ออฟฟิศปลอม…ความจริงที่เจ็บปวดในวิกฤตแรงงานวัยหนุ่มสาวของจีน
ออฟฟิศจำลองในจีน: พื้นที่หลบภัยของคนรุ่นใหม่ที่ยังว่างงาน 7 ดอลลาร์แลกความรู้สึกว่ามีงานทำ—ภาพสะท้อนความสิ้นหวังของแรงงานหนุ่มสาวจีน
SHORT CUT
- Gen Z จีนจำนวนมากยอมจ่ายวันละ 30–50 หยวนเพื่อทำงานใน “สำนักงานจำลอง” แก้เหงาและใช้เวลาหางาน
- วิกฤตว่างงานวัย 16–24 ปีพุ่งสูงถึง 14.5% (เคยสูงสุดราว 46.5%) เกิดจากเศรษฐกิจชะลอและการศึกษาที่ไม่สอดคล้องตลาดแรงงาน
- เกิดวัฒนธรรม “Rat People” และ “นอนกอง” เป็นการประท้วงเงียบต่อสภาพงานที่โหดร้ายและขาดความหวัง
ออฟฟิศจำลองในจีน: พื้นที่หลบภัยของคนรุ่นใหม่ที่ยังว่างงาน 7 ดอลลาร์แลกความรู้สึกว่ามีงานทำ—ภาพสะท้อนความสิ้นหวังของแรงงานหนุ่มสาวจีน
ในขณะที่เศรษฐกิจจีนยังคงฟื้นตัวไม่เต็มที่ กลุ่มคนรุ่นใหม่กำลังเผชิญกับวิกฤตการว่างงานที่หนักหน่วง อัตราการว่างงานของวัย 16–24 ปี ล่าสุดอยู่ที่ 14.5% ทำให้บัณฑิตป้ายแดงและคนทำงานวัยหนุ่มสาวจำนวนมากต้องดิ้นรนหาหนทางใหม่ บางคนถึงขั้นยอมจ่ายเงินวันละ 30–50 หยวน (ราว 4.20–7 ดอลลาร์สหรัฐ) เพื่อ “ทำงาน” ในสำนักงานปลอมที่ตั้งขึ้นทั่วประเทศ
สถานที่เหล่านี้ ดำเนินการโดยบริษัทชื่อ Pretend to Work Company ถูกออกแบบให้เหมือนออฟฟิศจริง มีโต๊ะทำงาน คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ต อาหารว่าง เครื่องดื่ม และบางแห่งมีอาหารกลางวันฟรี จุดประสงค์ไม่ใช่การทำงานจริง แต่เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่กระตุ้นให้คนว่างงานได้ลงมือทำสิ่งต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นสมัครงาน ทำโปรเจ็กต์ส่วนตัว หรือเริ่มต้นธุรกิจเล็กๆ ที่สำคัญคือการได้อยู่ท่ามกลางเพื่อนร่วมชะตากรรมแทนการเก็บตัวอยู่บ้านเพียงลำพัง ปัจจุบันโมเดลนี้กระจายไปหลายเมืองใหญ่ เช่น เซินเจิ้น เซี่ยงไฮ้ หนานจิง อู่ฮั่น เฉิงตู และคุนหมิง
นักวิชาการมองว่าสถานการณ์นี้เป็นผลมาจากการเปลี่ยนผ่านทางเศรษฐกิจและความไม่สอดคล้องระหว่างการศึกษาและตลาดแรงงาน “สำนักงานจำลอง” จึงกลายเป็นทางออกชั่วคราว ที่ช่วยให้คนรุ่นใหม่มีพื้นที่คิด วางแผน หรือทำงานเล็กๆ น้อยๆ ระหว่างรอโอกาสใหม่
ความจริงแล้ว วิกฤตนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ ปี 2023 อัตราว่างงานของคนรุ่นใหม่เคยถูกประเมินว่าสูงถึง 46.5% ก่อนที่รัฐบาลจะหยุดเผยแพร่ข้อมูลอย่างเป็นทางการ หลังมีข่าวว่ามหาวิทยาลัยบางแห่งถึงขั้นขอให้บัณฑิตรายงานข้อมูลการมีงานทำเท็จ เพื่อรักษาสถานะสาขาวิชาไม่ให้ถูกยกเลิก
ในขณะเดียวกัน สังคมออนไลน์ของจีนได้สร้างคำใหม่และวัฒนธรรมใหม่เพื่อล้อเลียนหรือยอมรับสถานการณ์นี้ เช่น “Rat People” หรือ “นอนกอง” (bed rotting) หมายถึงคนที่ใช้เวลาส่วนใหญ่บนเตียง เลื่อนมือถือ กินอาหารเดลิเวอรี และไม่ไล่ล่าความสำเร็จแบบเดิมๆ พฤติกรรมนี้กลายเป็นเหมือน “การประท้วงเงียบ” ต่อสภาพตลาดงานที่โหดร้ายและหมดหวัง
เพราะการหมดไฟและความสิ้นหวังจากการสมัครงานแล้วถูกปฏิเสธซ้ำๆ ทำลายทั้งความมั่นใจและสุขภาพจิต การมีพื้นที่พบปะผู้คนและรู้สึกว่า “ยังมีอะไรให้ทำ” แม้จะเป็นการทำงานจำลอง ก็อาจช่วยพยุงสภาพจิตใจและเปิดโอกาสใหม่ๆ ได้
