'กวางเรนเดียร์' ทำไมถึงมีตา 2 สี เดี๋ยวสีฟ้า เดี๋ยวสีทอง เป็นเพราะอะไรกันนะ?

แม้เราจะคุ้นชินภาพของ “กวางเรนเดียร์” ในฐานะพาหนะขับเคลื่อนของชายสูงวัย หนวดเฟื้อย ที่ส่งมอบความสุขให้กับผู้คนทั่วโลก นามว่า “ซานตาคลอส” ซึ่งนั่นเป็นเพียงนิทานปรัมปรา ที่กล่อมเกลาผู้คนในช่วงเทศกาลคริสมาสต์มานานแสนนาน

แต่รู้หรือไม่ว่า? ความพิศวงของกวางเรนเดียร์คือ “สามารถเปลี่ยนสีตาได้” แต่มิใช่มนต์วิเศษจากซานตาคลอส ทว่า เป็นการปรับตัวของกระจกตาให้เหมาะกับ “ฤดูกาล” และ “สภาพอากาศ” ที่เปลี่ยนแปลงไป

จุดเริ่มต้นการศึกษา

ก่อนอื่น ขอแนะนำให้รู้จักกับ Glen Jeffery นักประสาทวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จาก University College of London เขาเป็นนักประสาทวิทยา ที่ศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมการมองเห็นของสัตว์ ซึ่งได้ศึกษาเกี่ยวกับการมองเห็นของกวางเรนเดียร์

ย้อนกลับไปในปี 2008 Jeffery ได้รับกล่องพัสดุจากเพื่อนนักวิจัยชาวนอร์เวย์ เขียนจ่าหน้าซองไว้ว่า

“ช่วยดูให้หน่อยนะเพื่อน ว่าลูกตาของเรนเดียร์ 2 เบ้านี้ มีอะไรต่างกันไหม”

ไม่อยากจะคิดว่าคนส่งพัสดุ จะรู้สึกอย่างไรเมื่อได้เห็นข้อความดังกล่าว ทว่า เงื่อนไขของตาทั้ง 2 ดวงนั้น ถูกเก็บในเงื่อนไขที่แตกต่างกัน ตาที่ 1 ถูกเก็บจากเรนเดียร์ที่ในช่วงฤดูร้อน ส่วนอีกดวงถูกเก็บในช่วงฤดูหนาว

Jeffery แม้จะสนใจเรื่องการมองเห็นของสัตว์มากก็ตาม เขากลับไม่ได้รู้สึกตื่นเต้นอะไรเป็นพิเศษ ว่าจะค้นพบสิ่งใดพิเศษเกี่ยวกับตาของเรนเดียร์ ทว่า...

เมื่อ Jeffery เริ่มผ่าดวงตาทั้ง 2 ดวง กลับพบข้อแตกต่างที่ชวนทึ่งไม่น้อย เขาพบว่า ดวงตาที่ถูกเก็บช่วงฤดูร้อนมีประกายสีเหลืองทองในเบ้าตา และดวงตาที่ถูกเก็บในช่วงฤดูหนาวกลับมีเฉดสีฟ้าไล่ไปถึงน้ำเงิน เมื่อเห็นดังนั้น Jeffery ก็ตาโตตามไปอีกคน ความกระสันในการศึกษาสีตาของกวางเรนเดียร์จึงเริ่มขึ้น

ทำไมกวางเรนเปลี่ยนสีตาได้?

ก่อนจะไปถึงคำถามใหญ่ที่จั่วไว้ด้านบน ขอเวลาสั้น ๆ เพื่อรู้จักธรรมชาติของกวางเรนเดียร์กันสักเล็กน้อย โดยปกติแล้ว กวางเรนเดียร์เป็นสัตว์ที่วิวัฒนาการสายพันธุ์ตัวเอง จนสามารถรับมือกับภัยหนาวแถบขั้วโลกเหนือได้แล้ว

ด้วยอากาศติดลบถึง 50 องศาเซลเซียส และภาวะที่มีแสงน้อย กวางเรนเดียร์จึงวิวัฒนาการให้มีขน 2 ชั้น มีกีบรูปพระจันทร์เสี้ยว เพื่อช่วยให้เดินได้อย่างมั่นคงบนน้ำแข็ง และช่วยขุดดินในหิมะได้

ส่วนสาเหตุที่กวางเรนเดียร์ปรับสีตาได้นั้น ก็เพราะปรับตัวให้กับ “ฤดูกาล” นั่นเอง ตาของกวางเรนเดียร์จะเริ่มเปลี่ยนเฉดเป็นสีฟ้าจนถึงน้ำเงินเข้ม เพื่อให้สามารถมองเห็นได้ชัดเจนระดับ 4k ในค่ำคืนของฤดูหนาวอันแสนหฤโหด

ปัจจัยที่ทำให้ตาของกวางเรนเดียร์เปลี่ยนเป็นสีฟ้า เกิดจาก “กระจก” ด้านหลังจอประสาทตา (Retina) ที่ถูกปรับโหมดให้รับเฉพาะแสงสีน้ำเงินจากแถบขั้วโลก ส่งผลให้กวางเรนเดียร์สามารถเห็นภาพในตอนกลางคืนได้แจ่มแจ้ง อีกหนึ่งความเป็นไปได้ที่ผู้เชี่ยวชาญสันนิษฐานคือ ดวงตาที่มองเห็นในตอนกลางคืนอาจทำให้กวางรอดพ้นจากการจู่โจมของสัตว์ผู้ล่าได้

แล้วเหตุผลที่กวางเรนเดียร์เปลี่ยนตาเป็นสีเหลืองล่ะ?

เหตุผลเดียวกันกับการเปลี่ยนตาเป็นสีฟ้า นั่นคือ “ฤดูกาล” เรียนก่อนว่า ในแถบขั้วโลก จะมีฤดูหนาวยาวนานถึง 9 เดือน และจะมีฤดูร้อน (ที่ยังเย็นอยู่) เพียง 3 เดือนเท่านั้น

ด้วยความสามารถพิเศษของกระจกตาของกวางเรนเดียร์ ทำให้สามารถซึมซับแสงแดด จนสีตาเปลี่ยนสีเป็นโทนเหลืองทองได้นั่นเอง

ที่มา: National Geographic , New Scientist

เนื้อหาที่น่าสนใจ