักหมมเป็นปัญหาที่ยากต่อการแก้ไข

ท้ายที่สุดก็ได้แต่หวังว่า ปัญหากองทัพอีกัวนาเขียวระบาด จะไม่ซ้ำรอยกับปัญหาลิง เพราะลพบุรีได้ชื่อว่า แดนพิภพวานรอยู่แล้ว ซึ่งถ้าเปลี่ยนเป็นแดนอีกัวนาอีก ลพบุรีก็คงเหมือนฉากในภาพยนตร์ Godzilla vs Kong แน่นอน

ข่าวที่เกี่ยวข้อง 

• สัตว์แพทย์ เผยวิธีป้องกันเชื้ออันตรายจากอีกัวนาเขียว ย้ำ! อย่าตื่นตระหนก
• อีกัวนาเขียว เอเลี่ยนสปีชีส์ ผู้กร่อนทำลายระบบนิเวศของชาวบ้าน จ.ลพบุรี
• เตือน! ปล่อยอีกัวนาเขียวโดยไม่ได้รับอนุญาต มีโทษทั้งจำคุกและปรับเงิน